Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με την εισήγησή του στο Υπουργικό Συμβούλιο, την περασμένη Παρασκευή, έδωσε το στίγμα της επικοινωνιακής στρατηγικής που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση τις επόμενες ημέρες, για να αντιμετωπίσει τις έντονες επικρίσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης για τις ευθύνες που έχει για τη μεγάλη τραγωδία στην Ανατολική Αττική.

Η κυβέρνηση προτάσσει το σενάριο του εμπρησμού και των «σκοτεινών κέντρων», που μέσα στο καλοκαίρι μάλιστα μπορεί να επανέλθουν και να βάλουν νέες φωτιές, προκειμένου να ανακόψουν την πορεία της χώρας που βγαίνει από τα Μνημόνια. Τον ισχυρισμό αυτό ενισχύουν τα ευρήματα που επικαλείται το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη από τα σημεία της πυρκαγιάς, αλλά και δορυφορικές εικόνες. Τις τελευταίες μέρες υπήρξε συνεργασία ανάμεσα σε διάφορα υπουργεία για να εξυφανθεί και να ισχυροποιηθεί το εν λόγω σενάριο. Κρίσιμη ήταν η συμβολή του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής και προσωπικά του κ. Νίκου Παππά, ο οποίος μάλιστα παραβρέθηκε στη συνέντευξη Τύπου το βράδυ της Πέμπτης στην οδό Κατεχάκη, χωρίς φυσικά να πάρει το λόγο.

Η κεντρική θεωρία που προβάλλει η κυβέρνηση είναι πως η ανείπωτη τραγωδία οφείλεται:

1. Σε μια ασύμμετρη απειλή, όπως είναι οι δυνατοί άνεμοι.
2. Στην άναρχη δόμηση και στα αυθαίρετα.
3. Σε εμπρηστές με άγνωστα κίνητρα, τα οποία, όμως, πολύ πιθανόν να είναι πολιτικά.
4. Στις αγκυλώσεις της κρατικής μηχανής, για τις οποίες ευθύνονται οι προηγούμενες κυβερνήσεις.

Το Μέγαρο Μαξίμου θα επιμείνει στο αφήγημά του ότι οι ευθύνες για τις «οικιστικές στρεβλώσεις» είναι διαχρονικές και αγγίζουν κυρίως τα κόμματα εξουσίας που σήμερα βρίσκονται στην αντιπολίτευση. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να χρησιμοποιήσουν τις επόμενες μέρες και έγγραφα, τα οποία συσχετίζουν συγκεκριμένα πρόσωπα της αντιπολίτευσης με τη δημιουργία αυτών των «στρεβλώσεων», δηλαδή την άναρχη δόμηση και τα αυθαίρετα. Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση επιδιώκει να μετατραπεί από κατηγορούμενος σε κατήγορο.

Η κυβέρνηση εκτιμά πως η θερινή ραστώνη του Αυγούστου και το πακέτο μέτρων για την ανακούφιση των πληγέντων θα ρίξουν το πολιτικό θερμόμετρο, έτσι ώστε το πολιτικό κόστος από την τραγωδία να μην είναι τελικά πολύ μεγάλο. Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις, μάλιστα, υπενθυμίζουν πως το 2007 ο Κώστας Καραμανλής, αμέσως μετά τις φονικές πυρκαγιές στην Ηλεία, πραγματοποίησε εκλογές, τις οποίες κέρδισε και πάλι. Σε κάθε περίπτωση, τα δραματικά γεγονότα επηρεάζουν άμεσα τον αρχικό σχεδιασμό του Μεγάρου Μαξίμου για το επόμενο διάστημα και καταστρώνονται εκ νέου σχέδια για τον ενδεδειγμένο χρόνο ενός ανασχηματισμού, ακόμη και της διεξαγωγής των εκλογών, οι οποίες εκ των πραγμάτων απομακρύνονται ακόμη περισσότερο.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ εκφράζουν παρασκηνιακά τη δυσφορία τους για τη διαχείριση της κατάστασης και επιπλέον υποστηρίζουν πως έπρεπε να υπάρξει καρατόμηση έστω και ενός υπηρεσιακού στελέχους. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, τα στελέχη αυτά επιρρίπτουν ευθύνες ακόμη και στον ίδιο τον πρωθυπουργό, που «αδράνησε», όπως λένε, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα τεράστιο κύμα οργής στην κοινωνία. Θεωρούν ανεπίτρεπτο, δε, ακόμη και την ημέρα της ομιλίας του πρωθυπουργού στο Υπουργικό Συμβούλιο, να μην έχει υπάρξει καμία παραίτηση. «Φοβόμασταν να πάμε σε εκλογές με περικοπές στις συντάξεις, είναι δυνατόν να πάμε σε εκλογές με περισσότερους από ογδόντα νεκρούς;», φέρεται να διερωτήθηκε στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ την περασμένη εβδομάδα.

Το Μέγαρο Μαξίμου θεωρεί πως με την κίνηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα να αναλάβει την πολιτική ευθύνη για την τραγωδία, κατάφερε να ανατρέψει σε ένα βαθμό το αρνητικό κλίμα αλλά και το κύμα αντιδράσεων που είχε δημιουργηθεί από ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας, το οποίο, μάλιστα, είχε αποτυπωθεί έντονα και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα μηνύματα αυτά είχαν φθάσει στο Μαξίμου, που αναζητούσε εναγωνίως μια διέξοδο. Το κλίμα κατακραυγής γιγαντώθηκε μετά και την προκλητική εμφάνιση του Πάνου Καμμένου στις πληγείσες περιοχές, ο οποίος επιτέθηκε στους κατοίκους, ενώ μιλώντας στο BBC δεν δίστασε να καταλογίσει ευθύνες στους πολίτες για την τραγωδία. Το… κερασάκι στην τούρτα ήταν η εξίσου προκλητική εμφάνιση του Νίκου Τόσκα και του Δημήτρη Τζανακόπουλου, οι οποίοι πλαισιωμένοι από τους αρχηγούς της ΕΛ.ΑΣ. και του Πυροσβεστικού Σώματος έδωσαν ένα επικοινωνιακό σόου, προσπαθώντας να πείσουν πως «είναι λάθος να επιρρίπτονται ευθύνες». Μετά και από αυτήν τη συνέντευξη Τύπου – παρωδία, η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης από τον ίδιο τον πρωθυπουργό ήταν πλέον μονόδρομος.

Το Μέγαρο Μαξίμου, πάντως, δεν φαίνεται να έχει εγκαταλείψει την ιδέα μιας φιέστας την 21^η Αυγούστου, για την έξοδο από τα Μνημόνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κ. Τσίπρας, όταν ακόμη οι Αρχές μετρούσαν νεκρούς από τη φονική πυρκαγιά, αναφέρθηκε στην έξοδο του προγράμματος. «Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Ανακτά σε λίγες μέρες από σήμερα, έπειτα από οκτώ σκληρά χρόνια, την κυριαρχία της», τόνισε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός. Φυσικά, λόγω της ανείπωτης τραγωδίας, η φιέστα δεν θα έχει ιδιαίτερα πανηγυρικό χαρακτήρα και πιθανότατα θα πραγματοποιηθεί μόνο στο Καστελλόριζο, με ομιλία του Αλέξη Τσίπρα. Η κυβέρνηση εκτιμάει πως, εκτός άλλου δραματικού απροόπτου, στο τέλος του καλοκαιριού θα πρέπει στη δημόσια συζήτηση να επιστρέψουν τα θέματα της οικονομίας και της επιτυχημένης ολοκλήρωσης του προγράμματος.

Οι αρμόδιοι κόμπαζαν για την ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού

Η φονική πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική εκδηλώθηκε τη στιγμή που το κυβερνητικό επιτελείο είχε αφοσιωθεί πλήρως στην προετοιμασία της φιέστας της 21^ης Αυγούστου, για την έξοδο της χώρας από τα Μνημόνια.

Στην ίδια εορταστική ατμόσφαιρα εντάσσεται και η επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος την ημέρα της τραγωδίας βρισκόταν στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη για να βραβευτεί μαζί με τον πρωθυπουργό των Σκοπίων. Επιπλέον, οι περισσότεροι υπουργοί, σε κρίσιμα υπουργεία, όπως είναι τα Εσωτερικών, Εθνικής Αμυνας, Προστασίας του Πολίτη, Εμπορικής Ναυτιλίας και Υγείας, βρίσκονταν σε ράθυμους καλοκαιρινούς ρυθμούς ενός επικείμενου ανασχηματισμού. Αλλά ακόμη και όταν ο κ. Τσίπρας επέστρεψε εσπευσμένα στην Αθήνα, στη σύσκεψη που έγινε στις 23.40 τη νύχτα της Δευτέρας στο Συντονιστικό Κέντρο της Πυροσβεστικής, ο πρωθυπουργός έδειχνε να μην έχει αντιληφθεί την έκταση της τραγωδίας, ούτε καν ρώτησε τους επικεφαλής της Πυροσβεστικής αν υπάρχουν νεκροί.

Τα γεγονότα αποδεικνύουν πως η κυβέρνηση ουσιαστικά πιάστηκε «στον ύπνο», καθώς οι αρμόδιοι διαβεβαίωναν λίγες μέρες πριν πως ο κρατικός μηχανισμός βρίσκεται σε απόλυτη ετοιμότητα για να αντιμετωπίσει μια πιθανή εκδήλωση πυρκαγιάς. Την αισιοδοξία τους τη βάσιζαν κυρίως στο γεγονός πως η χώρα μας φέτος διαθέτει περισσότερα εναέρια μέσα, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, αδιαφορώντας όμως για το αν είχαν ληφθεί και τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης και βεβαίως αν υπήρχαν επιχειρησιακά σχέδια για την αντιμετώπιση μιας τέτοιας κατάστασης.

Στις 14 Ιουλίου του 2018, δηλαδή μόλις εννέα ημέρες πριν εκδηλωθεί η μεγάλη πυρκαγιά, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας καυχιόταν (Εψιλον) πως «βρισκόμαστε σε πολύ καλύτερο επίπεδο απ’ όλα τα προηγούμενα χρόνια, λαμβανομένων υπ’ όψιν των δυσχερειών που υπάρχουν και της παλαιότητας του υλικού».

Μόλις έξι μέρες πριν από την τραγωδία στο Μάτι, την Τρίτη 17 Ιουλίου του 2018, ο γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Καπάκης διαβεβαίωνε (ΕΡΤ) και εκείνος πως ο κρατικός μηχανισμός βρίσκεται στα… καλύτερά του. «Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι ο μηχανισμός βρίσκεται ίσως στο καλύτερο επίπεδο από ποτέ. Σε αυτό να συνυπολογίσετε και την εμπειρία που έχει συσσωρευτεί εδώ και είκοσι χρόνια», είχε υποστηρίξει αφελώς ο κ. Καπάκης. Αίσθηση προκαλεί το γεγονός πως ο κρατικός μηχανισμός αιφνιδιάστηκε παρότι ο κ. Καπάκης στην ίδια συνέντευξη είχε παραδεχθεί πως οι επόμενες μέρες θα ήταν υψηλού κινδύνου: «Είναι καλοκαίρι, ο κίνδυνος είναι πάρα πολύ μεγάλος. Το Σαββατοκύριακο αναμένουμε και πάλι να ανέβει το θερμόμετρο», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά. Τη Δευτέρα συντελέστηκε η τραγωδία. Ο κ. Καπάκης εξέφραζε την ίδια βεβαιότητα, για την ετοιμότητα της Πολιτικής Προστασίας, και στις 7 Ιουνίου σε επιτροπή της Βουλής. Είχε φθάσει στο σημείο να ισχυριστεί, μάλιστα, πως στην Πορτογαλία πέρυσι κάηκαν 45 άνθρωποι επειδή «δεν είχε αυτές τις δυνατότητες ο μηχανισμός τους, όπως έχει ο δικός μας».

Η ολιγωρία και τα εγκληματικά λάθη το βράδυ της Δευτέρας

Το «κλειδί» που αποκαλύπτει την ολιγωρία και τα εγκληματικά λάθη που έγιναν τις κρίσιμες ώρες βρίσκεται στη συζήτηση που καταγράφηκε σε απευθείας σύνδεση στις 11.40 το βράδυ στο Συντονιστικό Κέντρο του Πυροσβεστικού Σώματος στο Χαλάνδρι, όπου βρέθηκε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μαζί με τους υπουργούς Νίκο Τόσκα, Παύλο Πολάκη, Πάνο Σκουρλέτη, Νεκτάριο Σαντορινιό αλλά και την περιφερειάρχη Ρένα Δούρου.

Εκεί ο Αλέξης Τσίπρας φαίνεται να αγνοεί την κρισιμότητα της κατάστασης, ενώ οι αξιωματικοί, αλλά και ο Νίκος Τόσκας που τον ενημερώνουν, περιγράφουν μια σχεδόν… ειδυλλιακή εικόνα, με το μέτωπο σε ύφεση, ενώ δεν λένε λέξη για νεκρούς και αγνοούμενους, παρότι υπήρχε ήδη τέτοια εικόνα.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός πως όταν ο πρωθυπουργός ρωτούσε αν η χώρα μας ζήτησε αεροσκάφη από το εξωτερικό, οι επικεφαλής της Πυροσβεστικής του απάντησαν (λίγο πριν από τις 12 τη νύχτα) ότι «η Ισπανία μας έκανε προσφορά δύο αεροσκάφη» αλλά η ελληνική πλευρά ακόμη δεν έχει απαντήσει, καθώς θέλουν πρώτα «να εκτιμήσουν την κατάσταση»! Δηλαδή, οι Αρχές περίμεναν να εκτιμήσουν την κατάσταση αφού είχαν καεί ζωντανοί περισσότεροι από 80 άνθρωποι και το Μάτι είχε μετατραπεί σε κόλαση του Δάντη. Πάντως, η ισπανική εφημερίδα El Pais, επικαλούμενη κυβερνητικές πηγές, έγραφε πως η Ελλάδα απέρριψε την προσφορά της Ισπανίας.

• Η κυβέρνηση το βράδυ της Δευτέρας δεν είχε εικόνα του μεγέθους της τραγωδίας:

1. Ο πρωθυπουργός δεν γνώριζε ούτε ρώτησε αν υπάρχουν νεκροί ή αγνοούμενοι.
2. Οι Αρχές μέχρι τις 12 το βράδυ δεν είχαν εκτιμήσει ακόμη αν θα ζητήσουμε εναέρια μέσα από την Ισπανία.
3. Ο πρωθυπουργός δεν γνώριζε αν υπήρχε κόσμος στη θάλασσα.
4. Ο πρωθυπουργός δεν ρώτησε αν γίνεται καταγραφή των διασωθέντων.
5. Αξιωματικοί της Πυροσβεστικής διαπίστωναν απλώς ότι οι φωτιές «καίνε κάποια σπίτια».

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]