Ο παρβοϊός Β19 είναι ένας εξανθηματικός, κυτταροτοξικός ιός, ο οποίος εκδηλώνεται ως λοιμώδες ερύθημα, και μοιάζει με την λοίμωξη της ερυθράς.  Ονομάζεται πέμπτη νόσος έτσι γιατί είναι η 5η από τις συνήθεις παιδικές λοιμώξεις που προκαλούν πυρετό και εξάνθημα. Είναι λιγότερο σοβαρή από τις άλλες τέσσερις: ιλαρά, ερυθρά, η οστρακιά, ροδόχρουν εξάνθημα. Η νόσος μεταφέρεται κυρίως με τα σταγονίδια του αναπνευστικού συστήματος.

Είναι αρκετά μεταδοτική και αβλαβής στο γενικό πληθυσμό αλλά αποτελεί απειλή στην εγκυμοσύνη, γιατί προκαλεί αναιμία, καρδιακή ανεπάρκεια, μη άνοσο ύδρωπα στα έμβρυα που θα μολυνθούν, και μερικές φορές ενδομήτριο θάνατο λόγω της καταστροφής των ερυθροβλαστών.

Οι επιπλοκές της νόσου μπορεί να περιλαμβάνουν οξεία ανεπάρκεια του μυελού των οστών (ο μυελός παύει να παράγει ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια) και πόνο των αρθρώσεων.

Ποια είναι η συχνότητα του ευρήματος;

• Εμφανίζεται κυρίως τον χειμώνα και την άνοιξη.
• Προσβάλλει τα παιδιά ηλικίας 5 έως 14 ετών. (Το παιδί δεν μεταδίδει τη νόσο όταν είναι παρόν το εξάνθημα.)
• Οξεία λοίμωξη εμφανίζεται στο 3%-4% των εγκύων γυναικών
• 35%-53% των εγκύων γυναικών εμφανίζουν ανοσία στην λοίμωξη

Χαρακτηριστικά υπερηχογραφικά ευρήματα

Επειδή οι μητέρες που νοσούν από Β19 είναι συνήθως ασυμπτωματικές ή εμφανίζουν μη ειδική κλινική εικόνα, η υποψία της λοίμωξης τίθεται με την υπερηχογραφική διαπίστωση του εμβρυικού ύδρωπα, ενώ μπορεί να συνυπάρχει και ασκίτης.

Εμβρυοπάθεια

Η λοίμωξη από παρβοϊό στη διάρκεια της εγκυμοσύνης επηρεάζει μερικές φορές τα ερυθρά αιμοσφαίρια του εμβρύου. Αν και είναι σχετικά σπάνιο, αυτό μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αναιμία, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποβολή ή θνησιγένεια. Ο κίνδυνος για το έμβρυο είναι μεγαλύτερος εάν η μόλυνση εμφανιστεί κατά το πρώτο εξάμηνο του εγκυμοσύνης.

Η ιογενής μυοκαρδίτιδα με επακόλουθο την καρδιακή ανεπάρκεια αποτελεί έναν άλλο πιθανό αιτιοπαθογενετικό μηχανισμό σχηματισμού ύδρωπα. Η μόλυνση του μυοκαρδίου μπορεί να επιφέρει μυοκαρδίτιδα που επιδεινώνει την καρδιακή ανεπάρκεια με τελικό αποτέλεσμα την νέκρωση του μυοκαρδίου.

Υπάρχει συσχετισμός με χρωμοσωμικές ανωμαλίες και γενετικά σύνδρομα;

Τα υπερηχογραφικά ευρήματα μπορεί να αποκαλύψουν διάφορες ανωμαλίες όπως:

• αυξημένη αυχενική πάχυνση και οίδημα δέρματος
• καρδιομεγαλία, περικαρδιακή συλλογή
• Ασκίτης
• Υδράμνιο
• πάχυνση πλακούντα
• ύδρωπας

Στις περισσότερες περιπτώσεις ύδρωπα η θεραπευτική παρέμβαση βασίζεται στην ενδομήτρια μετάγγιση αίματος μέχρι την αυτόματη υποχώρηση της αναιμίας.

Εγκεφαλικές ανωμαλίες παρατηρήθηκαν στο 26% (7/27) των μεταγγισμένων εμβρύων στη μαγνητική τομογραφία. Ως εκ τούτου, μπορεί να εμφανιστεί νευροαναπτυξιακή βλάβη μεταξύ των επιζώντων, παρά την κατάλληλη προγεννητική αντιμετώπιση, συμπεριλαμβανομένης της ενδομήτριας μετάγγισης.

Η μόλυνση του εμβρύου μπορεί να καταλήξει σε ενδομήτριο θάνατο σε ποσοστό 5% μεταξύ των προσφάτως μολυσμένων μητέρων.

Εμβολιασμός

Μέχρι σήμερα διαθέσιμο εμβόλιο δεν υπάρχει, επομένως ο συστηματικός ορολογικός έλεγχος των αντισωμάτων B19 δεν συνιστάται σε μη έγκυες ή σε γυναίκες που σχεδιάζουν μελλοντική εγκυμοσύνη.