Η αντισύλληψη είναι μία έννοια που περιβάλλεται από αρκετή δόση ημιμάθειας, ιδίως στη χώρα μας. Η αλήθεια είναι ότι το μάθημα της σεξουαλικής υγείας είναι σχετικά καινούργιο στα σχολεία. Αυτό σημαίνει ότι οι παλαιότερες γενιές είτε δεν γνωρίζουν αρκετά είτε αυτά που γνωρίζουν δεν προέρχονται πάντοτε από τεκμηριωμένες πηγές. Αυτό επιτείνει την σύγχυση και την επιφυλακτικότητα. Να τονισθεί δε ότι η έλλειψη ενημέρωσης και γνώσης είναι εμφανής στα χαμηλότερα κοινωνικο – οικονομικά στρώματα και στον πληθυσμό με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο.
Οι δημοφιλέστερες μορφές αντισύλληψης στη χώρα μας είναι (5) πέντε και είναι οι εξής:
- Στην πρώτη θέση είναι η διακεκομμένη συνουσία (επαφή).
- Ακολουθεί το προφυλακτικό. Είναι η πιο ασφαλής μέθοδος προφύλαξης έναντι σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Ιδιαίτερα δημοφιλής στον νεαρό πληθυσμό. Όταν αυτό χρησιμοποιείται συστηματικά και με προσοχή είναι μια πολύ αξιόπιστη μέθοδος.
- Ακολουθεί το χάπι της επόμενης μέρας (emergency contraception pill), που πρέπει να λαμβάνεται εντός 72 ωρών από την επαφή χωρίς προφύλαξη.
- Το σπιράλ είναι μια πολύ αξιόπιστη μέθοδος και αφορά την τοποθέτηση στην ουσία ενός μηχανικού κωλύματος στο εσωτερικό της μήτρας. Είναι βολικό πρώτον γιατί συνήθως αλλάζεται κάθε 3 χρόνια, άρα και οικονομικό. Η γυναίκα δεν λαμβάνει έτσι κάποιο ορμονικό σκεύασμα, για τα οποία ‘πολύς θόρυβος’ γίνεται. Προτείνεται σε γυναίκες που έχουν γεννήσει γιατί ο τράχηλος της μήτρας στις άτοκες είναι στενός και σκληρός και η διαδικασία είναι εξαιρετικά άβολη.
- Το αντισυλληπτικό χάπι είναι η μέθοδος που έχει παρεξηγηθεί περισσότερο στην χώρα μας με μόλις 1% του γυναικείου πληθυσμού να το χρησιμοποιεί. Η διστακτικότητα και η επιφύλαξη των γυναικών ξεκινά από τις παρενέργειες που δημιουργούσαν τα αντισυλληπτικά χάπια στις προηγούμενες δεκαετίες, όπως θρομβοεμβολικά επεισόδια, κατακράτηση υγρών, μαστωδυνία, κεφαλαλγίες. Τα αντισυλληπτικά τελευταίας γενιάς έχουν πολύ χαμηλή δόση οιστρογόνων -προγεστερόνης και γι’ αυτό οι παρενέργειες έχουν μειωθεί σε σημαντικό βαθμό.
Τα αντισυλληπτικά χάπια πέραν της καθαυτής αντισυλληπτικής τους δράση είναι ένα πρώτης τάξεως φάρμακο για την ρύθμιση ανωμαλιών του κύκλου του κοριτσιού ή της νεαρής γυναίκας (μητρορραγίες), της δυσμηνόρροιας (έντονος πόνος στην περίοδο) και των αιμορραγιών την περίοδο.
Υπάρχουν και άλλες δημοφιλείς μέθοδοι αντισύλληψης, ιδίως στις χώρες της Β. Ευρώπης, όπως το κολπικό διάφραγμα με την παρουσία σπερματοκτόνου gel. Επίσης, να αναφερθεί η χρήση ενδομυϊκής ένεσης προγεστερόνης long range 3μηνης διάρκειας.
Τέλος, υπάρχει και η υποδόρια τοποθέτηση υποδόριου εμφυτεύματος (implant) που έχει διάρκεια 3-5 ετών.
Η έννοια της αντισύλληψης είναι συνυφασμένη με την έννοια του οικογενειακού προγραμματισμού και της σεξουαλικής υγείας της γυναίκας και κατ’ επέκταση του ίδιου του άνδρα. Όσο υπάρχει σωστή ενημέρωση γύρω από την αντισύλληψη και συγκεκριμένα για το ποια είναι η καταλληλότερη μέθοδος για κάθε νεαρή γυναίκα ξεχωριστά, τόσο θα μειώνονται και οι παρενέργειες των επαφών χωρίς προφύλαξη που δεν είναι άλλες από την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη αλλά και την μετάδοση νοσημάτων όπως οι ηπατίτιδες Β και C , του HIV, σύφιλης, βλεννόρροιας αλλά και της μόλυνσης από τον ιό HPV (κονδυλωμάτων), υπεύθυνο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.