Πέντε κατηγορίες φαρμάκων θεωρούνται θεραπεία πρώτης επιλογής για την υπέρταση:

1. Διουρητικά
2. Βήτα-αποκλειστές
3. Ανταγωνιστές ασβεστίου
4. Αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης
5. Ανταγωνιστές των υποδοχέων της αγγειοτασίνης

Άλλα φάρμακα για την υπέρταση που χρησιμοποιούνται όταν τα φάρμακα πρώτης γραμμής δεν επαρκούν για τη ρύθμιση της πίεσης ή δεν είναι καλά ανεκτά είναι τα εξής:

1. Άλφα-1-αποκλειστές
2. Άλφα-2-αγωνιστές και Ι1-ανταγωνιστές
3. Αμέσως δρώντα αγγειοδιασταλτικά

Πώς δρουν οι διάφορες κατηγορίες αντιϋπερτασικών φαρμάκων. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα

Τα αντιυπερτασικά φάρμακα είναι ίσως τα πιο καλά μελετημένα φάρμακα στην ιατρική. Πολλές μελέτες που περιέλαβαν αρκετές χιλιάδες υπερτασικά άτομα που παρακολουθήθηκαν για μερικά χρόνια έδειξαν ότι τουλάχιστον οι πέντε κατηγορίες φαρμάκων πρώτης γραμμής είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές όχι μόνο στη μείωση της πίεσης, αλλά και στην προστασία των οργάνων που βλάπτονται απ’ αυτήν. Επιπλέον, έχουν λίγες παρενέργειες που πολύ σπάνια είναι σοβαρές. Φάρμακα που είχαν συχνές ή σοβαρές παρενέργειες έχουν αποσυρθεί από την κυκλοφορία.

Διουρητικά

• Τα διουρητικά φάρμακα αρχικά αυξάνουν το ποσό των ούρων και μειώνουν την κατακράτηση αλατιού και νερού και κατά συνέπεια τον όγκο του αίματος. Σε μακροχρόνια καθημερινή χορήγηση κατά κανόνα δεν προκαλούν αυξημένη διούρηση, αλλά ελαττώνουν την αντίσταση των αρτηριών.
• Μπορεί να χορηγηθούν μόνα τους, αλλά κυρίως είναι πολύ χρήσιμα σε περιπτώσεις όπου απαιτείται συνδυασμός φαρμάκων, οπότε μπορεί να περιέχονται μαζί με το δεύτερο φάρμακο στο ίδιο χάπι.
• Η συχνότερη παρενέργειά τους είναι η μείωση του καλίου του αίματος. Σπανιότερα μπορεί να προκαλέσουν αύξηση του ουρικού οξέος, μείωση του νατρίου και αύξηση του σακχάρου του αίματος, κυρίως όταν χορηγούνται σε μεγάλη δόση.

Βήτα-Αποκλειστές

• Οι βήτα-αποκλειστές μειώνουν τη δράση μιας αγγειοσυσπαστικής ουσίας που λέγεται νοραδρεναλίνη, μπλοκάροντας τη θέση δράσης της (στους βήτα υποδοχείς). Τα φάρμακα αυτά μειώνουν τη συχνότητα των παλμών της καρδιάς (προκαλούν δηλαδή βραδυκαρδία) και την καρδιακή παροχή.
• Είναι χρήσιμα φάρμακα στην υπέρταση, μετά από έμφραγμα, σε στηθάγχη (πόνος στο στήθος λόγω ισχαιμίας της καρδιάς), στην καρδιακή ανεπάρκεια και σε αρρυθμίες.
• Συχνότερες παρενέργειές τους είναι το αίσθημα κόπωσης, η βραδυκαρδία (κάτω από 50 σφυγμοί το λεπτό) και ο σπασμός των βρόγχων (προκαλεί δύσπνοια) σε άτομα με άσθμα ή χρόνια βρογχίτιδα.

Ανταγωνιστές Ασβεστίου

• Οι ανταγωνιστές του ασβεστίου εμποδίζουν την είσοδο ασβεστίου στα μυϊκά κύτταρα του τοιχώματος των αρτηριών με αποτέλεσμα αγγειοδιαστολή.
• Είναι χρήσιμα φάρμακα στην υπέρταση και τη στηθάγχη (πόνος στο στήθος από ισχαιμία της καρδιάς).
• Συχνότερη παρενέργειά τους είναι το πρήξιμο στα πόδια (κυρίως στους αστραγάλους). Το πρήξιμο αυτό οφείλεται σε τοπική διαστολή αγγείων και είναι ακίνδυνο. Δεν υποχωρεί με διουρητικά αλλά με τη μείωση της δόσης ή τη διακοπή του φαρμάκου. Σπανιότερα μπορεί να προκαλέσουν εξάψεις (φούντωμα στο πρόσωπο), πονοκέφαλο ή ταχυκαρδία, δυσκοιλιότητα, πονοκέφαλο ή βραδυκαρδία.

Αναστολείς του Μετατρεπτικού Ενζύμου της Αγγειοτασίνης

• Τα φάρμακα αυτά εμποδίζουν τον σχηματισμό μιας ουσίας που λέγεται αγγειοτασίνη. Η αγγειοτασίνη προκαλεί σύσπαση των αρτηριών και αύξηση της έκκρισης μιας άλλης ουσίας, της αλδοστερόνης, η οποία αυξάνει την κατακράτηση νατρίου (αλατιού) και νερού από τα νεφρά.
• Είναι χρήσιμα φάρμακα σε αρρώστους με υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια, μετά από έμφραγμα ή με νεφροπάθεια κυρίως από σακχαρώδη διαβήτη.
• Η συχνότερη παρενέργειά τους είναι ο επίμονος ξηρός βήχας. Σε σπάνιες περιπτώσεις στένωσης των νεφρικών αρτηριών μπορεί να προκαλέσουν μείωση της νεφρικής λειτουργίας.

Ανταγωνιστές των Υποδοχέων της Αγγειοτασίνης

• Τα φάρμακα αυτά εμποδίζουν τη δράση της αγγειοτασίνης στη θέση της δράσης της, με αποτέλεσμα αγγειοδιαστολή και μείωση της κατακράτησης αλατιού και νερού από τα νεφρά.
• Είναι χρήσιμα φάρμακα σε αρρώστους με υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια, υπερτροφία της αριστερής κοιλίας της καρδιάς, μετά από έμφραγμα ή με νεφροπάθεια, κυρίως από σακχαρώδη διαβήτη.
• Οι παρενέργειές τους είναι σπάνιες.

Άλφα-1-Αποκλειστές

• Οι α1-αποκλειστές εμποδίζουν τη δράση μιας ουσίας που προκαλεί αγγειοσύσπαση (νοραδρεναλίνη) μπλοκάροντας τους ειδικούς υποδοχείς της που βρίσκονται πάνω στο τοίχωμα των αγγείων.
• Χρησιμοποιούνται στην υπέρταση και για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της υπερτροφίας του προστάτη.
• Μπορεί να προκαλέσουν κόπωση ή μεγάλη πτώση της πίεσης την πρώτη φορά που θα χρησιμοποιηθούν (υπόταση πρώτης δόσης).

Άλφα-2 Αγωνιστές και Ι-1 Αγωνιστές

• Δρουν σε ειδικές θέσεις στον εγκέφαλο (υποδοχείς α2 και Ι1) με αποτέλεσμα τη μείωση της δραστηριότητας ενός αγγειοσυσπαστικού συστήματος.
• Χρησιμοποιούνται μόνο για τη θεραπεία της υπέρτασης. Ένα από τα φάρμακα αυτά, η μεθυλντόπα είναι το ασφαλέστερο αντιυπερτασικό φάρμακο για την υπέρταση της εγκυμοσύνης. Κύριες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι η υπνηλία και η ξηροστομία. Η μεθυλντόπα μπορεί να προκαλέσει αναιμία ή διαταραχή της λειτουργίας του ήπατος.

Αμέσως Δρώντα Αγγειοδιασταλτικά

• Δρουν απ’ ευθείας στο τοίχωμα των αρτηριών με αποτέλεσμα αγγειοδιαστολή.
• Χρησιμοποιούνται σπάνια σε ιδιαίτερα δύσκολες περιπτώσεις υπέρτασης σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα. Κύριες παρενέργειες είναι το αίσθημα παλμών στο στήθος, η υπερτρίχωση και η μείωση της νεφρικής λειτουργίας.