“Σε αυτό το μέρος οι Αθηναίοι επινόησαν την Δημοκρατία. Το γεγονός ότι παίρνω τον λόγο εδώ στο ίδιο μέρος ενώπιον σας, το ξέρω, είναι ένα πολύ μεγάλο προνόμιο,. Γι’ αυτό ευχαριστώ θερμά την κυβέρνηση και τις Αρχές αλλά ιδιαίτερα τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα που με κάλεσε να μιλήσω από εδώ” είπε στα ελληνικά ο Εμανουέλ Μακρόν!
“Δεν ξέρω αν τα χειροκροτήματα είναι για να σταματήσω τα ελληνικά ή επειδή το έκανα!” είπε στην συνέχεια χαριτολογώντας ο Γάλλος πρόεδρος.
«Μας ενώνουν αξίες που ενώνουν την Ευρώπη. Θα ήθελα να ακούσω τον χώρο στον οποίο βρισκόμαστε. Εδώ επινοήθηκε το σύγχρονο κράτος. Θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι έχουμε κάνει εμείς οι Ευρωπαίοι, με την δική μας κυριαρχία γιατί εδώ οι Αθηναίοι πήραν το ρίσκο να αναθέσουν την διακυβέρνηση στους πολλούς γιατί έτσι οι αποφάσεις λαμβάνονται καλύτερα. Τι ακριβώς κάνουμε εμείς για την Δημοκρατία. Αυτά τα λόγια που προσφώνησε ο Περικλής ας τα ακούσιουμε. Τις σχέσεις μας με την πολιτεία τις διέπει η ελευθερία αλλά και στην καθημερινότητά μας δεν μπορεί να υπάρχει καχυποψία. Εδώ στην Πνύκα υπήρχε διάλογος. Στην Ευρώπη σήμερα, η Δημοκρατία, η εμπιστοσύνη απειλούνται. Ξέρετε καλύτερα ότι η λεγόμενη ελληνική κρίση δεν αφορούσε μόνο στην Ελλάδα, αφορά και στην Ευρώπη. Είναι μια αποτυχία της Ευρώπης”.
«Θα ήταν λάθος να μείνουμε εκεί. Η Ευρώπη είναι μεταμόρφωση. Πρέπει να την συνεχίσουμε, ειδικότερα όταν έχουν γίνει λάθη. Θα ήταν λάθος να εγκαταλείψουμε το ευρωπαϊκό ιδεώδες. Η παλαιά τάξη διαλύεται. Οι παλιές συμμαχίες έχουν ρήγματα. Χώρες κυρίαρχες υποχωρούν και νέες δυνάμεις εμφανίζονται. Περισσότερο παρά ποτέ, χρειαζόμαστε την Ευρώπη. Δεν έχει νόημα η διάλυσή της. Θα ήταν ένα μήνυμα πολιτικής αυτοκτονίας. Να βρούμε τη δύναμη να επανεκκινήσουμε την Ευρώπη, όχι προσαρμογές. Να ξεκινήσουμε με μια αυστηρή κριτική, να ξαναβρούμε την έμπνεσυν δημιουργίας. Οι ιδρυτές δημιούργησαν έναν χώρο ειρήνης και ελευθερίας. Και η πρώτη γενιά των Ευρωπαίων στήριξαν με τα λάθη και τις επιτυχίες τους την ευρωπαϊκή δημιουργία. Αν συνεχίσουμε να εθελοτυφλούμε, θα είμαστε η γενιά που αναλαμβάνει την ευθύνη του θανάτου της Ευρώπης. Η Ευρώπη θα διαλυθεί χρόνο με το χρόνο. Η άλλη επιλογή που προτείνω, είναι μια νέα Ευρώπη που θα βασίζεται σε αυστηρή κριτική. Όχι με γραφειοκρατία. Με αυτό τον τρόπο, για να μιλήσουμε για την ελπίδα, για την Δημοκρατία, την κυριαρχία και την εμπιστοσύνη, παίρνω τον λόγο σήμερα. Η επανάκτηση της ελπίδας”.
