Με τη φράση «κάθε μέρα, που περνάει, 39 τόνοι πλαστικών σκουπιδιών καταλήγουν στις ελληνικές θάλασσες και από αυτά μεγάλο ποσοστό γίνονται τροφή των ψαριών, που καταλήγουν στο πιάτο μας» άνοιξε το μεσημέρι τη σχετική ενημέρωση των δημοσιογράφων, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, έχοντας στο πλάι του τον γγ του ΥΠΕΝ, Κωνσταντίνο Αραβώση, και την εκτελεστική διευθύντρια του Ιδρύματος Αθ. Λασκαρίδη, Αγγελική Κοσμοπούλου.

«Χρειαζόμαστε ευρεία συμμαχία. Κράτους, ιδιωτικού τομέα, φορέων, οργανώσεων, πολιτών» είπε ο κ. Χατζηδάκης και επανέλαβε τη μάχη κατά της πλαστικής ρύπανσης, ως προτεραιότητα της κυβέρνησης και προσωπικά του ίδιου του πρωθυπουργού, αναφέροντας ως 1ο βήμα την ταχεία υιοθέτηση της οδηγίας της ΕΕ για τη σταδιακή μηδενική χρήση των πλαστικών μίας χρήσης (η προθεσμία ενσωμάτωσης της ευρωπαϊκής οδηγίας στο εσωτερικό δίκαιο εκπνέει στις 3/7/2021). «Θέλουμε αυτό να το πετύχουμε έναν χρόνο νωρίτερα (δηλαδή, τον Ιούνιο του 2020). Δεν είναι κάτι που πρέπει να γίνει με το στανιό, αλλά ως υποχρέωση στη συνείδησή μας» είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός. Ανακοίνωσε, δε, τη συνεργασία της κυβέρνησης με το αυτοχρηματοδοτούμενο Κοινωφελές Ίδρυμα «Αθ. Λασκαρίδης», που συστάθηκε το 2016 με στόχο τη διαχείριση της απορρύπανσης των θαλασσών και τον ρόλο της κ. Κοσμοπούλου, ως συντονίστριας, εκ μέρους της κυβέρνησης, των δράσεων αντιμετώπισης της θαλάσσιας πλαστικής ρύπανσης.

Όπως σημείωσε η κ. Κοσμοπούλου, ετησίως, η Ελλάδα εισάγει περίπου 700.000 τόνους πρώτων υλών πλαστικών ουσιών, ενώ αφήνει στο περιβάλλον περί τους 40.000 τόνους πλαστικών απορριμμάτων, εκ των οποίων 70% καταλήγουν στις ακτές. Επιπλέον, τους καλοκαιρινούς μήνες τα απορρίμματα αυξάνονται κατά 76% και μόνον 8% ανακυκλώνονται. «Κάθε χρόνο, σε ναυτιλία, αλιεία και τουρισμό χάνουμε έσοδα 26 εκατομμυρίων ευρώ μόνον εξαιτίας της πλαστικής ρύπανσης. Χάνουμε τουρίστες, που δεν ξαναέρχονται ή δεν έρχονται στην Ελλάδα, εξαιτίας της ρύπανσης των ακτών» σημείωσε η εκτελεστική διευθύντρια του Ιδρύματος Αθ. Λασκαρίδη, επικαλούμενη έρευνα του ΙΟΒΕ, που αναμένεται οσονούπω να παρουσιαστεί.

Οι στόχοι αυτής της «ιδιότυπης κοινωφελούς ΣΔΙΤ» -όπως τη χαρακτήρισε- μεταξύ υπουργείου και Ιδρύματος, είναι:

• Η ομαλή προετοιμασία της χώρας για τη μετάβαση στην επόμενη μέρα (χωρίς πλαστικά)

• Η εξειδίκευση της ευρωπαϊκής οδηγίας με μέτρα και νομοθετικές και διοικητικές διατάξεις

• Η έγκαιρη εφαρμογή του σχετικού νομοθετικού πλαισίου

• Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών.

