Μπορούν να εμφανιστούν σε όλα τα στάδια ενός ανοϊκού συνδρόμου οποιασδήποτε αιτιολογίας, αλλά παρατηρούνται κυρίως στα μεσαία και προχωρημένα στάδια. Οι διαταραχές από τη διάθεση είναι πιθανότερο να εμφανιστούν νωρίτερα, ενώ η ψυχοκινητική ανησυχία, οι παραληρητικές ιδέες και οι ψευδαισθήσεις εμφανίζονται συνηθέστερα σε μεταγενέστερα στάδια νόσου.
Τα συνήθη επιμέρους συμπτώματα που αποτελούν διαταραχές συμπεριφοράς του ανοϊκού ασθενούς είναι:
- οι παραληρητικές ιδέες (πεποιθήσεις που διατηρούν οι ασθενείς ενάντια στην κοινή λογική)
- οι ψευδαισθήσεις (οι ασθενείς βλέπουν πράγματα ή πρόσωπα που δεν είναι εκεί, κ.λπ.)
- οι εκρηκτικές συμπεριφορικές αντιδράσεις
- το άγχος και η δυσφορία
- η καταθλιπτική ή – αντίθετα- η ακατάλληλα ευφορική ή ευμετάβλητη διάθεση
- η παθολογική κινητική συμπεριφορά (άσκοπος βηματισμός, επανάληψη σύνθετων συμπεριφορών χωρίς νόημα, περιπλανήσεις)
- οι διαταραχές ύπνου και όρεξης
- η απάθεια (έλλειψη πρωτοβουλιών, παραμέληση αυτοφροντίδας)
- η άρση αναστολών (παρορμητικές ή απρόβλεπτες συμπεριφορές)
Οι συνέπειες των διαταραχών συμπεριφοράς
Οι διαταραχές συμπεριφοράς στην άνοια, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα και επαρκώς…
- προκαλούν ιδιαίτερη ψυχολογική επιβάρυνση στους φροντιστές
- επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής των ασθενών και των οικογενειών τους
- επιτείνουν, ενίοτε δραματικά, την προκαλούμενη από τη νόσο αναπηρία
- αυξάνουν τα κόστη φροντίδας, τόσο για τις οικογένειες των ασθενών όσο και για το σύστημα περίθαλψης (χρήση υπηρεσιών, νοσηλείες κ.λπ.)
- έχουν ως αποτέλεσμα ή επιταχύνουν την εισαγωγή σε ίδρυμα
Μπορούν τα φάρμακα να «ελέγξουν» τις διαταραχές συμπεριφοράς;
Τα φάρμακα που έχουμε σήμερα στη διάθεση μας, έχουν καλά αποτελέσματα. Είναι τεκμηριωμένο ότι τα αντιανοϊκά σκευάσματα, τα χρησιμοποιούμενα για την καθυστέρηση εξέλιξης της ανοϊκής διεργασίας, έχουν ευεργετική επίδραση και στις διαταραχές συμπεριφοράς της άνοιας. Υπάρχουν επίσης ψυχοτρόπα φάρμακα νέας γενιάς, ασφαλή και αποτελεσματικά για τα συγκεκριμένα συμπτώματα. Κλειδί στην ορθή χρήση και αξιοποίηση των φαρμακευτικών, όπως και άλλου είδους παρεμβάσεων, αποτελεί η σταθερή σχέση με ειδικούς.