Η μεγάλη ηλικία, η παρουσία οστεοπόρωσης, ένα τυχαίο συμβάν μέσα στο σπίτι, μια πτώση σε μία σκάλα κ.λπ., μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά κατάγματα ισχίου, σπονδυλικής στήλης και ώμου, συμβάντα τα οποία μπορούν να περιορίσουν σημαντικά τη δραστηριότητα ενός ηλικιωμένου ατόμου ή να το οδηγήσουν ακόμα και σε χειρουργική επέμβαση.

Η πρώτη κίνηση, συνήθως, ειδικά όταν ο ηλικιωμένος αδυνατεί να κινηθεί ή βρίσκεται στο πάτωμα, είναι να κληθεί ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ, οπότε και μεταφέρεται σε δημόσιο νοσοκομείο που βρίσκεται σε εφημερία. Εκεί ο ηλικιωμένος μπορεί να περάσει αρκετές ώρες περιμένοντας να κάνει κάποιες ακτινογραφίες και αν δεν είναι κάτι σοβαρό επιστρέφει στο σπίτι μετά από ώρες με τον ίδιο τρόπο. Αν όμως πρόκειται για κάτι το οποίο απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση, τότε γίνεται η εισαγωγή του στο νοσοκομείο. Και εκεί ξεκινάει τις περισσότερες φορές η μεγάλη περιπέτεια για τον ηλικιωμένο.

Η αναγκαιότητα της άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης

Χρειάζεται να γνωρίζουμε ότι όταν ένας ηλικιωμένος έχει ένα κάταγμα το οποίο απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση (συνηθέστερα κατάγματα ισχίου), αυτή η αντιμετώπιση πρέπει να γίνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Αυτό είναι απαραίτητο, γιατί η παραμονή στο κρεβάτι πάνω από 2-3 μέρες έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική έκπτωση του μυϊκού συστήματος αλλά και της πυκνότητας των οστών του ηλικιωμένου, ο οποίος, ακόμα και να χειρουργηθεί επιτυχώς, δυσκολεύεται πάρα πολύ να σηκωθεί. Ο μεγάλος φόρτος εργασίας στα δημόσια νοσοκομεία και η μακρά αναμονή για το χειρουργείο μπορούν να αποβούν ολέθρια για τον ηλικιωμένο.
Μοναδική εξαίρεση στην οποία επιτρέπεται μία μικρή αναμονή στη χειρουργική αντιμετώπιση ενός κατάγματος ηλικιωμένου είναι η λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων, γι’ αυτό και η λήψη τέτοιων φαρμάκων πρέπει να γίνεται όχι για λόγους πρόληψης διαφόρων παθήσεων, αλλά υπό συγκεκριμένες οδηγίες από τον ειδικό καρδιολόγο.

Η χρυσή συνταγή για να ξεπεράσει κάποιος ηλικιωμένος ένα κάταγμα το οποίο χρειάζεται χειρουργική επέμβαση, είναι να χειρουργηθεί το συντομότερο δυνατό, αλλά και να επανέλθει στο οικείο περιβάλλον του όσο πιο γρήγορα γίνεται. Η γρήγορη επάνοδος είναι επίσης απαραίτητη, γιατί πολλές φορές οι ηλικιωμένοι αποπροσανατολίζονται, καθώς ακόμα και μια ήπια άνοια ενισχύεται πάρα πολύ σε ξένο περιβάλλον, ιδιαίτερα μετά από μακρά παραμονή σε αυτό. Η παραμονή σε ένα θάλαμο νοσοκομείου με πολλά άτομα, με πολλές και διαφορετικές παθήσεις, είναι φυσικά κάτι το οποίο πρέπει να αποφεύγεται, καθώς οι ηλικιωμένοι είναι ευαίσθητοι σε λοιμώξεις.

Εξειδικευμένη ιατρική ομάδα

Η οργανωμένη αντιμετώπιση ενός χειρουργικού κατάγματος από ειδική ορθοπαιδική ομάδα, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, είναι αυτό που χρειάζεται ώστε να επανέλθει ο ηλικιωμένος στην προηγούμενη κατάσταση δραστηριότητας, χωρίς να κινδυνεύει η ζωή του.

Ανακεφαλαιώνοντας, θα λέγαμε ότι μετά από μια σοβαρή πτώση που θέτει υπόνοια μεγάλου κατάγματος, χρειάζεται επικοινωνία με τον εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό και άμεση μεταφορά σε κατάλληλο νοσηλευτικό ίδρυμα. Απαραίτητη είναι η παραμονή σε θάλαμο νοσηλείας μέγιστης χωρητικότητας τριών ατόμων, που δεν αντιμετωπίζουν παθολογικά προβλήματα όπως λοιμώξεις, καθώς και ο σωστός προ- εγχειρητικός έλεγχος που περιλαμβάνει αιματολογικές εξετάσεις και έλεγχο από έμπειρο καρδιολόγο και αναισθησιολόγο.

Η χειρουργική αποκατάσταση πρέπει να γίνεται την ίδια ή την επόμενη μέρα και η παραμονή να είναι μία, το πολύ δύο μέρες μετά το χειρουργείο, εκτός εάν συντρέχουν σημαντικοί παθολογικοί λόγοι και ο ασθενής χρειάζεται περαιτέρω υποστήριξη. Φυσικά, γρήγορη επιστροφή στο σπίτι με τη βοήθεια και υποστήριξη φυσιοθεραπευτή, είναι στοιχεία τα οποία στηρίζουν την υγεία και δίνουν ελπίδες για γρήγορη επάνοδο στην προηγούμενη δραστηριότητα ενός ηλικιωμένου.

Τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας για γρήγορη αποκατάσταση

Σε όλη αυτή την προσπάθεια δε θα πρέπει να παραλείψουμε το πόσο σημαντική είναι η τεχνική αντιμετώπιση ενός μεγάλου κατάγματος από έμπειρο ορθοπαιδικό, ο οποίος χρησιμοποιεί τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας με μικρές τομές και με κατάλληλα υλικά, τα οποία στηρίζουν τον ασθενή και τον βοηθούν να σηκωθεί από την επόμενη κιόλας ημέρα του χειρουργείου. Η πρόοδος της αναισθησιολογίας με τη χρήση της ραχιαίας ή επισκληριδίου αναισθησίας, χωρίς να δέχεται ο ασθενής ολική νάρκωση, βοηθά επίσης σε ένα καλύτερο αποτέλεσμα.

Η σωστή, λοιπόν, αντιμετώπιση μιας τέτοιας κατάστασης, η οποία πολύ συχνά αναστατώνει και δικαίως το οικογενειακό περιβάλλον ενός ηλικιωμένου, έγκειται στην επιλογή του κατάλληλου ιατρού, ο οποίος – υποβοηθούμενος από μία ομάδα ιατρών (αναισθησιολόγος, καρδιολόγος ή και παθολόγος), αλλά κι από ένα οργανωμένο νοσηλευτικό ίδρυμα – θα οργανώσει μια διαδικασία η οποία ξεκινά από την έγκαιρη διάγνωση και μεταφορά του ηλικιωμένου, μέχρι τις σωστές και συγκεκριμένες οδηγίες που θα λάβει εξερχόμενος από το νοσοκομείο.