Παρουσιάζοντας τα χαρακτηριστικά της ζητούμενης κυκλικής οικονομίας, ο κ. Αραβώσης σημείωσε ότι βάσει της κεντρικής ευρωπαϊκής πολιτικής, πρόκειται για ομπρέλα που καλύπτει τον μετασχηματισμό της οικονομίας. «Μέσα από τα προβλήματα της κρίσης μπορεί να αναπτυχθούν αναπτυξιακές πολιτικές, θα πρέπει να ενθαρρυνθούν και συνέργειες μεταξύ φορέων της κοινωνίας. Πρέπει να δούμε το περιβάλλον και σαν αναπτυξιακό πόρο. Είναι τρεις οι παράμετροι που το χαρακτηρίζουν: περιβαλλοντική, κοινωνική, οικονομική» σημείωσε ο γγ του ΥΠΕΝ, επαναλαμβάνοντας την επιδίωξη της κυκλικής οικονομίας για παραγωγή προϊόντων με όσο το δυνατό λιγότερους πόρους και μηδενικά απόβλητα. Υπενθύμισε, δε, τον ευρωπαϊκό στόχο ότι έως το 2050 θα πρέπει να υπάρχει μία κοινωνία με μηδενική παραγωγή CO2, δίνοντας το μέγεθος του προβλήματος μέσα από το χαρακτηριστικό παράδειγμα της επαναχρησιμοποίησης ενός τζην παντελονιού. «Αν ξαναχρησιμοποιήσει κανείς ένα τζην παντελόνι, γλυτώνει 275 δένδρα και πέντε κιλά CO2 στην ατμόσφαιρα».

Αναφερόμενος στη στρατηγική της κυκλικής οικονομίας, ο κ. Αραβώσης απαρίθμησε:

• Πρόληψη

• Μείωση απορριμμάτων

• Ανασχεδιασμός προϊόντων

• Επανάχρηση

• Επιδιόρθωση

• Αναπροσδιορισμός

• Ανακαίνιση

• Ανακατασκευή

• Ανακύκλωση

• Ανάκτηση

Ο γγ του ΥΠΕΝ έκανε λόγο, μεταξύ άλλων, για βιομηχανική συμβίωση και συνεργασίες επιχειρήσεων με συγχρηματοδότηση από το ΕΠΑνΕΚ (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία» ύψους 40 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο του σχεδίου μετάβασης στο μοντέλο κυκλικής οικονομίας. Αντίστοιχα, προανήγγειλε και τη σύσταση διϋπουργικής ομάδας και επιτροπής παραγωγικών φορέων, καθώς και την κατάρτιση επιχειρησιακού σχεδίου με χρονοδιαγράμματα και στόχους, που θα συμπεριλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, κίνητρα σε επιχειρήσεις, χρηματοδότηση μελετών για επαναχρησιμοποίηση νερού και εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων και επί μέρους οικολογικούς σχεδιασμούς.

Τόνισε ότι, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΥΠΕΝ, έως τις 31/12/2019 θα πρέπει να εντατικοποιηθεί ο διάλογος με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, να έχει γίνει επεξεργασία της πρότασης για νομοθετική ρύθμιση και να ορισθούν τα κίνητρα που θα δοθούν στις επιχειρήσεις, ενώ στο α΄ εξάμηνο του 2020 θα πρέπει να υπάρχει σχέδιο νόμου ή Κοινή Υπουργική Απόφαση για την απόσυρση των πλαστικών φιαλών.

Ερωτηθείς για το περιβαλλοντικό τέλος, που επιβάλλεται στις λεπτές σακούλες μεταφοράς, ο γενικός γραμματέας διευκρίνισε ότι, όπως ορίζει η σχετική νομοθεσία, αυτό έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα. Στο πρόγραμμα δράσης για τα πλαστικά μιας χρήσης, ένα από τα μέτρα είναι η πρόταση για επιστροφή του τέλους στους πολίτες μέσω των δήμων. Το ποσό αυτό θα χρησιμοποιηθεί από τον Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) σε συνεργασία με τους δήμους για τη δωρεάν διάθεση στους πολίτες εναλλακτικών μέσων, τα οποία μειώνουν την κατανάλωση και προάγουν την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση.