Ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής, με βάση τα δεδομένα του ΕΟΔΥ, των διεθνών οργανισμών και τη βοήθεια ειδικών, απαντά σε 13 ερωτήματα σε σχέση με μια άγνωστη στον πολύ κόσμο νόσο.

1) Τι είναι η ευλογιά των πιθήκων; 

Η ευλογιά των πιθήκων είναι σπάνια ιογενής λοίμωξη, η οποία μεταδίδεται, κυρίως, από άγρια ζώα που απαντώνται σε περιοχές της Δυτικής και της Κεντρικής Αφρικής.

2) Ποια η σχέση της με τη γνωστή ευλογιά, την παλιά νόσο; 

Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων είναι συγγενικός με τον ιό της ευλογιάς, νόσου που έχει εκριζωθεί από τον πλανήτη από το 1980 έπειτα από ένα επιτυχημένο παγκόσμιο πρόγραμμα εμβολιασμού. Στη χώρα μας ο εμβολιασμός κατά της ευλογιάς (δαμαλισμός) σταμάτησε τη δεκαετία του 1970. Ατομα ηλικίας άνω των 50 ετών έχουν κατά πάσα πιθανότητα εμβολιαστεί και αναμένεται να έχουν κάποιο βαθμό προστασίας έναντι της ευλογιάς των πιθήκων, παρά το γεγονός ότι τα υπάρχοντα δεδομένα δεν επιτρέπουν ακριβείς εκτιμήσεις.

3) Για ποιο λόγο παρουσιάζει έξαρση το τελευταίο διάστημα; 

Στις αρχές Μαΐου εντοπίστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων σε ταξιδιώτη που είχε επιστρέψει από τη Νιγηρία. Εκτοτε έχουν καταγραφεί περαιτέρω σποραδικά κρούσματα στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλες χώρες. Η εμφάνιση κρουσμάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο χωρίς ιστορικό ταξιδιού και η εμφάνιση σποραδικών κρουσμάτων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες υποδεικνύουν ότι πιθανόν υπάρχει μετάδοση της νόσου στην κοινότητα. Οπως αναφέρει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας, Γκίκας Μαγιορκίνης, έχει γίνει ξανά μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο αλλά όχι τόσο εκτεταμένη. Είναι η πρώτη φορά που η επιστημονική κοινότητα βλέπει κάτι τέτοιο.

4) Πόσα κρούσματα παρατηρούνται παγκοσμίως; 

Ο αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων της ευλογιάς των πιθήκων παγκοσμίως έως και την Πέμπτη ανερχόταν σε 219, πέραν των χωρών της Αφρικής, όπου η νόσος είναι ενδημική, σύμφωνα με επικαιροποιημένα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC). Συνολικά 19 χώρες, όπου η ευλογιά των πιθήκων δεν εμφανίζεται συχνά, κυρίως στην Ευρώπη, έχουν επιβεβαιώσει τουλάχιστον ένα κρούσμα. Εκτός από τις 11 χώρες της Αφρικής, 3 χώρες συγκεντρώνουν επί του παρόντος τα περισσότερα επιβεβαιωμένα κρούσματα: το Ηνωμένο Βασίλειο, η πρώτη χώρα όπου εντοπίστηκαν ασυνήθιστα κρούσματα στις αρχές Μαΐου, έχει 71, η Ισπανία 51 και η Πορτογαλία 37, όπως προκύπτει από το ECDC.

5) Πώς μεταδίδεται; Είναι η μετάδοση τόσο εύκολη όσο στον κορονοϊό; 

Η μετάδοση της νόσου γίνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες ή σωματικά υγρά, καθώς και μέσω αναπνευστικών σωματιδίων έπειτα από παρατεταμένη στενή επαφή σε μικρή απόσταση. Η μεταδοτικότητα της νόσου είναι μικρή, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Η ανάρρωση είναι συνήθως πλήρης μέσα σε λίγες εβδομάδες, καθώς η νόσηση είναι συνήθως ήπια και αυτοπεριοριζόμενη. Οπως λέει ο κ. Μαγιορκίνης, από τις στενές επαφές αποδείχθηκε ότι κόλλησε μία στις πενήντα, γεγονός που αποδεικνύει τη μικρή δυναμική της μετάδοσης, η οποία δεν έχει καμία σχέση με τον κορονοϊό.

6) Τι χρειάζεται να προσέχει κάποιος, ώστε να μην κολλήσει; 

Ο ΕΟΔΥ αναφέρει ότι απαιτείται η τήρηση των βασικών μέτρων ατομικής υγιεινής. Πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό τακτικά ή χρησιμοποιείτε αλκοολούχο αντισηπτικό, καταναλώνετε κρέας μόνο αν έχει μαγειρευτεί επαρκώς, μην πλησιάζετε άγρια ζώα, συμπεριλαμβανομένων νεκρών ζώων, μην έρχεστε σε στενή επαφή και μη μοιράζεστε ρούχα με άτομα που δεν αισθάνονται καλά και παρουσιάζουν δερματικές βλάβες.

7) Πώς διαφοροποιείται η ευλογιά των πιθήκων από την ανεμοβλογιά; Οποιος έχει νοσήσει από ανεμοβλογιά είναι προστατευμένος; 

Πρόκειται για διαφορετικούς ιούς που έχουν και οι δύο χαρακτηριστικό εξάνθημα, με αποτέλεσμα πολλές φορές η ευλογιά των πιθήκων να διαγιγνώσκεται ως ανεμοβλογιά. Παρ’ όλα αυτά, τα εξανθήματα είναι διαφορετικά. Ενα χαρακτηριστικό είναι ότι στην ανεμοβλογιά το εξάνθημα δεν εμφανίζεται ταυτόχρονα σε όλες τις περιοχές του σώματος αλλά γίνεται προοδευτικά με την πάροδο των ημερών, ενώ στην ευλογιά των πιθήκων οι βλάβες εμφανίζονται ταυτόχρονα σε όλες τις περιοχές του σώματος. Επιπλέον, η λεμφαδενοπάθεια που εμφανίζεται στην ευλογιά των πιθήκων δεν παρουσιάζεται στην ανεμοβλογιά.

8) Υπάρχει εμβόλιο για την ευλογιά των πιθήκων; 

Ειδικό εμβόλιο έναντι του ιού της ευλογιάς των πιθήκων έως σήμερα δεν υπάρχει, ωστόσο το εμβόλιο έναντι της ευλογιάς αναμένεται να παρέχει προστασία. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων έχει αδειοδοτήσει το τροποποιημένο εμβόλιο κατά της ευλογιάς (Imvanex), το οποίο περιέχει ζώντες εξασθενημένους μη πολλαπλασιαζόμενους ιούς. Το εμβόλιο αυτό μπορεί να χορηγηθεί υποδορίως σε δύο δόσεις, με μεσοδιάστημα τεσσάρων εβδομάδων από την ηλικία των 18 ετών, όπως και σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα.

9) Πρέπει να κάνουμε όλοι εμβόλιο; 

Οχι. Ενδειξη μαζικού εμβολιασμού για την προστασία από την ευλογιά των πιθήκων δεν υπάρχει, λόγω των επιδημιολογικών και κλινικών χαρακτηριστικών της νόσου, όπως αποφάσισε η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Ο εμβολιασμός μπορεί να γίνει επιλεκτικά:

Επειτα από έκθεση σε άτομα που είχαν στενή επαφή με κρούσμα, όπως άτομα του στενού περιβάλλοντος και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. Η χορήγηση του εμβολίου θα πρέπει να γίνει εντός τεσσάρων ημερών από την έκθεση. Επίσης, προληπτικά σε άτομα που εργάζονται σε χώρους με αυξημένο επαγγελματικό κίνδυνο έκθεσης στον ιό της ευλογιάς των πιθήκων, όπως ερευνητικά εργαστήρια.

10) Υπάρχει θεραπεία για την ευλογιά των πιθήκων; 

Υπάρχουν θεραπευτικές επιλογές, όπως τα αντιιικά tecovirimat (εγκεκριμένο για τη θεραπεία της ευλογιάς σε ενήλικες και παιδιά) και τα brincidofovir και cidofovir. Τα δύο τελευταία, σύμφωνα με όσα γράφει σε ανάρτησή του ο καθηγητής του LSE, Ηλίας Μόσιαλος, μπορούσαν, επίσης, να είναι αποτελεσματικά, καθότι έχουν αποδεδειγμένη δράση έναντι των ιών ευλογιάς σε εργαστηριακές μελέτες και σε μελέτες σε ζώα.

11) Μπορεί να οδηγήσει σε νέα πανδημία; 

Οι επιστήμονες θεωρούν δύσκολο να δημιουργηθεί μια πανδημία όπως η Covid-19. Οπως αναφέρει ο κ. Μαγιορκίνης στον «Ε.Τ.» της Κυριακής, και να μπορούσε να μεταδοθεί πολύ, «δεν θα δημιουργούσε τις συνθήκες που θα δημιουργήσουν πίεση στα συστήματα Υγείας». Η μεταδοτικότητα είναι σαφώς χαμηλότερη. Οσον αφορά στη θνησιμότητα, αναφέρεται έως 1% στην Αφρική, όπου όμως κατά πάσα πιθανότητα καταγράφονται μόνο τα βαριά περιστατικά, άρα στην πραγματικότητα η θνησιμότητα είναι μικρότερη. Πάντως, ο κ. Μαγιορκίνης επισημαίνει ότι «εάν ο ιός παραμείνει ανάμεσά μας, υπάρχει περίπτωση να αυξήσει τη μολυσματικότητά του, όπως έκανε ο κορονοϊός».

12) Χρειάζεται να επανέλθει η υποχρεωτικότητα της μάσκας, λόγω της ευλογιάς των πιθήκων; 

Οι ειδικοί δεν θεωρούν ότι υπάρχει μετάδοση τέτοιας έκτασης, ώστε να ληφθούν μέτρα όπως η επαναφορά της υποχρεωτικής χρήσης της μάσκας. Οι υγειονομικές υπηρεσίες της Νέας Υόρκης, μόλις λίγες ημέρες αφότου οι πολίτες είχαν αρχίσει να επανέρχονται σε μια κανονικότητα, άρχισαν να ενθαρρύνουν ξανά τη χρήση μάσκας από τον πληθυσμό για την προστασία του από την ευλογιά των πιθήκων.

13) Ποια είναι τα συμπτώματα; 

Από τη στιγμή που κάποιος μολυνθεί με τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων χρειάζεται να περάσουν 5 έως 21 μέρες για να εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα (συνήθως 6 με 13 ημέρες).

Αυτά μπορεί να είναι: Πυρετός >38^ο C, κεφαλαλγία, μυαλγίες, ραχιαλγία/οσφυαλγία, διογκωμένοι λεμφαδένες (χαρακτηριστικό σημείο διαφορικής διάγνωσης από την ευλογιά), ρίγος, καταβολή δυνάμεων, εξάνθημα (συνήθως παρουσιάζεται 1 με 3 ημέρες μετά την εμφάνιση του πυρετού). Συχνά προηγείται το δερματικό εξάνθημα, η εμφάνιση βλαβών σε βλεννογόνους (π.χ. στοματικής κοιλότητας). Το εξάνθημα εντοπίζεται αρχικά στο κεφάλι και στο πρόσωπο και στη συνέχεια επεκτείνεται σε άλλα σημεία του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των παλαμών, των πελμάτων και των γεννητικών οργάνων. Οι δερματικές βλάβες αρχικά εμφανίζονται με τη μορφή κηλίδων (επίπεδες βλάβες), αλλάζουν σε βλατίδες (ανυψωμένες βλάβες), οι οποίες εξελίσσονται σε μικρές βλατίδες κυστίδια (φουσκάλες με υγρό), φλύκταινες (φουσκάλες με πύον) και στη συνέχεια σε εσχάρες (κρούστες), που τελικά υποχωρούν μόνες τους. Το εξάνθημα αυτό μερικές φορές συγχέεται με το εξάνθημα της ανεμοβλογιάς.

Ειδήσεις σήμερα

29 Μαΐου 1453: Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης με τα μάτια των ιστορικών της εποχής

Καιρός: Κακοκαιρία εξπρές με βροχές, καταιγίδες και χαλάζι

Νέα μέτρα κατά της ακρίβειας: Αλλάζει το fuel pass, τι θα γίνει με το ρεύμα