Και αυτό γιατί, όπως φάνηκε στις δηλώσεις των δυο ηγετών, τα «θερμά καλοκαίρια» ανήκουν τουλάχιστον για την ώρα στο παρελθόν και παρά τις όποιες διαφωνίες που καταγράφηκαν για τη μειονότητα της Θράκης, τη Μονή της Χώρας, αλλά και το… ρόλο της Χαμάς, οι δύο πλευρές επιμένουν στην ανάγκη ανοικτών διαύλων επικοινωνίας, στη θετική ατζέντα και στην αύξηση των οικονομικών συναλλαγών, αλλά και στη στήριξη σε θέματα πολιτικής προστασίας και στην τήρηση των συμφωνιών για το μεταναστευτικό.

Με μια λέξη θα περιγράφαμε την πρόθεση Αθηνών και Αγκυρας ως κατάσταση «νηνεμίας».

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ξεκινώντας τις κοινές δηλώσεις, ευχαρίστησε τον «αξιότιμο Κυριάκο για την ειλικρίνειά του στην ανάπτυξη των διμερών σχέσεων», κάνοντας λόγο για «άκρως παραγωγική ειλικρινή και εποικοδομητική συνομιλία».

Επιχειρηματικό συμβούλιο

Ο Τούρκος πρόεδρος μίλησε για τη συμφωνία δημιουργίας κοινού επιχειρηματικού συμβουλίου των δύο χωρών αλλά και για το μνημόνιο κατανόησης διαχείρισης καταστροφών που υπεγράφη σήμερα στην Αγκυρα.

Ο Ταγίπ Ερντογάν είπε μεταξύ άλλων: «Νιώθω ικανοποίηση που φιλοξενώ τον αξιότιμο πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη και την αντιπροσωπεία του στην Αγκυρα. Οπως γνωρίζετε, επισκέφθηκα την Αθήνα τον Δεκέμβριο, είχαμε επιβεβαιώσει την αμοιβαία συμφωνία μας να διατηρήσουμε ανοιχτούς τους διαύλους. Καταγράψαμε αυτή τη συναντίληψη με τη διακήρυξη των Αθηνών. Η ανταποδοτική επίσκεψη του αξιότιμου Κυριάκου αποτελεί αντικατοπτρισμό αυτής της συμφωνίας. Τον ευχαριστώ για την ειλικρίνειά του στο θέμα της ανάπτυξης των διμερών σχέσεων. Είχαμε άκρως παραγωγική ειλικρινή και εποικοδομητική συνομιλία, εξετάσαμε αναλυτικά τα θέματα της διμερούς μας ατζέντας. Εργαζόμαστε με στόχο να ανεβάσουμε στα 10 δισ. δολάρια το διμερές εμπόριο. Η συμφωνία για τη δημιουργία κοινού επιχειρηματικού συμβουλίου θα έχει μεγάλη συμβολή στις προσπάθειές μας. Το μνημόνιο κατανόησης διαχείρισης καταστροφών που υπεγράφη σήμερα στερέωσε τη βάση των συμφωνιών μας.

Στα… βαθιά

Συζητήσαμε και τα αλληλένδετα προβλήματα στις σχέσεις μας. Είμαστε προσηλωμένοι να κλείσουμε τα προβλήματα στο πλαίσιο ειλικρινούς διαλόγου και του Διεθνούς Δικαίου. Η καταπολέμηση τρομοκρατικών οργανώσεων βρέθηκε ψηλά στην ατζέντα μας, είμαστε σύμφωνοι ότι δεν υπάρχει θέση για αυτές στην περιοχή μας. Σημαντικό να βρεθεί λύση για το Κυπριακό. Ανταλλάξαμε απόψεις για περιφερειακές εξελίξεις και ειδικότερα για τη γενοκτονία στη Γάζα.

Είχα εκφράσει την πεποίθησή μου ότι δεν υπάρχει πρόβλημα μεταξύ μας που δεν μπορεί να λυθεί. Οι ελπίδες μας για το μέλλον της συνεργασίας αυξάνονται περισσότερο. Παρά τις διαφορές απόψεων διατηρούμε ανοιχτούς τους διαύλους και εστιάζουμε στη θετική ατζέντα. Η Τουρκία είναι χώρα-υπόδειγμα στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Τη Μονή της Χώρας την ανοίξαμε ξανά ως τζαμί μετά από σχολαστικές εργασίες αποκατάστασης και είναι ανοιχτή για επίσκεψη προς όλους. Είμαστε αποφασισμένοι να εστιάσουμε σε θετική ατζέντα και σε απτές και εποικοδομητικές ιδέες».

