Οι φρονιμίτες, γνωστοί επιστημονικά ως τρίτοι γομφίοι, είναι τα τελευταία δόντια που αποκτούμε προς το τέλος της εφηβείας, οπότε και ξεκινά η περίοδος της ενηλικίωσης. Αυτός είναι και ο λόγος που ονομάζονται φρονιμίτες, καθώς σηματοδοτούν την έναρξη της περιόδου της ωριμότητας και της φρονιμάδας. Η κακή τους φήμη οφείλεται στα προβλήματα που δημιουργούν, γι’ αυτό και η αφαίρεσή τους τείνει να θεωρείται υποχρεωτική. Ωστόσο, δεν είναι πάντα έτσι, καθώς υπάρχουν και περιπτώσεις που η διατήρησή τους μπορεί να αποβεί σωτήρια για την υπόλοιπη οδοντοστοιχία.
«Συνωστισμός» στην οδοντοστοιχία
Οι φρονιμίτες δημιουργούν προβλήματα γιατί η ανατολή τους στο στόμα αρχίζει μετά το τέλος της σκελετικής ανάπτυξης και, καθώς δεν υπάρχει αρκετός χώρος στην στοματική κοιλότητα, αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης προβλημάτων που οδηγούν τελικά στην ανάγκη αφαίρεσής τους. Η έλλειψη χώρου στην γνάθο αποτελεί ίσως την πιο συχνή ένδειξη για εξαγωγή.
ΕΟΔΥ - κορονοϊός: 531 νέες εισαγωγές, 7 διασωληνώσεις και 27 θάνατοι την τελευταία εβδομάδα
Τα συνηθέστερα προβλήματα που προκαλούν οι φρονιμίτες είναι:
- Όταν το δόντι έχει ανατείλει εν μέρει, βακτηρίδια μπορούν να δημιουργήσουν φλεγμονή στα ούλα που περιβάλλουν το φρονιμίτη.
- Τερηδόνα. Επειδή οι φρονιμίτες που έχουν ανατείλει μερικώς δεν καθαρίζονται εύκολα, τα βακτηρίδια που περιέχονται στην οδοντική πλάκα μπορούν να δημιουργήσουν κοιλότητες, τόσο στην επιφάνεια του φρονιμίτη, όσο και στα παρακείμενα δόντια.
- Συνωστισμός και καταστροφή της δομής άλλων δοντιών. Όταν υπάρχει συνωστισμός, τα δόντια χάνουν τη σωστή θέση τους στο στόμα. Ο καλός καθαρισμός γίνεται δυσκολότερος και τα δόντια μπορούν να αρχίσουν να καταστρέφονται ανομοιόμορφα ή πρόωρα.
- Σχηματισμός κύστης. Μερικές φορές μπορεί να δημιουργηθεί μία κύστη γύρω από έναν έγκλειστο φρονιμίτη, η οποία μπορεί να καταστρέψει τα παρακείμενα δόντια, το οστό γνάθων, τα νεύρα και άλλα ανατομικά στοιχεία.
Η καλύτερη ηλικία για να αφαιρεθούν οι φρονιμίτες είναι μεταξύ 16 και 19 ετών, πριν προλάβουν οι ρίζες να διαπλαστούν πλήρως και επειδή το οστό της γνάθου είναι πιο μαλακό.
Πώς γίνεται η εξαγωγή των φρονιμιτών
- Η εξαγωγή φρονιμιτών που έχουν ανατείλει πλήρως είναι συνήθως αντίστοιχη με την απλή εξαγωγή κάθε άλλου δοντιού.
- Στην περίπτωση έγλειστων ή ημιέγκλειστων φρονιμιτών όπου απαιτείται χειρουργική εξαγωγή, αυτή καλό θα είναι να πραγματοποιείται από χειρουργούς στόματος ή γναθοχειρουργούς.
Όταν οι φρονιμίτες είναι χρήσιμοι
Ωστόσο, υπάρχουν και αρκετοί τυχεροί που δεν χρειάζεται να προβούν σε εξαγωγή των τρίτων γομφίων. Οι φρονιμίτες δεν χρειάζεται να αφαιρεθούν εάν είναι απολύτως υγιείς, έχουν ανατείλει πλήρως και μπορούμε να τους βουρτσίσουμε επαρκώς. Επίσης, σε περιπτώσεις όπου λείπει ή έχει εξαχθεί ο 1ος ή ο 2ος γομφίος ή και περισσότερα δόντια, οι φρονιμίτες μπορεί να φανούν πολύ χρήσιμοι ως στηρίγματα για γέφυρες ή μερικές οδοντοστοιχίες.