Σε ένα υγιές σώμα όλα τα τμήματά του είναι ελεύθερα να κινούνται σε αρμονική σχέση το ένα με το άλλο. Οι αλλαγές, όμως, στη διάταξη του σκελετού προκαλούν περιορισμό της λειτουργικότητας του σώματος, με αποτέλεσμα τον πόνο και την επιπλέον επιβάρυνση των αρθρώσεων, αλλά και όλων εκείνων των κατασκευών που τις στηρίζουν.

Με το πελματογράφημα αναλύουμε την όποια πιθανή ασυμμετρία, δίνοντας τη δυνατότητα στον ασθενή να αντιληφθεί το πρόβλημα του και, εφόσον κριθεί απαραίτητο, να του συστήσουμε ειδικά ορθωτικά πέλματα που θα προσφέρουν στήριξη και εξισορρόπηση των δυνάμεων που ασκούνται στον σκελετό.

Τι είναι ο πελματογράφος

Ο πελματογράφος είναι ένα μηχάνημα υψηλής τεχνολογίας που μας δίνει τη δυνατότητα να μετράμε τα φορτία οποιουδήποτε ανθρώπου είτε όταν αυτός απλώς στέκεται, είτε όταν περπατάει.

Αποτελείται από μία πλατφόρμα με μεγάλο αριθμό ηλεκτρονικών αισθητήρων, συνδεδεμένη με έναν υπολογιστή, ο οποίος με το κατάλληλο λογισμικό μας δίνει τα αποτελέσματα της μέτρησης, τα οποία βασίζονται σε αντικειμενικά και όχι σε εμπειρικά δεδομένα.

Τι είναι το πελματογράφημα

Το πελματογράφημα είναι μια εξέταση, μέσω της οποίας συλλέγουμε πληροφορίες για την ανατομική μορφολογία του πέλματος (πλατυποδία , κοιλοποδία, ραιβοποδία κ.ά.), καθώς και για τις δυνάμεις που ασκούνται στα πέλματα κατά τη διάρκεια της βάδισης (αν πρόκειται για αθλητή αξιολογείται επιπρόσθετα τόσο το τρέξιμο όσο και το άλμα του) ή στήριξης.

Οι πληροφορίες αξιολογούνται και, αν κριθεί απαραίτητο, συστήνεται στον ασθενή να χρησιμοποιεί ειδικά ορθωτικά πέλματα στα παπούτσια, που είναι κατασκευασμένα για αυτόν και μόνο αυτόν.

Η κατασκευή των ορθωτικών πελμάτων είναι απαραίτητη σε περιπτώσεις που από τα αποτελέσματα του πελματογραφήματος προκύψει ασυμμετρία στις δυνάμεις που ασκούνται πάνω στο σκελετό κατά τη διάρκεια της βάδισης ή στήριξης. Οι παράγοντες που προκαλούν παρεκκλίσεις από τον φυσιολογικό τύπο βαδίσματος είναι:

• Αρθρίτιδες
• Διαβητικό πόδι
• Ανταγωνιστικός αθλητισμός και συστηματική άσκηση
• Επαγγελματίες υποχρεωμένοι σε ορθοστάτηση
• Τενοντίτιδα Αχιλλείου
• Κάλοι

• Πόνος τακουνιών
• Νευρίνωμα Morton
• Ακανθα πτέρνας
• Δυσμορφίες
• Πτώση μεταταρσίων
• Εγκυμοσύνη
• Κοιλοποδία
• Πλατυποδία
• Βλαισός μέγας δάκτυλος
• Ραϊβοποδία ή βλαισοποδία
• Χρόνιες και οξείες οσφυαλγίες, ισχιαλγίες, ραχιαλγίες
• Μετεγχειρτικές και μετατραυματικές φλεγμονές
• Πελματιαία απονευρωσίτιδα
• Μυϊκή Αδυναμία
• Νευρολογικές παθήσεις όπως σπαστική εγκεφαλική παράλυση, ημιπληγία, σύνδρομο Parkinson κ.α.
• Ανισοσκελία

Τι κάνουμε σε περίπτωση μεγάλων αποκλίσεων

Σε περιπτώσεις μεγάλων αποκλίσεων κατασκευάζουμε τα ειδικά και εξατομικευμένα πέλματα (πάτους). Τα πέλματα αυτά είναι από υλικά διαφορετικών πυκνοτήτων και η επιλογή τους γίνεται ανάλογα με την ηλικία, το βάρος, τις δραστηριότητες και τις ανάγκες του κάθε ατόμου. Φορώντας ένα ζευγάρι ορθωτικά πέλματα, κάθε υπόδημα μετατρέπεται σε ορθοπαιδικό. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται:

• η σωστή λειτουργία του ποδιού, αποφεύγοντας λανθασμένους υπτιασμούς και πρηνισμούς,
• καθώς και η απορρόφηση κραδασμών κατά την διάρκεια της βάδισης.

Έμμεσα λοιπόν τα πέλματα αυτά εκτείνουν την προστασία τους στις υπόλοιπες αρθρώσεις του κάτω άκρου, αλλά και διαφυλάσσουν και την οσφύ από τραυματισμούς και άλλα χρόνια προβλήματα.

Τα ορθωτικά πέλματα αποτελούνται από δυο μέρη, την πρόσθια και την οπίσθια ανύψωση. Ο σκοπός της πρόσθιας ανύψωσης παρέχει υποστήριξη στις παραμορφώσεις του πρόσθιου τμήματος του ποδιού, ενώ σκοπός της οπίσθιας ανύψωσης είναι να θέτει το οπίσθιο τμήμα του ποδιού όσο το δυνατόν πλησιέστερα στην ουδέτερη θέση και η λειτουργία της είναι πιο σημαντική κατά τη βάδιση για την επαφή της πτέρνας με το έδαφος.

Γράφουν οι:

Σταύρος Τόιλος και Κωνσταντίνος Ψαρογιώργος,
Υπεύθυνοι Τμήματος Φυσικοθεραπείας Μetropolitan General