Στη συνέχεια το λόγο πήρε με τη σειρά του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος τόνισε: «Δεν μπορώ παρά να ξεκινήσω με τις ευχαριστίες μου για τη ζεστή φιλοξενία. Μια συνάντηση η οποία είναι η τέταρτη μέσα στους τελευταίους δέκα μήνες. Αποδεικνύει ότι μπορούμε να καθιερώσουμε την προσέγγιση αμοιβαίας κατανόησης όχι ως εξαίρεση, αλλά ως παραγωγική κανονικότητα που δεν αναιρείται από τις γνωστές διαφορές στις θέσεις μας», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Θετική εξέλιξη

Ο πρωθυπουργός σημείωσε πως είναι θετική εξέλιξη σε μια εποχή δύσκολη για τη διεθνή ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας. «Αυτή η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα με μεγάλο όφελος», συνέχισε και αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στη συμφωνία για την επίσημη ίδρυση επιχειρηματικού συμβουλίου. Είπε ότι είναι ένα από τα πολλά βήματα, ώστε να φτάσουμε στο στόχο να διπλασιάσουμε τις διμερείς μας συναλλαγές.

«Και οι δύο λαοί μας, όπως είχα δεσμευτεί, απολαμβάνουν καρπούς σημαντικής πρωτοβουλίας, να μπορούν Τούρκοι να ταξιδεύουν σε 10 ελληνικά νησιά και η διαδικασία έκδοσης βίζας να διαρκεί μόνο λίγα λεπτά», είπε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε: «Και στον κρίσιμο τομέα του μεταναστευτικού η συνεργασία αποδίδει απέναντι στις παράνομες ροές και τους άθλιους διακινητές. Πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί. Και οι δύο έχουμε πιεστεί από μεταναστευτικά βήματα και η Ελλάδα ανέκαθεν συμφώνησε και εξακολουθεί να συμφωνεί στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από την Ε.Ε.», υπογράμμισε.

«Οι μειονότητες στις χώρες μας που προσδιορίζονται από τη Συνθήκη της Λωζάννης αποτελούν γέφυρα φιλίας», επεσήμανε ο κ. Μητσοτάκης. «Ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη συνθήκη της Λωζάννης και το έμπρακτο ενδιαφέρον για την ευημερία της επιβεβαιώνεται με την έμπρακτη τήρηση αρχών ισονομίας και ισοπολιτείας και με τη λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας». «Θα ήταν ευχής έργον αν την ίδια άνθηση γνώριζε ο διαρκώς συρρικνούμενος Ελληνισμός στην Τουρκία», είπε ο πρωθυπουργός, επισημαίνοντας: «Είχαμε ευκαιρία να συζητήσουμε τη στενοχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας θα λειτουργήσει ως τέμενος. Κατ’ ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία του μνημείου, ώστε να είναι επισκέψιμο από όλους».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε επίσης: «Με την Τουρκία δεν συμφωνούμε πάντα στα θέματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή. Η θέση της Αθήνας είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί. Ομως, συμφωνούμε στο ότι πρέπει να σταματήσει η ασύμμετρη χρήση βίας και το αιματοκύλισμα στην περιοχή και να οδηγηθούμε σε ανακωχή διαρκείας, να προστατευθούν οι άμαχοι της Γάζας και να απελευθερωθούν οι όμηροι. Συμφωνούμε ότι θα ήταν κολοσσιαίο λάθος να εκδηλωθεί χερσαία επίθεση στη Ράφα. Μόνη βιώσιμη επιλογή η επιστροφή στην πολιτική διαδικασία και η λύση των δύο κρατών», ενώ χαρακτήρισε τρομοκρατική οργάνωση τη Χαμάς και τρομοκρατική επίθεση τη δολοφονία των αμάχων και την απαγωγή ομήρων στο φεστιβάλ μουσικής.

