Κάτι ανάλογο κάνουν και οι χιμπατζήδες, όπως διαπίστωσαν για πρώτη φορά Αμερικανοί επιστήμονες. Έτσι, φαίνεται πως άλλο ένα χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς δεν είναι ξεχωριστό για τους ανθρώπους.

Είναι κοινός τόπος σε πολλούς πολιτισμούς ότι οι άνθρωποι, όσο γερνάνε, τείνουν να δημιουργούν κλειστούς κύκλους με λίγους καλούς φίλους, παρά να επιδιώκουν νέες φιλίες. Επίσης τείνουν να αναζητούν σχέσεις με θετικό και όχι συγκρουσιακό περιεχόμενο. Τελικά παρόμοιες προτιμήσεις έχουν οι γενετικά στενότεροι συγγενείς μας, οι χιμπατζήδες.

Οι ερευνητές των αμερικανικών πανεπιστημίων Χάρβαρντ, Τάφτς, Μίσιγκαν και Νέου Μεξικού, με επικεφαλής την δρα Αλεξάντρα Ροζάτι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», βασίστηκαν σε παρατηρήσεις συνολικά 78.000 ωρών μεταξύ 1995-2016, οι οποίες αφορούσαν τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις 21 αρσενικών χιμπατζήδων ηλικίας 15 έως 58 ετών στο εθνικό πάρκο Κιμπάλε της Ουγκάντα.

Είναι η πρώτη στον κόσμο μελέτη ζώων που απέδειξε ότι όσο γερνάνε, και τα ζώα κάνουν συγκεκριμένες επιλογές με ποιο θα κάνουν παρέα και ποιο όχι. Η έρευνα εστιάστηκε στους αρσενικούς χιμπατζήδες, επειδή αναπτύσσουν μεταξύ τους ισχυρότερους κοινωνικούς δεσμούς και έχουν πιο συχνές κοινωνικές επαφές από ό,τι οι θηλυκοί.

Όπως διαπιστώθηκε και μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, οι ηλικιωμένοι χιμπατζήδες προτιμούν να περνούν περισσότερο χρόνο (και να…ξεψειρίζονται αμοιβαία) με άλλους χιμπατζήδες με τους οποίους έχουν αναπτύξει αμοιβαία φιλία σε βάθος χρόνου. Επίσης, όπως οι άνθρωποι που γερνάνε, σταδιακά ρέπουν στις θετικές και όχι στις συγκρουσιακές αλληλεπιδράσεις.

Οι 15χρονοι χιμπατζήδες έχουν κατά μέσο όρο 2,1 μονόπλευρες φιλίες (συνήθως με μεγαλύτερους που όμως μένουν αδιάφοροι) και 0,9 αμοιβαίες, ενώ οι 40χρονοι έχουν κατά μέσο όρο τρεις αμοιβαίες φιλίες ο καθένας και μόνο 0,6 μονόπλευρες. Επιπλέον, οι νεότεροι μπλέκονται πιο συχνά σε καυγάδες. Με άλλα λόγια, οι πιο μεγάλοι «επενδύουν» περισσότερο στην αμοιβαία φιλία και στη συνεργασία.

Οι χιμπατζήδες ζουν σε μεγάλες ομάδες, αναπτύσσοντας σχέσεις τόσο συνεργασίας, όσο και ανταγωνισμού, έχοντας αρκετές κοινωνικές ομοιότητες με τους ανθρώπους. Η νέα μελέτη εξέτασε την ισχύ της θεωρίας της «κοινωνικο-συναισθηματικής επιλεκτικότητας», σύμφωνα με την οποία στα γηρατειά οι άνθρωποι, αντιλαμβανόμενοι ότι δεν τους μένει πολύς χρόνος για να ζήσουν, θέλουν να αξιοποιήσουν όσο γίνεται καλύτερα αυτό το χρόνο, κάτι που τους ωθεί σε λίγες και εποικοδομητικές φιλίες. Γιατί οι χιμπατζήδες κάνουν το ίδιο, δεν είναι σαφές.

«Μολονότι οι χιμπατζήδες είναι πολύ έξυπνοι, δεν καταλαβαίνουν ότι πρόκειται να πεθάνουν. Είναι πολύ πιθανό ότι κάτι άλλο συμβαίνει που εξηγεί γιατί οι σχέσεις τους γίνονται πιο θετικές όσο γερνάνε και το ερώτημα είναι κατά πόσο αυτό το άλλο ισχύει εξίσου και για τους ανθρώπους», δήλωσε ο καθηγητής βιολογικής ανθρωπολογίας του Χάρβαρντ Ρίτσαρντ Ράνγκαμ, συγγραφέας του βιβλίου «Φωτιά: Πώς το μαγείρεμα μάς έκανε ανθρώπους» (έχει μεταφραστεί και στα ελληνικά).