«Εμβόλιο για τον κορωνοϊό…», «αντιγριπικό εμβόλιο…», αλλά όχι μόνο αυτά… Στις διαδικτυακές μηχανές αναζήτησης, πίσω από τη λέξη «εμβόλιο» φιγουράρει ψηλά και η λέξη «πνευμονιόκοκκος». Όλο και περισσότερος κόσμος αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει επιτακτική ανάγκη να ενισχυθεί η ασπίδα προστασίας του ανοσοποιητικού μας. Και το εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου είναι ακόμη ένα εφόδιο προς την κατεύθυνση αυτή…

Με τι μας απειλεί ο πνευμονιόκοκκος

Οι λοιμώξεις που μπορεί να προκληθούν από το βακτήριο του πνευμονιόκοκκου περιλαμβάνουν λοιμώξεις όπως: μηνιγγίτιδα, βακτηριαιμία, βακτηριαιμική πνευμονία, μέση ωτίτιδα και πνευμονία.

Σε ποιους συστήνεται να κάνουν το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου;

Οποιοσδήποτε μπορεί να προσβληθεί από την πνευμονιοκοκκική νόσο, με κάποιες ομάδες ωστόσο να βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν. Στις ευάλωτες αυτές ομάδες ανήκουν:

Παιδιά:

• Ηλικίας μικρότερης των 2 ετών
• Που πηγαίνουν σε κέντρα φροντίδας παιδιών
• Με λοίμωξη από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV)
• Με σακχαρώδη διαβήτη, νεφρωσικό σύνδρομο, ανοσοκατασταλτικές παθήσεις, χρόνια αναπνευστική, καρδιακή, ηπατική ή νεφρική νόσο
• Με δρεπανοκυτταρική αναιμία
• Με κοχλιακά εμφυτεύματα ή διαφυγή εγκεφαλονωτιαίου υγρού

Ενήλικες:

• Ηλικίας 65 ετών και άνω
• Ηλικίας 19-64 ετών:
• Με χρόνιες παθήσεις ( σακχαρώδης διαβήτης, άσθμα, χρόνια νεφρική νόσος, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια/ΧΑΠ,  χρόνια ηπατική νόσος, χρόνια καρδιακή νόσος, αλκοολισμός)
• Με παθήσεις που προκαλούν διαταραχές στη λειτουργία του ανοσολογικού συστήματος (HIV/AIDS, καρκίνος, λειτουργική/ανατομική ασπληνία)
• Με κοχλιακά εμφυτεύματα ή διαφυγή εγκεφαλονωτιαίου υγρού
• Συστηματικοί καπνιστές

Υπάρχουν παρενέργειες, που μπορεί να μας ανησυχήσουν;

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να προκληθούν από το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου είναι οι εξής:

Σε παιδιά κάτω των 2 ετών:

• Μειωμένη όρεξη
• Ελαφρώς αυξημένη θερμοκρασία
• Ευερεθιστότητα
• Ερυθρότητα και οίδημα στο σημείο της ένεσης
• Υπνηλία ή ανήσυχος ύπνος
• Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες:
• Υψηλός πυρετός, που μπορεί να οδηγήσει και σε πυρετικούς σπασμούς
• Αλλεργικές αντιδράσεις, όπως δερματικά εξανθήματα αλλεργικής φύσεως

Σε παιδιά άνω των 2 ετών και σε ενήλικες:

• Πόνος και σκληρότητα στο σημείο της ένεσης, που μπορεί να διαρκέσει από 1 μέχρι 3 ημέρες
• Ελαφρώς αυξημένη θερμοκρασία
• Πιο σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως αλλεργικές αντιδράσεις (σε σπάνιες περιπτώσεις)

Δοσολογία και «διάρκεια ζωής» του εμβολίου

Σε γενικές γραμμές ισχύει ότι η προστατευτική δράση του εμβολίου του πνευμονιόκοκκου διαρκεί μία πενταετία, ως εκ τούτου δεν υπάρχει κανένας λόγος να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Ειδικότερα για τους ενηλίκους, ο εμβολιασμός συστήνεται ως εξής:

• ΜΟΝΟ μια δόση όλων των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω.
• Σε άτομα κάτω των 65 ετών που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, χορηγούνται μία ή δύο δόσεις (με μεσοδιάστημα πέντε ετών), ανάλογα με την ιατρική υπόδειξη.
• Στα άτομα που χορηγήθηκε εμβόλιο πνευμονιόκοκκου πριν την ηλικία των 65 ετών και είναι πλέον άνω των 65 ετών, χορηγείται η επιπλέον δόση, αφού έχουν μεσολαβήσει τουλάχιστον πέντε χρόνια από την προηγούμενη δόση.
• Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι εάν προγραμματίζεται χειρουργική σπληνεκτομή, το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου συνιστάται να χορηγείται τουλάχιστον δύο βδομάδες πριν τη χειρουργική επέμβαση. Το διάστημα των δύο εβδομάδων ισχύει και για τα άτομα που θα αρχίσουν χημειοθεραπεία για καρκίνο ή άλλη ανοσοκατασταλτική θεραπεία.

Υψηλή προστασία

Το εμβόλιο του πνευμονιοκόκκου προφυλάσσει σε ποσοστό 50-75% από τη σοβαρή πνευμονιοκοκκική νόσο και είναι ασφαλές. Αποτελεί λοιπόν ένα απλό τρόπο να προληφθεί αυτό το χειμώνα μια βακτηριακή πνευμονία, πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής μετά από ιογενή λοίμωξη (κορωνοϊό ή γρίπη).

Το εμβόλιο αυτό μάς προστατεύει από τον κορονοϊό;

Όχι, τα εμβόλια κατά της πνευμονίας όπως αυτό του πνευμονιόκκου, δεν προσφέρουν προστασία κατά του νέου κορωνοϊού. Ωστόσο, επειδή η νόσος  COVID-19 μπορεί στις πιο σοβαρές  περιπτώσεις να προκαλέσει πνευμονία, είναι έκδηλο ότι ίσως προσφέρεται μία μεγαλύτερη προστασία στο άτομο που νοσεί εάν έχει εμβολιαστεί κατά του πνευμονιόκοκκου.

Αντένδειξη για το εμβόλιο η νόσηση από κάποια άλλη λοίμωξη

Ο εμβολιασμός κατά του πνευμονιόκοκκου πρέπει να πραγματοποιείται μόνο σε υγιή άτομα. Αν έχουμε κάποια λοίμωξη ή υποψία λοίμωξης (είτε από τον ιό της γρίπης είτε από το νέο κορωνοϊό), καλό είναι να αποφύγουμε να κάνουμε το εμβόλιο. Κι αυτό γιατί το εμβόλιο μπορεί, σε ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό, να οδηγήσει σε εκδήλωση πιο σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών.