Τα τελευταία χρόνια, λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής, αντιμετωπίζουμε αύξηση των παραγόντων κινδύνου, με αποτέλεσμα  τα καρδιαγγειακά νοσήματα να είναι η πρώτη αιτία θανάτου στον Δυτικό κόσμο.

Αν και το ποσοστό των καπνιστών έχει μειωθεί σήμερα στην χώρα μας, περισσότερα και νεότερα άτομα είναι υπερτασικά , περισσότερα και νεότερα άτομα έχουν αυξημένα επίπεδα Χοληστερόλης, Σακχάρου και, τέλος, κατέχουμε ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας στον Δυτικό κόσμο.

Με τουλάχιστον έναν παράγοντα κινδύνου 1 στους 4 Έλληνες

2.500.000 Έλληνες έχουν τουλάχιστον έναν παράγοντα κινδύνου – δηλαδή 1 στους 4 – και διατρέχουν κίνδυνο για Οξύ Έμφραγμα Μυοκαρδίου ή Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο, ενώ τα ποσοστά αυξάνονται για τους άνω των 45 ετών στο 50%, δηλαδή 1 στους 2.

Επιπρόσθετα, τα τελευταία τρία χρόνια η πανδημία και ο εγκλεισμός στο σπίτι, δημιούργησαν περισσότερο στρες, κατάθλιψη, ενώ ο συνδυασμός έτοιμου φαγητού με λιγότερη κινητικότητα αύξησαν το σωματικό βάρος. Μειώθηκαν επίσης και  οι επισκέψεις  σε ιατρούς και νοσοκομεία λόγω του φόβου λοίμωξης από κορωνοϊό, οι ασθενείς δεν έκαναν κλινικοεργαστηριακό  έλεγχο, ακόμα και όταν υπήρχαν συμπτώματα (π.χ. αρρυθμίες, καρδιαγγειακές ενοχλήσεις, δύσπνοια κ.α.

Η καρδιά

Η καρδιά είναι μια αντλία η οποία για να στείλει το αίμα στην κυκλοφορία «χτυπάει», 100.000 φορές την ημέρα, 3.000.000 φορές το μήνα, 40.000.000 φορές το χρόνο και 500.000.000 στη δεκαετία… Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να την διατηρούμε σε καλή κατάσταση και να ακούμε τους ιατρούς.

Τι πρέπει να προσέχουμε;

Πρώτα θα πρέπει να κάνουμε τους ελέγχους εκείνους που χρειάζονται για να γνωρίζουμε την κατάσταση της καρδιάς μας. Οι έλεγχοι αυτοί δεν είναι ίδιοι για όλους μας.

Άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλότερου κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως άτομα με ιστορικό καρδιαγγειακών προβλημάτων, καπνιστές, άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, ειδικά αν δεν κόβουν το τσιγάρο, δεν ρυθμίζουν την χοληστερίνη τους, τον διαβήτη τους και δεν αθλούνται, θα πρέπει να κάνουν τακτικό καρδιολογικό έλεγχο (άτομα άνω των 35 τουλάχιστον μία φορά κατ’ έτος).

Όλοι δε ανεξαιρέτως (άτομα με προβλήματα και μη), καλό θα είναι να έχουν υπόψη τους κάποιους μύθους και κάποιες αλήθειες για τα καρδιαγγειακά προβλήματα και την αντιμετώπισή τους.

   Μύθος: «Εγώ δεν κινδυνεύω». Οι καρδιολόγοι καλούμαστε πολλές φορές να προσπαθήσουμε πολύ για να πείσουμε τους ασθενείς για τους κινδύνους που διατρέχουν και για να πάρουν φάρμακα. Τέτοιες περιπτώσεις είναι π.χ. οι γυναίκες που πιστεύουν ότι δεν διατρέχουν κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων.

Η αλήθεια είναι ότι αυτό ισχύει μέχρι κάποια ηλικία, αλλά δεν ισχύει από την εμμηνόπαυση και μετά που ο κίνδυνος αυξάνεται και γίνεται σχεδόν ίδιος με αυτόν των ανδρών της ίδιας ηλικίας.

Επιπλέον, οι νέες κοπέλες – όταν είναι καπνίστριες και παράλληλα κάνουν χρήση αντισυλληπτικών (ακόμα και για ρύθμιση του κύκλου τους) – τείνουν να παραγνωρίζουν ότι αυτός ο συνδυασμός μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές, όπως πνευμονικές εμβολές ή θρομβώσεις, γεγονός που επιβάλλει προσοχή και έλεγχο.

   Μύθος: «Το φάρμακο για τη χοληστερίνη καταστρέφει το συκώτι». Αυτή η κατά βάση λανθασμένη αντίληψη, ίσως προέρχεται από το γεγονός ότι συστήνεται έλεγχος ηπατικής λειτουργίας και χοληστερόλης ένα μήνα μετά την έναρξη της χρήσης φαρμάκου/-ων για τη μείωση της χοληστερόλης . Τα υπολιπιδαιμικά φάρμακα δεν καταστρέφουν το συκώτι. Ακόμα και αν  παρουσιαστεί  κάποια επίδραση στην ηπατική λειτουργία, αντικαθίστανται χωρίς πρόβλημα, από άλλα που δεν έχουν αυτή την επίδραση.

Η αλήθεια είναι ότι λαμβάνοντας τη φαρμακευτική αγωγή και ρίχνοντας την «κακή χοληστερίνη» – αυτήν δηλαδή που φράσσει τα αγγεία του εγκεφάλου και της καρδιάς – στα 100mg και κάτω, μειώνεται η ολική καρδιαγγειακή θνησιμότητα κατά 25-30%. Αυτό σημαίνει ότι  πεθαίνουν 25-30% λιγότεροι άνθρωποι.

   Μύθος: «Η υψηλή “μεγάλη” (συστολική) πίεση δεν είναι τόσο σημαντική». Πολλά άτομα με υπέρταση τείνουν να υποτιμούν την  υψηλή συστολική (τη «μεγάλη») πίεση. Ακούγονται συχνά στα ιατρεία υπέρτασης φράσεις όπως: «Έχω 16 πίεση και πίεση της καρδιάς 9,5, αυτή είναι ανεβασμένη».

Η αλήθεια είναι ότι αυτό το 16, που δεν ενδιαφέρει/που «περνάει κάτω από το ραντάρ του ασθενούς», είναι πιο σημαντικό. Η συστολική, δηλαδή, υπέρταση. Όλες οι επιπλοκές, όπως η καρδιακή ανεπάρκεια, η νεφρική ανεπάρκεια, τα εγκεφαλικά, τα ανευρύσματα, οφείλονται στη συστολική υπέρταση. Το ασφαλές συνεπώς, για όλες τις ομάδες των ασθενών είναι επίσκεψη στον ειδικό ιατρό όταν η πίεση υπερβαίνει το 140/90 mmHg.

   Μύθος: δεν καπνίζω τσιγάρο, αλλά ατμίζω γιατί είναι πιο ασφαλές.

Η αλήθεια είναι ότι τα ηλεκτρονικά  τσιγάρα  περιέχουν διάφορες επικίνδυνες ουσίες. όπως και πρόσθετα διαλυτικά και γεύσεις, τα οποία βλάπτουν τα αγγεία και τους πνεύμονες, όπως φαίνεται από πολλές σύγχρονες μελέτες.