Η πρωτοβουλία της δημιουργίας του Μουσείου Μαστίχας της Χίου συνιστά σημαντική συμβολή και στην εν γένει πολιτιστική μας κληρονομιά αλλά και στην περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας. Πέραν τούτου αναδεικνύει μια πραγματικώς πρωτοποριακή αρμονική σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στο πλαίσιο εξυπηρέτησης του δημόσιου συμφέροντος, και δη σε μιαν εξαιρετικώς κρίσιμη συγκυρία για τον Τόπο και τον Λαό μας, πρωτίστως δε για την Χίο και τους κατοίκους της επισήμανε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος εγκαινιάζοντας σήμερα το Μουσείο.

Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας επισήμανε ότι ο τόπος τούτες τις κρίσιμες στιγμές έχει ανάγκη από ανθρώπους που έχουν δύναμη και ιδέες. Αυτές (οι ιδέες) είναι πιο δυνατές για να βγούμε από την κρίση που μαστίζει την χώρα, σημείωσε ο κ. Παυλόπουλος.

Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε στους τρεις άξονες που έχουν συμβάλει ώστε η Χίος να έχει αυτή τη διεθνή προβολή, εστιάζοντας στους αγώνες για την Ελευθερία, ιδίως δε του αγώνα και της μαρτυρικής τους θυσίας – απτού, δυστυχώς, δείγματος της τουρκικής θηριωδίας – κατά την περίοδο της Εθνεγερσίας τον Μάρτιο – Απρίλιο του 1822 καθώς και στο εμπορικό δαιμόνιο και τα μαστιχοχώρια του νησιού.

Ο υπουργός αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλης Αποστόλου, επισήμανε ότι μουσεία όπως της Χίου αποτελούν κιβωτούς διάσωσης κυρίως αυλών αξιών με τεράστια σημασία για τον οικονομικό πολιτισμό. Επισήμανε ότι η πολιτεία θα σταθεί δίπλα στις προσπάθειες των παραγωγών ώστε η παραγωγή της να συμβάλει στην ανάπτυξη του νησιού και του τόπου.

Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος, εξήρε τις πρωτοβουλίες του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) και προσωπικά της προέδρου του Σοφίας Στάικου, επισημαίνοντας ότι τέτοιες πρωτοβουλίες αποτελούν ένα αναγκαίο «παράθυρο», ένα λάκτισμα που μας βοηθάει να κάνουμε κάτι πιο αισιόδοξο.

Η πρόεδρος του ΠΙΟΠ Σοφία Στάικου ανέφερε ότι το δίκτυο των 8 μουσείων του Ιδρύματος και σύντομα των 9 (με τα εγκαίνια του νέου μουσείου του Ομίλου τον Σεπτέμβριο στα Ιωάννινα) υπηρετούν ένα όραμα ενάντια στην απαξίωση των καιρών. Ο τόπος χρειάζεται δράσεις. Πρέπει να εμπνέουμε, να ενεργούμε και ποτέ να μην τα παρατάμε είπε χαρακτηριστικά.

Χαιρετισμό απεύθυναν επίσης ο πρόεδρος της Ένωσης παραγωγών Μαστίχας Γιώργος Τούμπος και ο δήμαρχος της Χίου Μανώλης Βουρνούς.

Το Μουσείο Μαστίχας Χίου βρίσκεται στα Μαστιχοχώρια, στη νότια Χίο, κοντά στο Πυργί. Τα Μαστιχοχώρια είναι το μοναδικό μέρος όπου «δακρύζει ο σχίνος» (ποικιλία pistacia lentiscus Chia) και παράγεται η μαστίχα, αν και σχίνοι υπάρχουν σε όλη τη Μεσόγειο. Μέσα από το πρίσμα της εγγραφής από την UNESCO της παραδοσιακής μαστιχοκαλλιέργειας στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της ‘Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (2014), δίνεται έμφαση στη διαχρονία και την αειφορία του διάσημου ανά τον κόσμο χιώτικου προϊόντος.

Το Μουσείο Μαστίχας Χίου αποτυπώνει τη σύνδεση του πολιτισμού με το περιβάλλον, καθώς η άυλη πολιτιστική κληρονομιά συναντάται με το τοπίο και τη φυσική κληρονομιά που αυτό μεταφέρει.

Η μόνιμη έκθεση έχει αντικείμενο τη μαστίχα Χίου ως μοναδικό φυσικό προϊόν. Συγκεκριμένα, ο επισκέπτης μαθαίνει για τον σχίνο και τη μαστίχα, τη ρητίνη που αναγνωρίστηκε πέρυσι ως φυσικό φάρμακο.

Ανακαλύπτει την παραδοσιακή τεχνογνωσία της μαστιχοκαλλιέργειας, παρατηρεί τη διαχείριση της μαστίχας ιστορικά, διαπιστώνει πώς αυτή διαμόρφωσε το αγροτικό και οικισμένο τοπίο της νότιας Χίου. Επιπλέον, ενημερώνεται για τη συνεταιριστική εκμετάλλευση και τη μεταποίηση της μαστίχας στους νεότερους χρόνους, σημαντικό κεφάλαιο της παραγωγικής ιστορίας της Χίου και της Ελλάδας εν γένει. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις χρήσεις με τις οποίες η μαστίχα σήμερα ταξιδεύει σε όλον τον κόσμο. Τέλος, η μουσειακή εμπειρία ολοκληρώνεται στην υπαίθρια έκθεση, όπου το κοινό έρχεται σε επαφή με το φυτό, αλλά και με το φυσικό περιβάλλον στο οποίο αυτό ευδοκιμεί.

Ο «πολιτισμός της μαστίχας», στοιχείο της χιώτικης ταυτότητας, αναδεικνύεται εκθεσιακά με ποικίλα μέσα. Η διαχρονία και η αειφορία της μαστιχοκαλλιέργειας τονίζονται με την παράθεση νέων φωτογραφιών δίπλα σε αρχειακό φωτογραφικό υλικό. Παράλληλα, το κοπιώδες ταξίδι της μαστίχας αποτυπώνεται στον μόχθο των ίδιων των μαστιχοκαλλιεργητών, οι οποίοι πρωταγωνιστούν στις οπτικοακουστικές παραγωγές.

Αναμνήσεις από παλαιότερες εποχές διαφυλάσσουν οι μαρτυρίες των καλλιεργητών, αλλά και τα αντικείμενα της μόνιμης συλλογής (παραδοσιακές φορεσιές, εργαλεία και εξοπλισμός). Νέες πολυμεσικές εφαρμογές αναδεικνύουν τη διαμόρφωση του τοπίου της μαστίχας στον ιστορικό χρόνο και τον δομημένο χώρο, ενώ μακέτες παρέχουν τα εργαλεία για την κατανόηση των χρήσεων του χώρου.

Το Μουσείο Μαστίχας Χίου υλοποιήθηκε από το ΠΙΟΠ, με τη συνεργασία της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου, του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς και του Δήμου Χίου.

Το έργο εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα» ΕΠΑΝ ΙΙ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 και συγχρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Στα εγκαίνια του Μουσείου παραβρέθηκαν, ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, βουλευτές και ευρωβουλευτές, πρώην υπουργοί καθώς και εκπρόσωποι της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης. Επίσης παραβρέθηκαν πρόεδρος του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς Μιχάλης Σάλλας, στελέχη της Τράπεζας κα.