Η άθληση, η μεσογειακή διατροφή, η αποφυγή του καπνίσματος, η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, ο έλεγχος του διαβήτη και της χοληστερίνης, με λίγα λόγια ο υγιεινός τρόπος ζωής περιορίζει τον κίνδυνο άνοιας, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, ο οποίος όμως δεν κατάφερε να ορίσει το ποσοστό της μείωσης αυτής.

«Η Αλτσχάιμερ η πιο συνήθης αιτία»

«Τα επιστημονικά στοιχεία που συλλέχθηκαν (…) επιβεβαιώνουν αυτό που υποψιαζόμασταν εδώ και κάποιο χρονικό διάστημα, ότι δηλαδή αυτό που είναι καλό για την καρδιά είναι καλό και για τον εγκέφαλο», επισημαίνει σε ανακοίνωσή του ο διευθυντής του ΠΟΥ δρ Τέντρος Αντχάνομ.

Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι στο σύνολο του πληθυσμού, μεταξύ 5 και 8% των ατόμων ηλικίας 60 ετών και άνω εκδηλώνουν άνοια κάποια στιγμή.

Η άνοια αποτελεί πρόβλημα δημόσιας υγείας που αναπτύσσεται γρήγορα λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, και πλήττει σχεδόν 50 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις, ο αριθμός αυτός θα τριπλασιαστεί έως το 2050, για να πλήξει 152 εκατομμύρια ανθρώπους, προειδοποιεί ο ΠΟΥ.

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συνήθης αιτία της άνοιας και πιστεύεται ότι σε αυτήν οφείλεται το 60 με 70% των κρουσμάτων.

Η ηλικία είναι ο κύριος παράγοντας κινδύνου της έκπτωσης των νοητικών λειτουργιών αλλά η άνοια «δεν είναι μια φυσική ή αναπόφευκτη συνέπεια της γήρανσης», επισημαίνει ο ΠΟΥ.

Τι μπορούμε να αλλάξουμε

«Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν παράγοντες κινδύνου για την άνοια που μπορούμε να αλλάξουμε», εξήγησε σε συνέντευξη Τύπου η δρ Νίρτζα Τσουρντάι του τμήματος Ψυχικής Υγείας του ΠΟΥ.

Διάφορες πρόσφατες μελέτες έχουν αποκαλύψει σχέση μεταξύ της ανάπτυξης διαταραχών των νοητικών λειτουργιών και της άνοιας και οι παράγοντες κινδύνου συνδέονται με τον τρόπο ζωής, όπως η έλλειψη σωματικής άσκησης, το κάπνισμα, η μη ισορροπημένη διατροφή και η βλαβερή κατανάλωση αλκοόλ, τονίζει η ειδική υπηρεσία του ΟΗΕ.

Ορισμένες διαταραχές, όπως η υπέρταση, ο διαβήτης, η υψηλή χοληστερόλη, η παχυσαρκία και η κατάθλιψη, συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Αλλοι τροποποιητικοί παράγοντες κινδύνου είναι η «κοινωνική απομόνωση και η έλλειψη πνευματικής άσκησης», διευκρινίζει ο ΠΟΥ, απευθύνοντας έκκληση για εφαρμογή δημόσιας στρατηγικής για την πρόληψη της νόσου.

Εισόδημα και άνοια

Σχεδόν το 60% των ανθρώπων με άνοια ζουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, αλλά «αυτές οι χώρες είναι οι λιγότερο προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν αυτό το αυξανόμενο βάρος», επισημαίνει η δρ Τσουρντάι.

Η άνοια απαιτεί πρόσθετα κόστη για τις οικογένειες, αλλά και για τις κυβερνήσεις, ενώ προκαλεί απώλεια παραγωγικότητας για τις οικονομίες, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

Το 2015, το παγκόσμιο κοινωνικό κόστος της άνοιας εκτιμούνταν στα 818 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως, δηλαδή στο 1,1% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Αναμένεται να αυξηθεί στα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2030.

Οι οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την προληπτική αντιμετώπιση της άνοιας

1) Άσκηση: Τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας έντασης σωματικής άσκησης κάθε εβδομάδα είναι απαραίτητη για ενήλικες αλλά και ηλικιωμένους. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει από ποδηλασία έως και νοικοκυριό.

2) Κόψτε το κάπνισμα: Βλάπτει όχι μόνο το σώμα αλλά και το μυαλό.

3) Τρώτε σωστά και ποιοτικά: ακολουθήστε τη μεσογειακή διατροφή.

4) Μην καταφεύγετε στις βιταμίνες καθώς δεν υπάρχουν στοιχεία ότι μειώνουν τον κίνδυνο της άνοιας.

5) Αποφύγετε το πολύ αλκοόλ. Αν και κάποιες μελέτες δείχνουν ότι μία ήπια κατανάλωση μπορεί στην πραγματικότητα να προστατεύει από την άνοια, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να επιβεβαιώνουν μια τέτοια υπόθεση.

6) Ακονίστε το μυαλό σας: Μελέτες δείχνουν ότι ασκήσεις όπως το σταυρόλεξο είναι επωφελή.

7) Να συναναστρέφεστε με φίλους , να είστε κοινωνικοί. Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η κοινωνική συμπεριφορά ανακόπτει ή επιβραδύνει την άνοια.

8) Προσέξτε την αρτηριακή πίεση. Υπάρχει σχέση μεταξύ άνοιας και υψηλής αρτηριακής πίεσης.

10) Εάν είστε διαβητικός μην αμελείτε την θεραπεία. Όταν το σάκχαρο είναι ρυθμισμένο , τότε μειώνεται ο κίνδυνος επιπλοκών που σχετίζονται με την πάθηση του διαβήτη,συμπεριλαμβανομένης της άνοιας.

11) Προσέξτε την υψηλή χοληστερόλη: Θεωρείται παράγοντας υψηλού κινδύνου.