Γράφει ο Μιχάλης Μαρδάς

Το ΕΤMagazine του EleftherosTypos.gr θέλησε να συζητήσει με μία από τις ειδικούς για το συγκεκριμένο θέμα σε μία προσπάθεια να αναλύσουμε το συγκεκριμένο θέμα μακριά από αφορισμούς, προκαταλήψεις αλλά και ανεύθυνες… προοδευτικές φωνές.

Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου μας μίλησε για την χρησιμότητας της συγκεκριμένης νομοθετικής πρωτοβουλίας, για τους ενδοιασμούς της αν θα πρέπει να γίνεται αλλαγή φύλου από τα 15 αλλά και για τα όσα πρέπει να γίνουν παράλληλα καθώς μόνο ένα νομοθέτημα δεν λύνει το πρόβλημα.

Πως κρίνετε το νομοσχέδιο:

«Αυτό το νομοσχέδιο ουσιαστικά έρχεται να λύσει ένα σοβαρό πρόβλημα που έχει να κάνει με τη νομική κατοχύρωση της ταυτότητας του φύλου δηλαδή το θεμελειώδες δικαίωμα που έχει ένας άνθρωπος να προσδιοριστεί με έγκυρο τρόπο. Αυτό διευκολύνει σε ένα μεγάλο βαθμό άτομα που ήταν εγκλωβισμένα χρόνια πολλά και στην ενήλικη ζωή τους μέσα σε ένα φύλο που γεννήθηκαν αλλά δεν ένιωθαν ότι ανήκουν. Αυτό τους προκαλούσε μεγάλη δυσφορία που ξεκινάει πώς φορές από την παιδική ηλικία και επηρέαζε την προσωπικότητα τους, τις κοινωνικές τους σχέσεις αλλά και τις οικογενειακές. Ετσι λοιπόν αυτό το νομοσχέδιο προσπαθεί να επιλύσει ένα πρόβλημα που ήταν χρόνων και νομίζω ότι είναι σε μια θετική κατεύθυνση».

Για την αλλαγή φύλου στα 15;

«Ο μόνος ενδοιασμός μου είναι το θέμα της ηλικίας. Η εφηβεία χαρακτηρίζεται από διάφορες και συχνά έντονες σωματικές, ορμονικές και ψυχοσυναιοσθηματικές αλλαγές. Ο έφηβος αναζητά την ταυτότητά του, διεκδικεί την ελευθερία του.  Σε αυτή την ευαίσθητη περίοδο μπορεί ένας έφηβος να πάρει τόσο σημαντικές αποφάσεις που θα καθορίσουν την ζωή του; Μπορεί ο έφηβος να σηκώσει μια τόσο σοβαρή απόφαση; Με ποιά προετοιμασία; Με ποιά κριτήρια; Και αν μετά αλλάξει γνώμη τι θα γίνει; Αυτά είναι ρωτήματα πολύ σημαντικά που χρήζουν προσεκτικής μελέτης».

Τι είναι και ποιους αφορά η δυσφορία φύλου;

«Τα ποσοστά των ατόμων με διαταραχή δυσφορίας φύλου είναι πολύ χαμηλά. Ωστόσο είναι κέρδος και καθήκον για μία δημοκρατική κοινωνία να προχωρά στην επίλυση σοβαρών θεμάτων με σύνεση και αποφασιστικότητα λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη διάφορες παραμέτρους ξεκινώντας από την ψυχολογική.

Τι προκαλεί η δυσφορία φύλου;

«Όλη αυτή η δυσφορία που βιώνει ένα άτομο με την ταυτότητα φύλου του δημιουργεί πολλά προβλήματα, καταρχήν ψυχολογικά ως προς τον προσδιορισμό τους. Τους δημιουργεί εγκλωβισμό συναισθήματα όπως δυσαρέσκεια κ πολλές φορές τα άτομα μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρές ψυχοπαθολογικές καταστάσεις, αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη, επιθετικότητα ακόμα και αυτοκτονικό ιδεασμό. Φανταστείτε ένα άτομο που αισθάνεται εγκλωβισμένο και έχει μια συμπεριφορά διαφορετική από τα άτομα του ίδιου φύλου, πως αισθάνεται, τι απόρριψη μπορεί να υποστεί και μάλιστα από την παιδική του ηλικία».

