Και δικαιολογημένα, καθώς  αυτή η διαπίστωση δεν αποκλείει το ενδεχόμενο διάγνωσης καρκίνου σε επόμενη βιοψία. Παλαιότερα, για την επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων απαιτούνταν η διενέργεια επαναληπτικής βιοψίας, αλλά σήμερα υπάρχουν νέες, πρωτοποριακές εξετάσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν και να  βοηθήσουν στην καλύτερη εκτίμηση του ασθενή.

Όταν το δείγμα της βιοψίας είναι «ψευδώς αρνητικό»

«Κάθε χρόνο, εκατομμύρια άνδρες σ’ όλον τον κόσμο υποβάλλονται σε βιοψία προστάτη με αρνητικό αποτέλεσμα, ωστόσο περίπου το 25% αυτών πάσχει από καρκίνο του προστάτη. Η συνήθης πρακτική για την φροντίδα ανδρών με αρνητική βιοψία και με αυξανόμενο PSA, δηλαδή η επανάληψη της βιοψίας, ενέχει κινδύνους ασήμαντων ή σοβαρών κλινικών επιπλοκών, λοιμώξεων και νοσηλειών, και επιπλέον θέτει τον ασθενή σε κίνδυνο ανάπτυξης αντοχής στα φάρμακα. Επίσης, όπως συμβαίνει και στις αρχικές βιοψίες, τα μικρά δείγματα ιστού αφενός δεν επιτρέπουν τη διάγνωση μη ανιχνεύσιμων καρκίνων, αφετέρου υποβάλλονται στην ταλαιπωρία της επαναληπτικής βιοψίας άνθρωποι που δεν έχουν καρκίνο. Το σφάλμα της δειγματοληψίας είναι ένα καλά τεκμηριωμένο ζήτημα, με τα ψευδώς αρνητικά ποσοστά των βιοψιών προστάτη να φτάνουν στο 25% έως 35%», εξηγεί ο κ. Μάρκος Καραβιτάκης, Επιστημονικός Συνεργάτης Κέντρου Αναπλαστικής και Προηγμένης Χειρουργικής Ουρολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.

Νέα διαγνωστικά εργαλεία, περισσότεροι βιοδείκτες

«Τα τελευταία χρόνια η εξέλιξη της ιατρικής έχει προσφέρει νέα διαγνωστικά εργαλεία, που προς το παρόν λειτουργούν συμπληρωματικά των κλασικών εξετάσεων και στοχεύουν στην βελτίωση της ανίχνευσης του καρκίνου του προστάτη και την αποφυγή των περιττών επαναληπτικών βιοψιών, περιορίζοντας έτσι τους κινδύνους που απορρέουν απ’ αυτές», προσθέτει.

Φυσικά, το PSA παραμένει το κύριο εργαλείο για την ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη. Ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, έχει περιορισμένη ακρίβεια και ευαισθησία στον προσδιορισμό της παρουσίας καρκίνου. Πέραν, λοιπόν, αυτής της εξέτασης, στα παραδοσιακά εργαλεία διαβάθμισης του κινδύνου για τη διενέργεια επαναληπτικής βιοψίας, περιλαμβάνεται ο έλεγχος ορισμένων άλλων βιοδεικτών, όπως το PSAV, το PSAD και το fPSA. Η εξέτασή τους για τον εντοπισμό και την πρόγνωση του καρκίνου του προστάτη έχει φέρει επανάσταση στη διαχείριση της νόσου.

Άλλο ένα καινοτόμο διαγνωστικό εργαλείο είναι η εξέταση SelectMDx. Πρόκειται για μια μη επεμβατική μέθοδο εξέτασης ούρων, η οποία βασίζεται στον εντοπισμό δύο βιοδεικτών, τα επίπεδα των οποίων είναι οκτώ φορές υψηλότερα στους ασθενείς με καρκίνο του προστάτη απ’ ό,τι στα υγιή άτομα.

Επίσης, οι δείκτες PCA3 και 4Kscore είναι διαθέσιμες εξετάσεις δεύτερης γραμμής για τη διάκριση μεταξύ κακοήθων και καλοήθων καταστάσεων του προστάτη, όπως και το γονιδιακό τεστ ConfirmMDx. Και το τεστ αυτό διενεργείται σε άνδρες με αρνητική αρχική βιοψία προστάτη, για τους οποίους εξακολουθεί να υπάρχει υποψία καρκίνου.

«Φωτογραφίζοντας» τον προστάτη

Η απεικόνιση είναι άλλη μια επιλογή που βοηθά στην ανίχνευση κλινικά σημαντικών περιπτώσεων καρκίνου και συμβάλει στην απόφαση για διενέργεια επαναληπτικής βιοψίας. Η πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία  χρησιμοποιείται για την ταυτοποίηση της βλάβης και στη συνέχεια για βιοψία ή θεραπεία. Είναι μια εξέταση που έχει αποδειχθεί αξιόπιστη στην ανίχνευση σημαντικών περιπτώσεων καρκίνου  σε άνδρες με προηγούμενες αρνητικές βιοψίες.

«Μετά από ένα καλοήθες αποτέλεσμα βιοψίας συστήνεται ο έλεγχος των βιοδεικτών, ενώ η απόφαση για επανάληψη της βιοψίας του προστάτη βασίζεται στον εκτιμώμενο κίνδυνο», καταλήγει ο κ. Καραβιτάκης.