Οι προκλήσεις του σήμερα
“Η εθνική κυριαρχία δεν μπορεί να είναι μόνο αγαθό που χρησιμοποιούν οι πολέμιοι της Ευρώπης. Μην αφήνετε την Ευρώπη σε αυτούς που την πολεμούν. Η πραγματική εθνική κυριαρχία πρέπει να δημιουργηθεί μέσα στην Ευρώπη. Να ενώσουμε τις δυνάμεις μας ώστε να μην μας επιβάλλουν οι μεγάλες δυνάμεις. Πιστεύω στην εθνική και ευρωπαϊκή κυριαρχία. Οι προκλήσεις δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν από τα έθνη. Κοιτάξτε την κλιματική κρίση, την μεταναστευτική κρίση που αντιμετώπισε η Ελλάδα. Η τρομοκρατία. Ήμασταν όλοι σίγουροι ότι ήμασταν ασφαλείς. Τώρα όχι. Κοιτάξτε την πυρηνική απειλή. Μπορεί ένα έθνος να προστατευτεί μόνο του; Μόνο αν λέμε ψέματα ισχύει αυτό”.
Οχι άλλη χαρά στους τρομοκράτες
«Με εταιρική σχέση και ανάπτυξη θα προλάβουμε τις νέες μεταναστευτικές ροές. Με την Ευρώπη των νέων συμμαχιών θα εξαλείψουμε την τρομοκρατία. Οι τρομοκράτες ένα περιμένουν: Να μικρύνουμε, να φοβηθούμε. Αυτό είναι το ισχυρότερο όπλο τους. Δεν πρέπει να τους δώσουμε αυτή τη χαρά».
Ο ελληνικός λαός πλήρωσε τα λάθη των πολιτικών
«Αν υποχωρήσουμε κάποιος άλλος θα πάρει τις αποφάσεις. Υπάρχει άλλη ήπειρος που να στηρίζει τόσο πολύ την Δημοκρατία, την ελευθερία και την συμφιλίωση της Δικαιοσύνης; Η ανάπτυξη υπάρχει σε πολλές χώρες. Δυνάμεις που είναι υπέρ της ελευθερίας. Έχουν όμως λιγότερη δέσμευση για την κοινωνία. Αυτό ονομάζω ευρωπαϊκή κυριαρχία. Αν το εγκαταλείψουμε θα μας επιβληθούν οι κανόνες των μεν και των δε. Να ενισχύσουμε την Ευρώπη χωρίς τα σφάλματα του παρελθόντος. Βασιστήκαμε σε ψέματα και να το πούμε με ταπεινότητα και αποφασιστικότητα. Ποιος πλήρωσε το τίμημα των ψεμάτων; Όχι οι πολιτικοί, αλλά ο ελληνικός λαός. Αυτός επωμίστηκε το βάρος. Μέσω πολιτικών της καχυποψίας, δημιούργησαν και προβλήματα και έλλειψη δικαιοσύνης. Χάσαμε τον προσανατολισμό μας. Επικράτησε η καχυποψία. Ένας είδος εσωτερικού εμφυλίου πολέμου. Επιμείναμε στις προδοσίες, ξεχάσαμε ότι υπάρχουν απέναντί μας διαφορετικές δυνάμεις”.
“Με πολύ συγκεκριμένες προτάσεις πρέπει να ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή κυριαρχία. Για την επόμενη δεκαετία να την χτίσουμε. Όχι για τις προηγούμενες γενιές. Αλλά για εσάς τους νέους. Εμείς δε μπορούμε να μην κάνουμε τίποτα. Ποια θα είναι η Ευρώπη τα επόμενα χρόνια. Θέλω όλοι εσείς να επιλέξετε το μέλλον σας. Να μπορείτε να διαλέξετε, όπως μπορούσαμε κι εμείς. Αυτό θα σας επιτρέψει να δημιουργήσετε το μέλλον σας. Τι υποσχεθήκαμε στους νέους της Ελλάδας και τι δίνουμε; Λιτότητα και ανεργία στο 50%! Τους υποσχεθήκαμε μια ζωή στο Παρίσι και το Βερολίνο, αν εγκαταλείψουν την χώρα τους. Όμως είχαμε υποσχεθεί τα ίδια αν έμεναν στην πατρίδα τους”.
Για το Brexit
«Αυτό που έγινε στην Αγγλία δεν είναι τυχαίο (σ.σ. εννοεί το Brexit). Ο λαός αρνήθηκε επιλογές που ήταν επιλογές των δικών τους πολιτικών. Ο βρετανικός λαός εκφράστηκε και είπε δεν θέλω πια αυτή την Ευρώπη. Αυτή η ψήφος σταμάτησε μια ευρωπαϊκή περιπέτεια που πήγαινε συνεχώς ένα βήμα μπροστά”.
ΣΥΡΙΖΑ: Μικρή συμμετοχή, μεγαλύτερη φθορά
Προτείνω μια νέα μέθοδο για την Ευρώπη
“Προσπαθώ να αναθεωρήσουμε κάποια ευρωπαϊκά κείμενα, όπως την οδηγία για τους αποσπασμένους. Η Ευρώπη επεξεργάζεται παράλογα νομοθετικά κείμενα. Θέλουμε να ζήσει η Ευρώπη. Εμείς που πιστεύουμε στην Ευρώπη. Εμείς που αφήσαμε την Δημοκρατία να υποστεί ρήγματα, πρέπει να επανέλθουμε στην Δημοκρατία. Γι’ αυτό επιθυμώ αυτός οδικός χάρτης για την οικοδόμηση της Ευρώπης, να μην είναι μια συνθήκη που θα διαπραγματευτούν οι Ευρωπαίοι σε μια σκοτεινή αίθουσα. Προτείνω μια νέα μέθοδο. Προς τα πού θέλουμε να πάμε, με νέους, σαφείς στόχους μέχρι το τέλος του χρόνου. Και στις αρχές του 2018 να παρουσιάσουμε τους στόχους στον λαό. Επί έξι μήνες να υπάρχουν δημοκρατικές συνελεύσεις, διαβουλεύσεις, όπου οι λαοί θα συζητήσουν για ποια Ευρώπη θέλουν, επιτέλους. Ας κάνουμε μικρά βηματάκια. Πρέπει να αλλάξουμε μέθοδο. Μια άλλη και σήμερα βρισκόμαστε εδώ, στον λόφο της Πνύκας που δεν ήταν ο τόπος που επικράτησε η δημαγωγία. Αλλά η Δημοκρατία, ο διάλογος, η δημοκρατική κριτική. Ποιο είναι το κοινό μας μέλλον; Το α εξάμηνο του 2018 επιθυμώ να επανέλθουμε στην ουσία αυτού που δημιουργήθηκε εδώ. Μετά από 6 μήνες να κάνουμε τη σύνδεση. Και βάσει αυτής της προσέγγισης, να φτάσουμε σε μια νέα Ευρώπη για τα επόμενα 10-15 χρόνια. Να δημιουργήσουμε τους όρους της νέας Ευρώπης. Αυτή είναι η φιλοδοξία μου”.
Μας ενώνει ο πολιτισμός
“Η πραγματική τροφή της Ευρώπης δεν είναι το να λατρεύει κανείς τους κανόνες. Αλλά να επανέλθει στην δημοκρατική δυναμικότητα. Αν θέλουμε να ενισχύσουμε την Ευρώπη, δεν θα κάνουμε τίποτα με την καχυποψία, όπως έλεγε ο Περικλής. Οι προδοσίες έχουν διαβρώσει την Ευρώπη και πρέπει να επανέλθουμε. Για να γίνει αυτό πρέπει να επιστρέψουμε στις πεποιθήσεις της Ευρώπης. Εμείς οι Ευρωπαίοι μοιραζόμαστε μια κοινή μοίρα. Κοιτάξτε πού βρισκόμαστε. Πίσω μου ο λόφος της Ακρόπολης. Ο Παρθενώνας. Όποιος κι αν είναι ο καθένας από εμάς, όποια ηλικία κι αν έχει, από όπου κι αν προέρχεται, το θαύμα αυτού του λόφου είναι κάτι που μας διακατέχει όλους. Είναι η ιδέα ότι κάτι γεννήθηκε εδώ, κάτι που μας ανήκει και μας εμπνέει. Ο Παρθενώνας είναι ένας καθρέφτης της ευρωπαϊκής μας ταυτότητας. Αυτός ο ναός των αρχαίων Θεών γεννήθηκε βασιζόμενος σε μια θρησεκία που σήμερα δεν υπάρχει. Υπάρχει όμως ακόμα ο ιερός χαρακτήρας. Υπάρχει μια κρυφή Ελλάδα στην καρδιά όλων των δυτικών ανθρώπων. Είναι αυτό που μας ξεπερνά. Αν εγκαταλείψουμε αυτόν τον εμφύλιο στην Ευρώπη, φτάνει κανείς να δει κάποιον εκτός Ευρώπης για να καταλάβει ότι υπάρχει ευρωπαϊκό πρότυπο. Η Ευρώπη της λογοτεχνίας, των καφενείων, του συνυπάρχει που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο. Μας ενώνει ο πολιτισμός μας”.
Να ξεκινήσει από την Αθήνα η αναγέννηση της Ευρώπης
«Πρέπει να υπερασπιστούμε την πολιτισμική μας κληρονομιά. Είναι η ταυτότητά μας και το μέλλον μας. Δεν αρκεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να βοηθήσουν την Ελλάδα και την Ιταλία για να βοηθήσουν. Θα πρέπει πολύ σύντομα να ξεκινήσουμε μια ευρωπαϊκή συνέλευση για την πολιτιστική κληρονομιά. Ας ξεκινήσουμε. Για να προστατεύσει η Ευρώπη τον πολιτισμό, προτείνω αυτή η συνέλευση να ξεκινήσει από την Αθήνα. Εκεί όπου γεννήθηκε. Πήραμε την απόφαση να προχωρήσουμε όλοι μαζί. Θα ήθελα να ξαναδούμε τους κανόνες για την διάδοση των έργων στον κινηματογράφο, την επιστήμη. Σήμερα, οι συγγραφείς, οι μεταφραστές, οι καλλιτέχνες, προσπαθούν να μεταδώσουν τη γνώση τους. Αυτό δεν αρκεί όμως. Πρέπει να δημιουργήσουμε την Ευρώπη των μεταφραστών, που μεταφέρουν τη γνώση. Εμείς οι Ευρωπαίοι είμαστε οι πολίτες μιας φαβέλας. Ας ξαναβρούμε τη φιλοδοξία του πολιτισμού. Κυριαρχία, Δημοκρατία, Πολιτισμός. Τρεις ελπίδες που θέλω να προσφέρω στους νέους της Ευρώπης. Από αυτές εξαρτάται το μέλλον μας. Είναι ευθύνη μας. Οι ιδρυτές της Ευρώπης, όταν έδωσαν τα χέρια στους εχρθούς μετά τον πόλεμο. Ποια ήταν η φιλοδοξία; Ένα κοινό νόμισμα. Εγώ πιστεύω πως σήμερα μπορούμε να κάνουμε το ίδιο. Αυτό που η Γαλλία θέλει, είναι να συζητήσουμε το αν σας φοβίζει η ευρωπαϊκή φιλοδοξία. Κοιτάξτε πού βρισκόμαστε. Πρόκειται για μία στιγμή που πετάει η κουκουβάγια της Αθήνας. Είναι μια γαλήνια στιγμή. Η κουκουβάγια κοιτάει προς τα πίσω. Είναι πολύ εύκολο να κοιτά κανείς εκεί που είναι γνωστό το περιβάλλον. Μην κοιτάτε όπως η κουκουβάγια της Αθηνάς προς τα πίσω. Κοιτάξτε με φιλοδοξία. Την λίγο τρελή και τολμηρή φιλοδοξία. Αρκεί να έχουμε κοινές φιλοδοξίες. Σας το υπόσχομαι θα πετύχουμε”.
Επίλογος με Σεφέρη
Ο Εμανουέλ Μακρόν έκλεισε την ομιλία του, παραθέτοντας μια φράση του μεγάλου Έλληνα ποιητή, Γιώργου Σεφέρη:
“Κι όταν γυρεύει κανείς το θαύμα πρέπει να σπείρει του αίμα του στις οκτώ γωνιές των ανέμων. Γιατί το θαύμα δεν είναι πουθενά, παρά κυκλοφορεί στις φλέβες του ανθρώπου”.
Και στην συνέχεια τόνισε: “Ας δώσουμε λοιπόν την ευκαιρία στο θαύμα να συμβεί”, ολοκληρώνοντας την ομιλία του και καταχειροκροτούμενος.
Τσίπρας: Στέλνουμε μήνυμα σε όλο τον κόσμο
Αρχικά το λόγο πήρε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ο οποίος απηύθυνε χαιρετισμό.
«Με μεγάλη χαρά καλωσορίζουμε στην γενέτειρα της Δημοκρατίας τον Πρόεδρο της Γαλλίας, χώρας του Διαφωτισμού. Με μεγάλη χαρά υποδεχόμαστε τον Εμανουέλ Μακρόν στην Πνύκα. Εδώ όπου η Δημοκρατία έκανε τα πρώτα της βήματα. Εδώ που γεννήθηκε η αθηναϊκή Δημοκρατία, η δημόσια σφαίρα” είπε ξεκινώντας ο Αλέξης Τσίπρας. «Αγαπητέ Εμανουέλ, επίτρεψέ μου να σου θυμήσω ότι τον πολίτη που δεν συμμετείχε στα κοινά, τον αποκαλούσαν ιδιώτη. Η παρουσία μας εδώ αποκτά έναν συμβολισμό που ξεπερνά τα σύνορα της Ευρώπης. Γιατί αυτή η γωνιά της Ελλάδας ακτινοβολεί καθολικότητα. Η παρουσία σας εδώ, ως εκπροσώπου της Γαλλίας που έδωσε άιμα και ψυχή το 1789, κάνει τον συμβολισμό αυτό πιο ισχυρό. Στέλνουμε ένα μήνυμα σε ολόκληρο τον κόσμο. Ότι είμαστε αποφασισμένοι για την δημοκρατική επανίδρυση της Ευρώπης. », είπε ο πρωθυπουργός…
«Αγαπητοί φίλοι, δεν είναι μόνο δική μας διαπίστωση, ότι η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση μετατράπηκε σε πολιτική. Διεύρυνε τις ανισότητες μεσατξύ των κρατών – μελών και των πολιτών της και απομάκρυνε την Ευρώπη από τις ιδρυτικές της αξίες. Πίσω από κλειστές πόρτες άτυπων οργάνων που δεν λογοδοτούν στους πολίτες. Έτσι περάσαμε από την Ευρώπη των πολιτών, στην Ευρώπη των τραπεζιτών. Η Ευρώπη άφησε έδαφος στο σκοτάδι της μισαλλοδοξίας. Αυτή την Ευρώπη πρέπει να την αλλάξουμε. Χρειαζόμαστε την ορμή της νιότης αλλά και την σωφροσύνη της πείρας. Και είναι αυτή που επιβάλλει να αναστοχαστούμε στην Ιστορία και να ξανά σχεδιάσουμε το μέλλον της Ευρώπης. Γιατί αυτή είναι η πολιτική και ηθική υποχρέωση της δικής μας γενιάς Εμανουέλ, απέναντι στους ιδρυτές της Ευρώπης που την οραματίστηκαν. Αλλά και στους νέους της Ευρώπης και τις μελλοντικές γενιές”.
Στην συνέχεια ο Αλέξης Τσίπρας πρόσθεσε:”Σε ένα κόσμο που μεταμορφώνεται, η Ευρώπη χρειάζεται να αλλάξει αν θέλει να επιζήσει. Η αδράνεια θα σημάνει και την παρακμή της. Θα ήθελα να διακηρύξω τη θέλησή μας να συμμετάσχουμε στη μεγάλη προσπάθεια να αλλάξουμε την Ευρώπη. Σε μια κατεύθυνση Δημοκρατίας και προόδου. Γιατί μόνο έτσι θα έχει μέλλον. Ο Μαρξ χαρακτήρισε κάποτε τη γαλλική εξέλιξη της κομμούνας του Παρισίου ως έφοδο στον ουρανό. Χρειαζόμαστε μια δημοκρατική και ειρηνική έφοδο, αλλά στη γη, όχι στον ουρανό. Στα πραγματικά προβλήματα των Ευρωπαίων που αναζητούν λύσεις”.