Πότε διαμορφώνεται το φύλο;

«Η διαμόρφωση του φύλου είναι μια πολύ σύνθετη διαδικασία, πολυδιάστατη και διαχρονική η οποία αρχίζει στους 18 μήνες και γύρω στα 3 χρόνια τα περισσότερα παιδιά μπορούν να αναγνωρίσουν φύλο τους, να πουν είμαι αγόρι ή κορίτσι. Αυτή η διαδικασία δεν μπορούμε να πούμε με ακρίβεια πότε ολοκληρώνεται, αλλά συνήθως παίρνει στα 5-6 χρόνια. Εδώ να ξεχωρίσουμε και τα παιδιά τα οποία μπορεί να έχουν συμπεριφορές του άλλου φύλου που είναι παροδικές χωρίς να έχουν όμως δυσφορία με το φύλο τους –κάτι που αναστατώνει πολλές φορές τους γονείς. Αγόρια που πχ να θέλουν να παίξουν με κοριτσίστικα παιχνίδια, να δοκιμάζουν ρούχα ότι άλλου φύλου, χωρίς όμως να αισθάνονται ότι θέλουν να ανήκουν στο άλλο φύλο. Απλώς μιμούνται συμπεριφορές και αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι παροδική. Αντίθετα τα παιδιά με δυσφορία φύλου  επιθυμούν διακαώς να ανήκουν στο άλλο φύλο όχι μόνο μέσα από συμπεριφορές. Δεν τους αρέσουν τα γεννητικά όργανα και το σώμα του φύλου τους και στην εφηβεία το μισούν και φαντασιώνονται ότι ανήκουν στο άλλο φύλο. Αισθάνονται δηλαδή ότι είναι ξένα μέσα στο σώμα τους. Το σώμα κ τα χαρακτηριστικά του φύλου γίνεται μεγάλο εμπόδιο. Τους δημιουργεί ποικίλα προβλήματα στην προσαρμογή».

Λύνεται  το πρόβλημα με ένα νομοσχέδιο;

«Αυτό το νομοσχέδιο προσπαθεί να επιλύσει το νομικό δικαίωμα των ανθρώπων να καθορίσουν την ταυτότητα του φύλου τους και από κει και πέρα να συνεχίσουν.

Η βάση όμως είναι τα παιδιά αυτά να έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε κάποιες ειδικές μονάδες που έχουν να κάνουν με το δημόσιο για να διαχειριστούν τις ψυχικές  δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, να συνειδητοποιήσουν τελικά τι θέλουν και προκείμενου να τα δουλέψουν αυτά με τον εαυτό τους, να αποδεχθούν και τις αλλαγές που θα επέλθουν αν προχωρήσουν σε αλλαγή φύλλου.

Παράλληλα είναι απαραίτητη και η συμβολή της οκογένειάς τους και η συνεργασία με τους ειδικούς για να αποδεχθούν και οι ίδιοι τα θέλω του παιδιού τους. Να σημιωθεί ότι τα παιδιά αυτά ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδούνου να υποστούν διαπόμπευση, εκφοβισμό και απαξίωση.

Αυτά έχουν ως συνέπεια να επηρεάζεται ο ψυχισμός τους και συχνά εμφανίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας πχ αγχώδεις διαταραχές. κατάθλιψη, αυτοκτονικό ιδεασμό κλπ. Αξίζουν τον σεβασμό όλων και την κατανόηση των διακιωμάτων τους και αυτό είναι το πρώτο βήμα από την πολιτεία».