Πέρα από την πανδημία του νέου κορωνοϊού, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι είμαστε αντιμέτωποι και με αναπνευστικές λοιμώξεις που, όπως κάθε φθινόπωρο και  χειμώνα, έτσι και φέτος θα παρουσιάσουν έξαρση και θα ταλαιπωρήσουν μικρούς και μεγάλους, Γι’ αυτό πρέπει να γνωρίζουμε τα κατάλληλα μέτρα προφύλαξης και αντιμετώπισής τους.

Οι λοιμώξεις που εμφανίζονται αυτή την εποχή είναι κυρίως ιογενείς, όπως το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη. Αξίζει να τονισθεί ότι κατά τον περασμένο χρόνο καταγράφηκαν 154 θάνατοι από γρίπη ενώ 374 ασθενείς χρειάστηκε να νοσηλευτούν σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν είχαν εμβολιαστεί.

Τα συμπτώματα στις ιογενείς λοιμώξεις

Κατά τους χειμερινούς μήνες, εμφανίζονται λοιμώξεις που εκδηλώνονται με πυρετό και πονόλαιμο (φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα), οξεία βρογχίτιδα, ιγμορίτιδα και ωτίτιδα, οι οποίες στους ενηλίκους οφείλονται σε ιούς σε ποσοστό >85%.

Πότε παίρνουμε αντιβίωση

Στις ιογενείς λοιμώξεις, τα αντιβιοτικά ΔΕΝ έχουν καμιά θεραπευτική ένδειξη. Τα αντιβιοτικά χορηγούνται – αποκλειστικά από τον γιατρό – σε περιπτώσεις μικροβιακών επιπλοκών.

Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις φαρυγγοαμυγδαλίτιδας, μπορεί να διενεργηθεί strep test (ανώδυνη εξέταση επιχρίσματος από το φάρυγγα), που μπορεί να αποκλείσει μικροβιακή λοίμωξη, ή test γρίπης και να αποφευχθεί η άσκοπη χορήγηση αντιβιοτικών.

Επιπλέον, υπάρχουν απλές αιματολογικές εξετάσεις που μπορεί να είναι συνηγορητικές ιογενούς λοίμωξης (όπως η γενική αίματος), καθώς και μοριακές εξετάσεις που ανιχνεύουν τον υπεύθυνο ιό.

Παίρνουμε αντιβιοτικά σαν καραμέλες και χωρίς συνταγή

Η Ελλάδα, δυστυχώς, κατέχει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη στην κατανάλωση αντιβιοτικών και μάλιστα χωρίς συνταγή.

Από άλλες μελέτες προκύπτει ότι αντιβιοτικά λαμβάνει ένας στους δύο ερωτηθέντες, κυρίως για λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού και των δοντιών. Τα αντιβιοτικά αυτά βρίσκονται συνήθως αποθηκευμένα στο οικογενειακό φαρμακείο.

Αξίζει να τονισθεί ότι 65% των φαρμακοποιών παραδέχονται ότι έχουν χορηγήσει αντιβιοτικά χωρίς συνταγή και 69% των γιατρών ότι έχουν πιεστεί από τους ασθενείς να συνταγογραφήσουν αντιβιοτικά χωρίς απόλυτη θεραπευτική ένδειξη.

Τα αντιβιοτικά μπορεί να ευθύνονται για σοβαρές παρενέργειες

Θα πρέπει να γίνει απόλυτα κατανοητό ότι δεν επιτρέπεται να καταναλώνουμε αντιβιοτικά χωρίς λόγο. Κανένα φάρμακο δεν είναι αθώο και πρέπει να χορηγείται σύμφωνα με συγκεκριμένες ενδείξεις. Τα αντιβιοτικά μπορεί να έχουν, ενίοτε, ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως αλλεργική αντίδραση, επιδείνωση προϋπαρχουσών παθήσεων (ηπατική, νεφρική βλάβη), βλαπτική επίδραση στην έγκυο ή το έμβρυο αλλά και αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα, με αποτέλεσμα την αύξηση ή τη μείωση της δράσης τους (προσοχή στη συγχορήγηση αντιπηκτικών).

Όταν τα αντιβιοτικά… συμμαχούν με βλαπτικά μικρόβια

Μια άλλη σημαντική συνέπεια της λήψης αντιβιοτικών είναι η καταστροφή της φυσιολογικής μικροβιακής χλωρίδας του οργανισμού με αποτέλεσμα την επικράτηση βλαπτικών μικροβίων.

Κλασικό παράδειγμα είναι η επικράτηση στην εντερική χλωρίδα ενός ειδικού κλωστηριδίου, που μπορεί να προκαλέσει πολύ σοβαρές εκδηλώσεις (πυρετό, διάρροια, κοιλιακό πόνο) και – σε περιπτώσεις που συνυπάρχουν και άλλες παθήσεις – μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στο θάνατο.

Τα αντιβιοτικά ενισχύουν την ανθεκτικότητα κάποιων μικροβίων

    Από την ανεξέλεγκτη χρήση των αντιβιοτικών μπορούν, εκτός των άλλων, να δημιουργηθούν ανθεκτικά μικρόβια που αποτελούν απειλή τόσο για τον ίδιο τον ασθενή, με θανατηφόρα συχνά έκβαση, όσο και για το οικογενειακό του περιβάλλον και τους υπόλοιπους νοσηλευόμενους.

Βασικές συμβουλές για τις ιώσεις που έρχονται

Όπως προαναφέρθηκε, καθώς προχωρά ο χειμώνας θα εμφανίζονται όλο και συχνότερα λοιμώξεις οι οποίες είναι κυρίως ιογενούς προέλευσης. Σε περίπτωση εμφάνισης πυρετού, δεν λαμβάνουμε αντιβιοτικά χωρίς ιατρική συμβουλή. Στις περιπτώσεις ίωσης από το αναπνευστικό, αποφεύγουμε τους κλειστούς χώρους, πίνουμε άφθονα υγρά, λαμβάνουμε με μέτρο αντιπυρετικά (όχι ασπιρίνη), πλένουμε τακτικά τα χέρια μας και όταν βήχουμε ή φτερνιζόμαστε χρησιμοποιούμε μαντήλι μιας χρήσης ή καλύπτουμε το στόμα και τη μύτη μας με τον αγκώνα και όχι με την παλάμη μας.