“Ο κόσμος βρίσκεται σε ένα σημείο καμπής. (…) Οφείλουμε να αλλάξουμε. Διαφορετικά τα παιδιά μας θα αντιμετωπίσουν επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής που θα απειλεί την επιβίωσή τους”, προειδοποιεί ο Άντονι Κοστέλο, καθηγητής και συμπροεδρεύων της Lancet Countdown, ετήσιας μελέτης που διεξάγουν 99 ειδικοί από 51 θεσμούς, κυρίως από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO), υπό την επίβλεψη του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL).

Καθώς οι χώρες και τα συστήματα υγείας προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις από την πανδημία της COVID-19, η ανάλυση αυτή, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα μερικές ημέρες πριν από την έναρξη της συνόδου του ΟΗΕ για το κλίμα COP27 στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου, υπογραμμίζει ότι η μεγάλη πλειονότητα των χωρών εξακολουθεί να διαθέτει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε επιδοτήσεις για τα ορυκτά καύσιμα, ποσά που είναι συγκρίσιμα ή ακόμη και μεγαλύτερα από τους προϋπολογισμούς τους για την υγεία.

Θάνατοι που οφείλονται στην ζέστη: +68% σε δύο δεκαετίες

“Η υπερβολική και επίμονη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα επιδεινώνει ταχέως την κλιματική αλλαγή” και “έχει επικίνδυνες επιπτώσεις στην υγεία”, υπογραμμίζει η μελέτη αυτή.

Η αύξηση των θερμοκρασιών και των ακραίων καιρικών φαινομένων — που καθίστανται πιο πιθανά με την κλιματική αλλαγή– οδηγούν σήμερα επιπλέον σχεδόν 100 εκατομμύρια ανθρώπους σε κατάσταση σοβαρής επισιτιστικής ανασφάλειας σε σχέση με την περίοδο 1981-2010, επισημαίνει η Ελίζαμπεθ Ρόμπινσον, διευθύντρια του Ερευνητικού Ινστιτούτου Γκράνθαμ της Σχολής Οικονομικών του Λονδίνου (LSE), ένα από τα κύρια συμβαλλόμενα μέρη στην μελέτη.

Εξάλλου, οι θάνατοι που συνδέονται με την ζέστη αυξήθηκαν κατά 68% μεταξύ του 2017 και του 2021 σε σχέση με την περίοδο 2000-2004, και η ανθρώπινη έκθεση σε ημέρες με υψηλό κίνδυνο πρόκλησης πυρκαγιάς αυξήθηκε κατά 61% σε παρόμοιες περιόδους.

Η κλιματική κρίση επηρεάζει επίσης την εξάπλωση των μολυσματικών ασθενειών, σύμφωνα με την έκθεση που συντάχθηκε βάσει της μελέτης των διεθνών ιατρικών εμπειρογνωμόνων. Η περίοδος που ευνοεί την μετάδοση της ελονοσίας αυξήθηκε κατά σχεδόν ένα τρίτο (32,1%) σε ορισμένες περιοχές της αμερικανικής ηπείρου και κατά 14% στην Αφρική στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας σε σχέση με την περίοδο 1951-1960. Σε παγκόσμιο επίπεδο ο κίνδυνος μετάδοσης δάγκειου πυρετού αυξήθηκε κατά 12% την ίδια περίοδο.

“Η κλιματική κρίση μας σκοτώνει. Βλάπτει όχι μόνο την υγεία του πλανήτη μας, αλλά και αυτήν όλων των κατοίκων του (…) ενώ ο εθισμός στα ορυκτά καύσιμα γίνεται ανεξέλεγκτος”, αντέδρασε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ζητώντας επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην ανθεκτικότητα απέναντι στην κλιματική αλλαγή.

Πριν από έναν χρόνο, ο ΠΟΥ υπολόγιζε ότι μεταξύ του 2030 και του 2050 σχεδόν 250.000 επιπλέον θάνατοι ετησίως θα μπορούσαν να αποδοθούν στην κλιματική αλλαγή.

“150 χρόνια” για την απεξάρτηση της ενέργειας από τον άνθρακα

Σύμφωνα με την έρευνα, οι χώρες συμβάλλουν οι ίδιες στις υγειονομικές αυτές κρίσεις επιδοτώντας τα ορυκτά καύσιμα: 69 από τις 86 κυβερνήσεις που αναλύθηκαν επιδοτούν την παραγωγή και την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων με το καθαρό σύνολο να ανέρχεται σε 400 δισεκατομμύρια δολάρια το 2019.

Αποτέλεσμα: “Η ένταση άνθρακα στο παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα (ο τομέας που συμβάλλει το μέγιστο στις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου) μειώθηκε κατά λιγότερο από 1% σε σχέση με το 1992” και “με τον σημερινό ρυθμό, μια απόλυτη απεξάρτηση από τον άνθρακα του ενεργειακού μας συστήματος θα χρειαζόταν 150 χρόνια”, υπογραμμίζεται στην έκθεση.

“Οι σημερινές στρατηγικές πολλών κυβερνήσεων και επιχειρήσεων θα φυλακίσουν τον κόσμο σε ένα μοιραία πιο θερμό μέλλον, δεσμεύοντάς μας με την χρήση ορυκτών καυσίμων που μας αποκλείουν γρήγορα τις προοπτικές για έναν βιώσιμο κόσμο”, τόνισε ο Πολ Έκινς, καθηγητής για πόρους και πολιτικές στην Σχολή Μπάρτλετ του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου.

Για να αντιμετωπιστεί αυτό, οι ερευνητές καλούν για μια “απάντηση που θα επικεντρώνεται στην υγεία”.

Ως εκ τούτου η βελτίωση της ποιότητας του αέρα θα επέτρεπε να αποφευχθούν οι θάνατοι από την έκθεση σε ορυκτά καύσιμα, ο αριθμός των οποίων ανερχόταν σε 1,3 εκατομμύριο μόνον για το 2020.

Επίσης η επιτάχυνση της μετάβασης σε διατροφικές συνήθειες με βάση τα τρόφιμα φυτικής προέλευσης θα επέτρεπε την μείωση κατά 55% των εκπομπών στον αγροτικό τομέα και την αποτροπή έως και 11,5 εκατομμυρίων θανάτων ετησίως που συνδέονται με τη διατροφή.