Τα πράγματα άρχισαν να σκοτεινιάζουν πριν από την πρωτοφανή επιθετική ενέργεια των Τούρκων στα Υμια -που άργησε κατά περίπου 24 ώρες να βρει τη διπλωματική της απάντηση από την Αθήνα-, με την κυβέρνηση να παρακολουθεί αμήχανη και προβληματισμένη την τιμή των ελληνικών ομολόγων να ανεβαίνει.

Σε αντίθεση με την εικόνα που προσπαθεί να φιλοτεχνήσει πως ακολουθεί ένα καλά προετοιμασμένο σχέδιο, οι εξελίξεις αποδεικνύουν πως υπό το κράτος ανησυχίας και απογοήτευσης για τα στοιχεία παγίωσης του πολιτικού σκηνικού, παρά τις προσπάθειές της, η κυβέρνηση προβαίνει σε μία σειρά από άτσαλες και ελλιπώς προετοιμασμένες κινήσεις, τις επιπτώσεις των οποίων δεν καταφέρνει να ελέγξει.

«Χαστούκι»

Η κυβέρνηση άνοιξε το Σκοπιανό, με την ελπίδα να παρέμβει στο βαρύ κλίμα που είχαν δημιουργήσει οι πλειστηριασμοί και οι ακραίοι φόροι κατά της πλειονότητας της μεσαίας τάξης, που δεν «αγόραζε» το σενάριο περί εξόδου από την κρίση κ.λπ. Αυτό οδήγησε σε δύο μεγάλα συλλαλητήρια με εμφανώς αντικυβερνητικό χαρακτήρα που της προκάλεσαν σοκ, όπως προκάλεσαν και τις διαμαρτυρίες των θεσμών.

Τότε, αποφάσισε να βγάλει από το συρτάρι τα ευρήματα της εν Ελλάδι έρευνας του διεθνούς σκανδάλου της Novartis -κατά πληροφορίες απολύτως έγκυρες, η βιασύνη της προκάλεσε την έντονη ενόχληση των αμερικανικών αρχών που είχαν συστήσει να δοθεί και άλλος χρόνος στην έρευνα-, επιλογή που έφερε ακραία πόλωση στο εσωτερικό σκηνικό αλλά και συνθήκες αστάθειας, άκρως επιζήμιες για την ελληνική οικονομία. Σε αυτό το κλίμα, ήρθε και η επιθετική ενέργεια των Τούρκων που θέλουν να προκαλέσουν ένταση στο Αιγαίο και την κυπριακή ΑΟΖ, με το μείγμα να γίνεται ανεξέλεγκτο και την κυβέρνηση να προσπαθεί να κρύψει την ανησυχία και την αμηχανία της.

Κυβερνητικές πηγές επιχείρησαν αρχικά να αποδώσουν την αρνητική απόκλιση που παρουσίασαν τα ελληνικά ομόλογα -αμέσως μετά την επιτυχή έκδοση των 7ετών ομολόγων- στην αναταραχή στα διεθνή χρηματιστήρια, στην πολιτική αστάθεια της Γερμανίας κ.λπ. Κατόπιν, όταν είδαν ότι η επιδείνωση στα ελληνικά αξιόγραφα συνεχιζόταν ενώ στη διεθνή αγορά είχε επανέλθει η ομαλότητα, άρχισαν να τους ζώνουν τα φίδια…

Η επιλογή της κυβέρνησης να ανοίξει βιαστικά και πρόχειρα την ατζέντα των εθνικών θεμάτων προκαλώντας έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό και να επενδύσει στη σκανδαλολογία με αφορμή τη διεθνή έρευνα για το σκάνδαλο Novartis για να αλλάξει το βαρύ κλίμα που επικρατούσε στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό, έχει άμεσες επιπτώσεις στην πορεία της οικονομίας.

Το πρωθυπουργικό επιτελείο θεώρησε ότι βρήκε τον τρόπο να προκαλέσει ρήγματα στο βασικό πολιτικό αντίπαλο που είναι η Νέα Δημοκρατία. Αποδεικνύεται όμως ότι δεν υπολόγισε πως η επαναφορά της πόλωσης θα επανέφερε στην πολιτική την αστάθεια και θα επηρέαζε την ήδη εύθραυστη αισιοδοξία των οίκων αξιολόγησης και των αγορών, με αρνητικές συνέπειες και στη διαπραγμάτευση για την επόμενη ημέρα του τυπικού τέλους του προγράμματος, αλλά και στη συζήτηση για τα μέτρα διευθέτησης του χρέους. Η προεξόφληση του win-win σεναρίου, όπου η κυβέρνηση συνεργάζεται χωρίς προβλήματα με τους θεσμούς και οι αγορές στέκονται θετικά έναντι της επόμενης ημέρας του τυπικού τέλους του προγράμματος, αποτελεί ήδη παρελθόν.