“Να οικοδομήσουμε την έννοια της ευρωπαϊκής κυριαρχίας που θα βασίζεται σε δημοκρατικούς θεσμούς και θα εμπλέκει ισότιμα τους λαούς στη λήψη αποφάσεων. Η οργανική ενότητα δε μπορεί αν υπάρξει όσο παραμένει μόνο νομισματική και όχι μόνο οικονομική και πολιτική ένωση. Δεν μπορεί να υπάρξει όσο διαρκεί η σημερινή χωρίς προηγούμενο οικονομική απόκλιση στο εσωτερικό της. Απόκλιση που βρίσκεται σε διάσταση με τις ευρωπαϊκές αξίες. Η Ευρωζώνη γρήορα να μετατραπεί σε θεσμό ενισχυμένης αλληλεγγύης.Η σημερινή δομή της, ως μηχανισμού που διευρύνει ανισότητες, την καθιστά ευάλωτη, Γι’ αυτό η δημοκρατική εμβάθυνση της Ευρώπης είναι αναγκαία. Πιστεύω πως πρέπει και μπορούμε να αναχαιτίσουμε τον φορολογικό ανταγωνισμό ανάμεσα στα μέλη και να επιτρέψουμε δημοσιονομικπό χώρο στις κυβερνήσεις για να εφαρμόσουν το πρόγραμμα με το οποίο εκλέχτηκαν”.
“Σε αυτό το προγραμματικό πλαίσιο θα μπορούσε να έχει ουσιαστικό ρόλο ένας ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης που θα υπόκειται σε λογοδοσία, όπως ο κάθε ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης. Επισημαίνω τη χρησιμότητα ενός κοινού προϋπολογισμού. Γιατί έχουμε εξωτερικά πλεονάσματα χωρίς εσωτερικό μηχανισμό αναδιανομής και κανόνες αυστηρούς που δυστυχώς δεν ισχύουν για όλους. Αφήνουμε ανεξέλεγκτες τις χώρες που καταγράφουν τεράστια πλεονάσματα, ενώ ελέγχουμε τις χώρες με προβλήματα. Κι έτσι το χάσμα Βορά – Νότου, αντί να κλείνει, διευρύνεται συνεχώς. Πρέπει και μπορούμε να τολμήσουμε και στην κοινωνική πολιτική. Όσο χρειαζόμαστε έναν ΥΠΟΙΚ, τόσο χρειαζόμαστε κι έναν υπουργό για την κοινωνική πολιτική”.
Και ο κ.Τσίπρας είπε κλείνοντας: “Πρέπει και μπορούμε να ενισχύσουμε αποφασιστικά το πλαίσιο της Δημοκρατίας και του ελέγχου. Δε μπορεί μόνο ο ΥΠΟΙΚ και ο υπουργός της κοινωνικής συνοχής να αποφασίζουν και ιδιαίτερα πίσω από πόρτες. Αλλά να υπόκεινται στον διαρκή έλεγχο. Αυτό προϋποθέτει και την συγκρότηση τνός ευρωκοινοβουλίου με ισχυρή δύναμη. Αγαπητοί φίλες και φίλοι βρισκόμαστε σε μια πολύ κρίσιμη καμπή της ευρωπαίκής ιστορίας. Η εμπειρία της Ελλάδας έδειξε τα όρια μιας Ευρώπης που έχει καλύτερη σχέση με την τιμωρία από ό, τι με τη Δημοκρατία. Με τα κέρδη από ό, τι με τους ανθρώπους. Με τον εγωισμό των ισχυρών από ό, τι με την στήριξη των αδυνάτων. Αυτή η Ευρώπη δεν έχει μέλλον. Οφείλουμε να αλλάξουμε αυτή την Ευρώπη. Πρέπει και μπορούμε”.