Η διάγνωση της οστεοπόρωσης, όταν έχει συμβεί κάταγμα, είναι εύκολη και στηρίζεται στο ιστορικό, στην κλινική εξέταση και στη μέτρηση της οστικής πυκνότητας (ΜΟΠ). Το ενδιαφέρον όμως ερώτημα είναι αν μπορεί η διάγνωση της οστεοπόρωσης να γίνει στο προσυμπτωματικό στάδιο, δηλαδή πριν συμβεί το κάταγμα.

Η απάντηση είναι καταφατική.

Η διάγνωση της οστεοπόρωσης μπορεί να γίνει στο προκαταγματικό στάδιο με μέτρηση της οστικής πυκνότητας, εφόσον τηρούνται οι ενδείξεις για τη χρησιμοποίηση αυτής της διαγνωστικής μεθόδου. Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας γίνεται στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης πριν από την ηλικία των 60 ετών ή στο άνω άκρο του μηριαίου οστού στην ηλικία των 60 ετών και πάνω. Για τη μέτρηση  αυτή η πιο χρήσιμη και αξιόπιστη μέθοδος είναι η μέτρηση της απορρόφησης διπλοενεργειακών φωτονίων, που είναι γνωστή ως DEXA από το Dual Energy X-ray absorptiometry.

Μέτρηση της οστικής πυκνότητας θα πρέπει να γίνεται:

• Σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ηλικίας μικρότερης των 65 ετών που έχουν  επιπλέον της εμμηνόπαυσης έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση.
• Σε όλες τις γυναίκες ηλικίας 65 ετών και πάνω ανεξαρτήτως παραγόντων κινδύνου.
• Σε γυναίκες και άνδρες που παίρνουν ή προβλέπεται να πάρουν κορτιζόνη για μεγάλο χρονικό διάστημα (ημερήσια δόση ίση ή μεγαλύτερη από 7,5 mg πρεδνιζολόνης για 3 μήνες ή περισσότερο).
• Σε γυναίκες και άνδρες με ακτινολογική παραμόρφωση σπονδύλων.
• Σε γυναίκες και άνδρες που έχουν υποστεί κάταγμα μετά από ελαφρό τραύμα.
• Σε γυναίκες και άνδρες που βρίσκονται σε θεραπεία για οστεοπόρωση προκειμένου να γίνεται περιοδικά αξιολόγηση του αποτελέσματος της εφαρμοζόμενης θεραπευτικής αγωγής.

Η μέθοδος στηρίζεται στην χρήση των ακτίνων Χ πολύ χαμηλής ενέργειας.  Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η δόση που λαμβάνει ο εξεταζόμενος είναι παρόμοια με την ημερήσια δόση ακτινοβολίας που ακούσια λαμβάνει κάθε άτομο από το περιβάλλον και μικρότερη από το 1/10 της δόσης που λαμβάνει κανείς από μία ακτινογραφία θώρακος.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Τα αποτελέσματα της μέτρησης εκφράζονται σε τιμές T-score. Η τιμή T-score είναι ένδειξη για το πόσο ψηλότερη ή χαμηλότερη είναι η οστική πυκνότητα του εξεταζομένου συγκριτικά με την οστική πυκνότητα ενός υγιούς 30χρονου ενήλικα. Έτσι οι ασθενείς κατατάσσονται σε τέσσερις κατηγορίες με βάση την τιμή οστικής πυκνότητας:

• Φυσιολογική μέτρηση – 1 ≤T-Score
• Οστεοπενία -2,5 ≤ Τ-Score ≤ – 1
• Οστεοπόρωση T-Score ≤ -2,5
• Σοβαρή οστεοπόρωση T-Score ≤ -2,5 και ένα τουλάχιστον κάταγμα.

Είναι, όμως, η Μέτρηση Οστικής Πυκνότητας, αρκετή για την έναρξη ή όχι θεραπείας;

Η απάντηση είναι αρνητική

Η μέτρηση οστικής πυκνότητας δεν μπορεί από μόνη της να οδηγήσει σε θεραπεία για την οστεοπόρωση. Ο εξειδικευμένος ιατρός θα πρέπει να διενεργήσει και ειδικό βιοχημικό έλεγχο (αίματος και ούρων) καθώς και να λάβει υπ’ όψιν του συγκεκριμένα στοιχεία από το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό του ασθενούς.