Τα συλλαλητήρια που προκάλεσαν οι χειρισμοί της κυβέρνησης στο Σκοπιανό, η ένταση στο Αιγαίο, η επιδείνωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και η ακραία πόλωση ως αποτέλεσμα της πολιτικής εκμετάλλευσης του διεθνούς σκανδάλου της Novartis στην Ελλάδα γυρίζει πίσω την οικονομία, εγκαινιάζει μία μακρά προεκλογική περίοδο με λήξη το φθινόπωρο του 2018 και επαναφέρει την αστάθεια και την ανησυχία.

Η επιλογή της κυβέρνησης να ρίξει λάσπη στον ανεμιστήρα για να πλήξει τη Νέα Δημοκρατία και το μεγάλο προβάδισμά της στις δημοσκοπήσεις τελικά πλήττει το στρατηγικό αφήγημα κυβέρνησης και θεσμών περί επιστροφής της ελληνικής οικονομίας στην ομαλότητα με την ενίσχυση της προοπτικής της ανάπτυξης.
Η κυβέρνηση αποκρύπτει το γεγονός ότι οι θεσμοί έχουν ήδη εκφράσει την ανησυχία τους για την επικράτηση κλίματος πολιτικής αστάθειας στη χώρα που όχι μόνο θα επηρεάσει αρνητικά την οικονομία, αλλά ενδεχομένως θα αλλάξει και τις παραδοχές και τα δεδομένα της διαπραγμάτευσης για την περίοδο μετά το τέλος του προγράμματος.

Η Κομισιόν

Η γνωστή πλέον στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ συμμαχία της κυβέρνησης με την Κομισιόν με την ελπίδα ότι έτσι θα πιεστούν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εφόσον όπως όλα δείχνουν η απόφαση που θα λάβει τον Απρίλιο είναι να συνεχίσει σε ρόλο βασικού επόπτη της ελληνικής οικονομίας και μετά τον Αύγουστο του 2018, είναι καλό χαρτί για την κυβέρνηση Τσίπρα, αλλά αποτελεί ερωτηματικό αν ο επικεφαλής και τα ανώτατα στελέχη της Κομισιόν θα συνεχίσουν να στηρίζουν στο παρασκήνιο τις ενέργειες της κυβέρνησης, αν το κλίμα στην οικονομία επιδεινωθεί.

Για παράδειγμα, η επιδείνωση της ελληνικής οικονομίας αποτελεί μεγάλο εμπόδιο για την προσπάθεια της κυβέρνησης να ξαναβγεί στις αγορές μέσα στις επόμενες 90 ημέρες, στην προσπάθειά της να καταφέρει να μαζέψει το «μαξιλάρι» που χρειάζεται για να αποφύγει οριστικά την προληπτική γραμμή στήριξης αλλά και να προχωρήσει σε μία ή δύο προεκλογικού τύπου κινήσεις που ήδη προωθεί.

Δύσκολα η Κομισιόν θα συνεχίσει να στηρίζει την προσπάθεια της κυβέρνησης για αναβολή του μέτρου της μείωσης των συντάξεων το 2019, αλλά και για μικρές αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους, για τις οποίες έχει διαμηνύσει στην κυβέρνηση ότι θα τις στηρίξει προς την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, αν η οικονομία επιβεβαιώσει το επόμενο διάστημα τη σταθεροποίησή της.

Ωστόσο, με τους επενδυτές να ξεφορτώνονται τα ελληνικά ομόλογα που αγόρασαν την περασμένη Πέμπτη μέσα σε λίγες ημέρες, είναι σχεδόν βέβαιη η ανάγνωση των αγορών ότι επανέρχονται η έλλειψη εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση και η έκφραση νέων φόβων για πολιτική αστάθεια και ευμετάβλητο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό.
Η κυβέρνηση πανηγύριζε, ευλόγως, το περασμένο φθινόπωρο όταν οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης αναβάθμιζαν την ελληνική οικονομία διατυπώνοντας την εκτίμηση ότι οι πολιτικοί κίνδυνοι έχουν μειωθεί και το ενδεχόμενο εκλογών δεν ήταν ορατό.

Τώρα, που στις νέες αξιολογήσεις περιλαμβάνονται αυστηρές προειδοποιήσεις για τις επιπτώσεις μίας ενδεχόμενης πολιτικής αναταραχής στην προοπτική της ελληνικής οικονομίας, όπως και οι δύσκολοι όροι και προοπτικές δανεισμού για το διάστημα μετά τον Αύγουστο του 2018, πρέπει μάλλον να ξανασκέπτεται το σχεδιασμό και τις προοπτικές της.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΜΠΟΥΡΑΚΗΣ

  [email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής 

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]