Η πρώτη προσπάθεια αντικατάστασης της άρθρωσης του ώμου αναφέρεται ιστορικά ότι έγινε στη Γαλλία το 1800. Στη σύγχρονη εποχή η μέθοδος εφαρμόζεται με επιτυχία ήδη από τη δεκαετία του ’50, αλλά τα τελευταία χρόνια οι εξελίξεις στην αρθροπλαστική του ώμου ήταν ραγδαίες. Η εμφάνιση νέων τεχνικών και εμφυτευμάτων, καθώς και η χρήση νέων τεχνολογιών όπως τα συστήματα πλοήγησης (navigation), η ρομποτική και η επαυξημένη πραγματικότητα έδωσαν νέα ώθηση σε μια ήδη επιτυχημένη και καταξιωμένη επέμβαση, βελτιώνοντας ακόμη περισσότερο το χειρουργικό αποτέλεσμα.

Σε ποιους απευθύνεται;

Υποψήφιοι για αρθροπλαστική ώμου είναι ασθενείς οι οποίοι έχουν πόνο και δυσκολία στην κίνηση του ώμου τους σε βαθμό που να  επηρεάζεται η καθημερινότητά τους και η ποιότητα της ζωής τους. Κοινό χαρακτηριστικό είναι η σημαντική φθορά της άρθρωσης η οποία αποτυπώνεται, τόσο στην κλινική εξέταση, όσο και στον απαραίτητο απεικονιστικό έλεγχο (ακτινογραφίες, μαγνητική, αξονική τομογραφία). Επίσης, υποψήφιοι είναι ασθενείς που έχουν συντριπτικά κατάγματα στον ώμο οι οποίοι μπορούν με μια αρθροπλαστική ώμου να έχουν ένα άμεσο λειτουργικό αποτέλεσμα.

Είναι πάντα απαραίτητη η επέμβαση;

Υπάρχουν και μη χειρουργικές λύσεις για τους ασθενείς με πόνο και δυσκολία στην κίνηση του ώμου, όπως η λήψη παυσίπονων και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, οι εγχύσεις στην άρθρωση του ώμου, οι φυσικοθεραπείες και η τροποποίηση των δραστηριοτήτων ώστε να αποφεύγονται κινήσεις που προκαλούν πόνο και δυσφορία. Ωστόσο, αν οι επιλογές αυτές δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα τότε η αρθροπλαστική του ώμου μπορεί να δώσει τη λύση και να επαναφέρει την ποιότητα ζωής του ασθενούς.

Αρθροπλαστική ώμου

Η αρθροπλαστική ώμου είναι η αντικατάσταση των φθαρμένων τμημάτων του ώμου με τεχνητές προθέσεις, οι οποίες είναι κατασκευασμένες από εξαιρετικά υψηλής ποιότητας μεταλλικά, κεραμικά και πλαστικά υλικά. Υπάρχουν διάφοροι τύποι αρθροπλαστικής ώμου και η επιλογή του τύπου της αρθροπλαστικής γίνεται μετά από συζήτηση με τον ασθενή, κατά την οποία ο εξειδικευμένος ιατρός προτείνει την καταλληλότερη θεραπεία ώστε η αντιμετώπιση να είναι απόλυτα εξατομικευμένη και ο ασθενής να απολαμβάνει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Πώς γίνεται η επέμβαση;

Η επέμβαση γίνεται υπό γενική αναισθησία, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και περιοχική αναισθησία για καλύτερο έλεγχο του πόνου μετά το χειρουργείο. Η διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου δύο ώρες και ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο για ένα βράδυ ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να εξέλθει ακόμα και την ίδια μέρα του χειρουργείου.

Ακολουθεί ένα πρόγραμμα αποκατάστασης το οποίο περιλαμβάνει τη συνεργασία ασθενούς, φυσικοθεραπευτή και ιατρού προκειμένου να αποκτηθεί με ασφάλεια το επιθυμητό αποτέλεσμα μετά από μια αρθροπλαστική ώμου, δηλαδή η κίνηση του ώμου χωρίς πόνο. Στόχος είναι ο ασθενής να είναι ασφαλής και ανεξάρτητος το συντομότερο δυνατό.

Εξατομικευμένα τρισδιάστατα μοντέλα

Τα τελευταία χρόνια έχουμε πλέον στα χέρια μας συστήματα με τα οποία μπορούμε να απεικονίσουμε με ακρίβεια τη διαφορετική ανατομία του κάθε ασθενούς και να δημιουργήσουμε εξατομικευμένα τρισδιάστατα μοντέλα. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να ξέρουμε ήδη πριν από το χειρουργείο ποια υλικά αρθροπλαστικής είναι κατάλληλα για τον κάθε ασθενή, δηλαδή τι τύπος και τι μέγεθος υλικών θα χρησιμοποιηθεί. Μπορούμε επίσης να προγραμματίσουμε πριν από την επέμβαση την ακριβή θέση τοποθέτησης των υλικών έτσι ώστε να ταιριάζει απόλυτα στην ανατομία του κάθε ασθενούς, ενώ τέλος, έχουμε τη δυνατότητα και κατά τη διάρκεια του χειρουργείου να επιβεβαιώσουμε την ακριβή τοποθέτηση των υλικών της αρθροπλαστικής.

Λιγότερες επιπλοκές, καλύτερα αποτελέσματα

Τα αποτελέσματα των αρθροπλαστικών ώμου έχουν βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και σε αυτό αναμένεται να συνεισφέρουν και οι ρομποτικές τεχνικές που έχουν εισαχθεί πρόσφατα στη χειρουργική του ώμου, αυξάνοντας την ακρίβεια των επεμβάσεων και δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για λιγότερες επιπλοκές και καλύτερα αποτελέσματα. Η αρθροπλαστική ώμου, εφόσον πραγματοποιείται από εξειδικευμένο ιατρό και επί των κατάλληλων ενδείξεων μπορεί να προσφέρει ένα άριστο αποτέλεσμα για τον ασθενή ο οποίος θα ανακτήσει την ποιότητα ζωής του.

Η αποκατάσταση

Η χειρουργική θεραπεία συμπληρώνεται με πρόγραμμα αποκατάστασης, που έχει σκοπό την επανεκπαίδευση της ωμικής ζώνης έτσι ώστε να μπορέσει να ανακτήσει το εύρος κίνησης και τη λειτουργικότητα του μέλους. Ο χρόνος της αποκατάστασης ποικίλλει και είναι ανάλογος των λειτουργικών απαιτήσεων του ασθενούς.

Αποτέλεσμα της επέμβασης και του προγράμματος αποκατάστασης είναι ο πόνος να υποχωρήσει άμεσα την πρώτη, δεύτερη μετεγχειρητική εβδομάδα και ο ασθενής επιστρέφει γρήγορα στην καθημερινή δραστηριότητά του και την αυτοεξυπηρέτηση. Η οριστική επάνοδος στη χειρωνακτική εργασία και τις αθλητικές δραστηριότητες επιτυγχάνεται σε διάστημα τεσσάρων έως έξι μηνών έπειτα από πρόγραμμα ασκήσεων που υποβοηθά την ολική αποκατάσταση.