Αρχικά, τα προβιοτικά θεωρούνται ένας από τους καλύτερους φίλους του ανθρώπινου οργανισμού, και όχι άδικα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πρόκειται για ζωντανούς μικροοργανισμούς με πολλαπλά οφέλη για την υγεία μας, όταν λαμβάνονται στις κατάλληλες ποσότητες, μέσω των τροφών ή συμπληρωμάτων διατροφής.

Τι είναι τα προβιοτικά;

Τα προβιοτικά είναι συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν ζωντανούς οργανισμούς (βακτήρια) και ζυμομύκητες. Οι μικροοργανισμοί αυτοί βρίσκονται φυσιολογικά και στο έντερό μας, και ωφελούν τον οργανισμό μας – ειδικά το πεπτικό σύστημα. Τα προβιοτικά που λαμβάνουμε μέσω συμπληρωμάτων ή τροφίμων είναι αντίστοιχα με αυτά που βρίσκονται στο έντερό μας και, επί της ουσίας, ενισχύουν αυτά του εντέρου.

Τι κάνουν τα προβιοτικά;

Για να κατανοήσουμε τον ρόλο των προβιοτικών πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τη λειτουργία του εντέρου. Το εσωτερικό του εντέρου μας, όπως και κάθε επιφάνεια του σώματός μας, είναι καλυμμένο με μικροσκοπικά πλάσματα, κυρίως βακτήρια. Αυτοί οι οργανισμοί δημιουργούν ένα μικρο-οικοσύστημα γνωστό ως μικροβίωμα. Και παρόλο που εμείς δεν συνειδητοποιούμε καν την ύπαρξή τους, το μικροβίωμα του εντέρου παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην υγεία μας, και μπορεί να επηρεάσει ακόμη και τη διάθεση ή τη συμπεριφορά μας.

Υπάρχει λοιπόν η άποψη ότι η μείωση των «καλών» βακτηρίων στο έντερό μας θα επηρεάσει την υγεία μας αφού θα έχει διαταραχθεί η ομαλή λειτουργία του πεπτικού. Επομένως, πιστεύεται από πολλούς ότι η λήψη προβιοτικών διατηρεί τον αριθμό και την υγεία αυτών των μικροοργανισμών στα σωστά επίπεδα.

Ωστόσο, οι επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική. Τα προβιοτικά ωφελούν μόνο έναν μικρό αριθμό ατόμων, και παρακάτω εξηγούμε γιατί.

Πότε είναι απαραίτητη η λήψη προβιοτικών;

Τα συμπληρώματα προβιοτικών είναι απαραίτητα για την επαναφορά και την ενίσχυση της εντερικής μικροχλωρίδας, καθώς και για την πρόληψη και τη θεραπεία φλεγμονωδών ασθενειών του εντέρου. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να λαμβάνονται στις εξής περιπτώσεις:

• Αγωγή με αντιβιοτικά, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη λήψη

• Διαταραχές του εντέρου: δυσκοιλιότητα, διάρροια, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, εκκολπωματίτιδα, φούσκωμα, δυσπεψία

• Διάρροια του ταξιδιώτη

• Διαταραχές της ουρογεννητικής οδού: κυστίτιδα, κολπικές βακτηριακές λοιμώξεις

• Διαταραχές δυσανεξίας σε τρόφιμα, ιδιαίτερα στη λακτόζη

• Αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα

• Υποβιταμίνωση και δυσαπορρόφηση βιταμινών λόγω εντερικής δυσβίωσης (κοιλιοκάκη, τροφική δυσανεξία, δυσαπορρόφηση στους ηλικιωμένους)

• Θαμπό δέρμα ή/και προβλήματα ακμής

• Εγκυμοσύνη και θηλασμός

Είναι πράγματι αποτελεσματικά τα τρόφιμα και τα συμπληρώματα διατροφής με προβιοτικά;

Ως ζωντανοί οργανισμοί, τα προβιοτικά παρουσιάζουν ευαισθησίες που τα καθιστούν ευάλωτα και επηρεάζεται η βιωσιμότητα τους. Οι περιβαλλοντικές συνθήκες, όπως η υγρασία και η θερμοκρασία, μειώνουν ραγδαία τον αριθμό των ζωντανών προβιοτικών βακτηριδίων που βρίσκονται σε συμπληρώματα και τρόφιμα. Επιπλέον, το όξινο περιβάλλον του στομάχου καταστρέφει τον πληθυσμό των προβιοτικών, μέχρι αυτά να οδηγηθούν στο έντερο.

Και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: ο οργανισμός μας δεν λαμβάνει ολόκληρη την ποσότητα ζωτικών στελεχών που χρειάζεται ή που αναγράφεται στην ετικέτα του προϊόντος.