Ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε την ανάγκη του καλύτερου δυνατού συντονισμού των ενεργειών των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ αναφερόμενος στις εν εξελίξει διεργασίες για την οριστικοποίηση του νέου Ευρωπαϊκού Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο επεσήμανε ότι «θα πρέπει να επιτύχουμε μία κοινή ευρωπαϊκή πολιτική, η οποία δεν θα επιβαρύνει υπερβολικά τις χώρες, που έχουν τα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης και θα διασφαλίσει μία δίκαιη κατανομή των βαρών ανάμεσα στους εταίρους στην ΕΕ».

Aναλυτικά η δήλωση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη μετά τη συνάντησή του με την Πρωθυπουργό της Λιθουανίας, Ingrida Šimonytė, στο Μέγαρο Μαξίμου

Σήμερα είχα τη μεγάλη χαρά να συναντήσω την Πρωθυπουργό της Λιθουανίας, η οποία επισκέπτεται την Ελλάδα συνοδευόμενη από αξιωματούχους από τα Υπουργεία Εσωτερικών και Δικαιοσύνης της Λιθουανίας.

Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε πολλά θέματα κοινού ενδιαφέροντος σχετικά με το Μέλλον της Ευρώπης, την αντιμετώπιση της πανδημίας – η οποία ακόμα θέτει τις δικές της προκλήσεις – και βέβαια το σχέδιο μας για την οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία. Τα πρώτα εθνικά σχέδια ανάκαμψης έχουν εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους αρμόδιους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Συζητήσαμε επίσης εκτενώς τις σημαντικές μεταναστευτικές πιέσεις που δέχεται αυτή την περίοδο η Λιθουανία στα ανατολικά σύνορά της με τη Λευκορωσία.

Τα προβλήματα αυτά -όπως συζητήσαμε- είναι παρόμοιας φύσης με αυτά που αντιμετωπίζει η Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια. Χαρακτηρίζονται από επίμονες μεταναστευτικές ροές σε συνδυασμό, κατα καιρούς, με μια ενορχηστρωμένη προσπάθεια τρίτης χώρας να ασκήσει πολιτική πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της μετανάστευσης που χρησιμοποιείται ως ένα εργαλείο προβολής γεωπολιτικής ισχύος.

Η Λιθουανία τελευταία βιώνει αντίστοιχες προκλήσεις και δυναμικές. Εξέφρασα στην Ingrida την πλήρη στήριξή μου. Αυτό που κάνει η Λευκορωσία είναι απλώς απαράδεκτο.

Η εργαλειοποίηση ανθρώπων για πολιτικούς σκοπούς, η εκμετάλλευση της κατάστασης, μέσω fake news, η εκμετάλλευση της επιθυμίας τους να μεταναστεύσουν, και η ενθάρρυνση να ξεκινήσουν αυτά τα επικίνδυνα ταξίδια αποτελούν -κατά την άποψή μου- σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους και επίθεση στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Συζητήσαμε με την Πρωθυπουργό και την αποστολή της Λιθουανίας πώς μπορούμε να διαχειριστούμε αποτελεσματικά τις πολλές πτυχές που έχουν αυτές οι περίπλοκες καταστάσεις: πώς θα προστατεύσουμε τα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πώς θα διασφαλίσουμε τις αναγκαίες συνθήκες στην υποδοχή, πώς θα επιταχύνουμε -όπως κάναμε με επιτυχία στην Ελλάδα- τις διαδικασίες χορήγησης ασύλου και, τέλος, πώς θα πετύχουμε την αποτελεσματική και γρήγορη επιστροφή όσων δεν δικαιούνται διεθνή προστασία στις χώρες καταγωγής τους ή τις χώρες διέλευσης.

Η Ελλάδα βρίσκεται στο πλευρό της Λιθουανίας από την έναρξη του πρόσφατου μεταναστευτικού ζητήματος που αντιμετωπίζει, όπως και η Λιθουανία στάθηκε στο πλευρό της Ελλάδας όταν βρεθήκαμε αντιμέτωποι με τις δικές μας προκλήσεις, τον προηγούμενο Μάρτιο, στα χερσαία σύνορά μας με την Τουρκία. Και πιστεύω πως η αλληλεγγύη από τα κράτη της Μεσογείου που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της διαχείρισης του προβλήματος είναι επίσης ξεκάθαρη.

