«Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι σε καμία περίπτωση η Αγία Σοφία δεν πρέπει να απολέσει τον οικουμενικό της χαρακτήρα και να μετατραπεί σε μουσουλμανικό τέμενος» επισημαίνει η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη σε επιστολή της προς τις αντιπροσωπείες των κρατών – μελών της UNESCO, προκειμένου να ενημερώσει τις αντιπροσωπείες για την επιχειρούμενη από την τουρκική κυβέρνηση αλλαγή του status της Αγίας Σοφίας, το οποίο αντιβαίνει στη συμφωνία του 1972 την οποία έχει υπογράψει και η Τουρκία.

Ακολουθεί ολόκληρη η δήλωση της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού:

«Με το διάταγμά του το 1934 ο Κεμάλ Ατατούρκ μετατρέπει την Αγία Σοφία σε μουσείο. Με τον τρόπο αυτό το μνημείο απαλλάσσεται από τους περιορισμούς που επιβάλλει η τέλεση θρησκευτικών λειτουργιών. Το μνημείο αποδίδεται στην ανθρωπότητα.

Το 1985 η Αγία Σοφία -μαζί με άλλα μνημεία της Κωνσταντινουπόλεως- εντάσσεται στον Κατάλογο των Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Η αλλαγή του status ενός τέτοιου μνημείου προϋποθέτει την απόφαση της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO. Κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει. Η Τουρκία έχει υπογράψει την Σύμβαση της UNESCO του 1972, άρα είναι υποχρεωμένη να τηρήσει την υπογραφή της.

Αυτό το οποίο επιδιώκεται σήμερα από την τουρκική κυβέρνηση και τον πρόεδρο Ερντογάν επαναφέρει και αναζωπυρώνει εθνικούς και θρησκευτικούς φανατισμούς.

Επιδιώκεται η απομείωση της αξίας και της παγκόσμιας ακτινοβολίας του μνημείου. Ένα μνημείο οικουμενικής αξίας, όπως η Αγία Σοφία, εργαλειοποιείται για να εξυπηρετήσει εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες. Επιχειρείται η επιστροφή των συνθηκών του 15ου αιώνα στον 21ο.

Δεδομένου ότι η Διακυβερνητική Σύσκεψη της UNESCO έχει αναβληθεί εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού, και δεν έχει προσδιοριστεί νέος χρόνος σύγκλισής της, είμαστε υποχρεωμένοι να ενημερώσουμε τις αντιπροσωπείες των κρατών-μελών της UNESCO ώστε να γίνει κατανοητό ότι σε καμία περίπτωση η Αγία Σοφία δεν πρέπει να απωλέσει τον οικουμενικό της χαρακτήρα και να μετατραπεί σε μουσουλμανικό τέμενος. Αυτό κάνουμε από σήμερα».

Παρέμβαση Βαρθολομαίου για την Αγία Σοφία

Λυπημένος και συγκλονισμένος δήλωσε στην Αμερικανική εφημερίδα Washington Post ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος για τα τεκταινόμενα για την Αγιά Σοφιά και την πρόθεση του Προέδρου της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν να την μετατρέψει σε τζαμί.

«Τι μπορώ να πω ως χριστιανός κληρικός και Έλληνας πατριάρχης στην Κωνσταντινούπολη; Αντί να ενώσουμε, μια κληρονομιά 1.500 ετών μας χωρίζει. Είμαι λυπημένος και συγκλονισμένος», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος

Ο ίδιος μάλιστα τόνισε πως «επιζήσαμε για 17 αιώνες και θα μείνουμε εδώ για πάντα, όπως θέλει ο Θεός».