Για το Κυπριακό είπε ότι «προφανώς διαφωνούμε, αλλά το αντίδοτο στο αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από το διάλογο» και «πρέπει να δοθεί χρόνος στην ειδική απεσταλμένη του γ.γ. του ΟΗΕ». Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι η Ελλάδα υποστήριζε και υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας με προϋπόθεση το σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου.

«Και σήμερα δείξαμε ότι δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας».

«Επιθυμούμε να πυκνώσουμε τις διμερείς μας επαφές. Να συνεχίσουμε τον θετικό δρόμο», σημείωσε ο πρωθυπουργός.

Η… κόντρα για τη Χαμάς 

Σοβαρή διάσταση απόψεων υπήρξε για τον πόλεμο στη Γάζα, με τον εξής χαρακτηριστικό διάλογο:

Ερντογάν: Υπάρχει ένα σημαντικό θέμα στο οποίο δεν είμαστε σύμφωνοι. Δεν θεωρώ τρομοκρατική οργάνωση τη Χαμάς -αντιθέτως έχει ιδρυθεί για να προστατεύσει τα εδάφη, είναι αντιστασιακή οργάνωση που δυστυχώς απέναντι στην απώλεια ανθρώπινων ζωών, που φτάνει τις 45.000, προσπαθεί να δώσει αγώνα προστασίας. Είναι αντιστασιακή οργάνωση, θα πρέπει να το δούμε αυτό το πράγμα. Θα ήταν βάναυση προσέγγιση να την ονομάσουμε τρομοκρατική οργάνωση, τη θεωρώ οργάνωση που δίνει αγώνα για να προστατεύσει τα εδάφη και το λαό τους. Θα ήθελα και εσείς, άλλωστε και εσείς είχατε δώσει θετική ψήφο στα Η.Ε. και δεν γίνατε συνεργοί σε αυτό και σας ευχαρίστησα, αλλά αν την πείτε τρομοκρατική οργάνωση αυτό θα μας λυπούσε.

Μητσοτάκης: Ας συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε σε αυτό, αλλά να συμφωνήσουμε ότι συμφωνούμε στην ανάγκη για κατάπαυση του πυρός και για να προστατευτούν οι Παλαιστίνιοι που είναι τα θύματα.

Ερντογάν: Αυτό μπορεί να γίνει, σας ευχαριστώ.

Η υποδοχή και οι συνομιλίες

 Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έφτασε στην Αγκυρα χθες, λίγο μετά τις 3 μ.μ. Στο αεροδρόμιο τον Ελληνα πρωθυπουργό υποδέχτηκαν ο υπουργός Εξωτερικών Hakan Fidan, ο αναπληρωτής κυβερνήτης της Αγκυρας Murat Soylu, ο αντιδήμαρχος του Μητροπολιτικού Δήμου Αγκυρας Faruk Köylüoğlu, (φωτό) κ.ά.

Ο πρωθυπουργός κατευθύνθηκε στο «λευκό παλάτι» του Ερντογάν, ο οποίος τον υποδέχθηκε μιλώντας του μάλιστα στα αγγλικά. Ηταν μια ασυνήθιστη κίνηση από την πλευρά του κ. Ερντογάν, καθώς ο ίδιος επιλέγει να συνομιλήσει με ξένους ηγέτες έχοντας τη συνδρομή μεταφραστή. Η συνάντηση των δύο κράτησε πάνω από μία ώρα και μετά ξεκίνησαν οι διευρυμένες συνομιλίες με τις αντιπροσωπείες των δύο χωρών, οι οποίες και ολοκληρώθηκαν στις 17:45 με τη συμμετοχή μεταξύ άλλων των υφυπουργών Εξωτερικών, Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου και Κώστα Φραγκογιάννη, αρμοδίων για τον πολιτικό διάλογο και τη «θετική» ατζέντα, και του Μπουράκ Ακσαπάρ, του διοικητή της ΕΥΠ, Θεμιστοκλή Δεμίρη, και του Τούρκου ομολόγου του, Ιμπραήμ Καλίν, του συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας, Αθανάσιου Ντόκου, της συμβούλου Διεθνούς Στρατηγικού Σχεδιασμού, Αριστοτελίας Πελώνη, και της διευθύντριας Επικοινωνίας του πρωθυπουργού, Κύρας Κάπη.