Ο Ισπανός ομόλογός μας, o Pedro Sánchez, επισκέφθηκε το Βίλνιους πριν από λίγες μέρες, και η ομάδα Med-5 εξέφρασε την ανάγκη για αποτελεσματική συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να διαχειριστούμε τις σύνθετες πτυχές του μεταναστευτικού προβλήματος.

Είναι θέση της Ελληνικής Κυβέρνησης ότι η μεταναστευτική κρίση εγείρει σημαντικές προκλήσεις στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για το λόγο αυτό θα πρέπει να αντιμετωπιστεί συλλογικά από το σύνολο της ΕE. Τα κράτη-μέλη που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα, είτε στη Νότια είτε στην Ανατολική είτε στη Βόρεια Ευρώπη, μπορεί να βρεθούν να δέχονται έντονες μεταναστευτικές πιέσεις.

Σε αυτό το πλαίσιο, πέρα από τη διμερή τεχνική συνεργασία με στόχο την αντιμετώπιση της υφιστάμενης κατάστασης, συμφωνήσαμε να συντονίσουμε τις κοινές θέσεις μας στη διάρκεια της διαπραγμάτευσης για το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.

Κοινός μας στόχος είναι να πετύχουμε μια δίκαιη και αποτελεσματική Ευρωπαϊκή πολιτική, στην οποία δεν θα επωμίζονται υπερβολικό βάρος τα κράτη-μέλη που εκτίθενται στη μεταναστευτική πίεση λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, αλλά -αντ’ αυτού- θα διασφαλίζει ένα δίκαιο και αναλογικό επιμερισμό των ευθυνών στην Ένωση, πάντα σε πνεύμα αλληλεγγύης.

Με αυτή την ευκαιρία, θέλω να υπογραμμίσω με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο πως η Ελλάδα είναι δεσμευμένη να προστατεύει τα σύνορά της -τα οποία είναι και τα σύνορα της ΕΕ- διασφαλίζοντας παράλληλα πάντοτε τον πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα συνεχίσουμε να λειτουργούμε κατ’ αυτόν τον τρόπο τόσο σε ό,τι αφορά τις ευθύνες που έχουμε ως κυρίαρχο κράτος, όσο και αναφορικά με την τήρηση των κανονισμών της ΕΕ.

Αυτό περιλαμβάνει, ασφαλώς, την αναχαίτιση προσπαθειών για παράνομη διέλευση στη θάλασσα. Θα πρέπει να επισημάνω ότι αυτές οι απόπειρες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για όσους ξεκινούν τα ταξίδια αυτά και γι΄αυτούς που ενθαρρύνονται να το κάνουν και διευκολύνονται σε αυτό και γίνονται θύματα εκμετάλλευσης από αδίστακτες εγκληματικές συμμορίες. Τα δίκτυα αυτά θα πρέπει να γνωρίζουν πως θα λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους.

Ούτε η Ελλάδα στο Νότο, ούτε η Λιθουανία στο Βορρά θέλουν να είναι η πύλη προς την Ευρώπη για  δίκτυα παράνομης διακίνησης ανθρώπων ή για τρίτα κράτη που προτίθενται να ασκήσουν πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο ξεκάθαρος στόχος μας θα πρέπει να είναι το να αποθαρρύνουμε και επίσης να εμποδίσουμε τη δράση αυτών των επικίνδυνων, εγκληματικών κυκλωμάτων και να τους σταματήσουμε από το να θέτουν σε κίνδυνο ζωές. Πιστεύω πως αυτή είναι μια θέση την οποία ενστερνίζονται όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και οι θεσμοί της ΕΕ.

Θα ήθελα να κλείσω εκφράζοντας την πλήρη και συνεχή στήριξή μας στην κυβέρνηση της Λιθουανίας σε αυτό το ζήτημα. Οι πιέσεις που δέχεστε δεν είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσετε μόνοι σας. Η Ελληνική Κυβέρνηση προσφέρει όποια τεχνογνωσία διαθέτει αλλά και την αλληλεγγύη της στη Λιθουανία και ελπίζω ότι η δύσκολη αυτή κατάσταση θα επιλυθεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

Για ακόμα μια φορά, Πρωθυπουργέ, καλώς ήρθατε στην Αθήνα.