Πέρα όμως, από τους ξένους επενδυτές και τα διάφορα επιχειρηματικά σχέδια που βρίσκονται σε εξέλιξη, η αγορά έχει ζεσταθεί για τα καλά από οικογένειες που αναζητούν και βρίσκουν το νέο τους ή το πρώτο τους σπίτι. Τα στοιχεία των μεσιτικών γραφείων δείχνουν άνοδο της ζήτησης στα μεγάλα αστικά κέντρα, ειδικά όπου δημιουργούνται νέες υποδομές (π.χ. νότια προάστια, Πειραιάς, Γραμμή 4 του μετρό). Σύμφωνα με τις έρευνες των ειδικών της αγοράς, οι αγοραστές αναζητούν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Αυτά είναι η τοποθεσία, το εμβαδόν και η ηλικία του ακινήτου.
Ανοδικά
Σύμφωνα με έρευνα του Παρατηρητηρίου Αγοράς Κατοικιών GREEN Estate (TOPO GES IKE), η συνολική αύξηση των αγοραπωλησιών το πρώτο εννιάμηνο του 2023 αυξήθηκε στις περιοχές του Δήμου Αθηναίων κατά 36% σε σχέση με το 2021, ενώ για το αντίστοιχο διάστημα των ετών 2021-2022 το συγκεκριμένο ποσοστό ήταν 11%.
Στα νότια προάστια επίσης παρατηρούμε σημαντική αύξηση κατά 49% σε σχέση με το 2021, ενώ το αντίστοιχο διάστημα των ετών 2021-2022 το ποσοστό ήταν 4%. Στις περιοχές του Δήμου Αθηναίων, η συνολική αξία των αγοραπωλησιών αυξήθηκε στο 51% (2022-2023) από 5% (2021-2022). Παράλληλα, παρατηρείται και αύξηση στη μέση τιμή ανά τ.μ. κατά 30% για τα πρώτα εννιάμηνα των ετών 2021-2023 και κατά 22% για το ίδιο διάστημα για τα έτη 2022-2023. Στα νησιά του Αργοσαρωνικού οι αγοραπωλησίες είχαν σημειώσει αύξηση το 2022, τόσο στον αριθμό όσο και στην αξία (14% και 20% αντιστοίχως). Τα ίδια ποσοστά για το α’ εννιάμηνο του 2023 κυμαίνονται στο 2% και -9%.
Οι μεγάλες μεταβολές είναι στην αξία των ακινήτων, όπου ο κανόνας θέλει σημαντική άνοδο τόσο σε Αττική όσο και στις Κυκλάδες. Από περιοχή σε περιοχή υπάρχουν σημαντικές διαφορές, όμως σχεδόν σε όλο το χάρτη η ζήτηση «κέρδισε» την προσφορά και οι τιμές συνέχισαν το ανοδικό τους ταξίδι. Εκπληξη αποτέλεσε για πολλούς που παρακολουθούν την αγορά ότι, παρά την άνοδο των τιμών και τις δυσκολίες που έφεραν στο οικονομικό περιβάλλον οι διεθνείς εξελίξεις, δεν υπήρξε μείωση στη ζήτηση.
Μεταβολές
Σύμφωνα με την έρευνα, το μέσο ακίνητο που πωλήθηκε το πρώτο εννιάμηνο του 2023 στον Δήμο Αθηναίων κόστισε 22% περισσότερο από ότι το 2022 και 36% σε σχέση με το 2021. Οσον αφορά τα νότια προάστια, η τιμή του μέσου ακινήτου επίσης αυξήθηκε κατά 44% από το 2022 στο 2023 και κατά 49% από το 2021 στο 2023. Στις περιοχές των βορείων προαστίων το μέσο ακίνητο πωλήθηκε κατά 7% περισσότερο το πρώτο εννιάμηνο του 2023 συγκριτικά με το 2022.
Στα δυτικά προάστια το θετικό αυτό ποσοστό για τις χρονιές 2022 και 2023 άγγιξε το 20% και 48% για 2021-2023. Στην Ανατολική Αττική η μέση κατοικία κόστισε 16% περισσότερο το πρώτο εννιάμηνο του 2023 σε σχέση με το αντίστοιχο εννιάμηνο του προηγούμενου έτους, ενώ στις περιοχές της Δυτικής Αττικής παρατηρούμε αύξηση σε ποσοστό 38%.
Στο κέντρο του Πειραιά κατά το πρώτο εννιάμηνο της χρονιάς που διανύουμε, η τιμή του μέσου ακινήτου που μεταβιβάστηκε αυξήθηκε κατά 44% συγκριτικά με το 2022 και κατά 52% συγκριτικά με το 2021. Στα προάστιά του το ποσοστό της αύξησης κυμάνθηκε στο 13% για τα έτη 2022 και 2023.
Μικρά στην πόλη, μεγάλα στα προάστια
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τάσεις σχετικά με το εμβαδόν που αναζητούν οι Ελληνες αγοραστές. Παραδοσιακά, εντός πόλης το μέσο ακίνητο παραμένει μικρότερο από ό,τι στα προάστια, όμως για ακόμα μία χρονιά ο μέσος όρος των τετραγωνικών μέτρων αυξήθηκε. Σύμφωνα με την έρευνα, το βασικό συμπέρασμα είναι πως στην πλειονότητα των περιοχών δεν παρουσιάστηκαν σημαντικές αλλαγές.
Παρ’ όλα αυτά, στα νότια προάστια παρατηρούμε σταδιακή αύξηση της επιφάνειας της μέσης κατοικίας, από 75 τ.μ. το 2021 σε 79 τ.μ. το 2023. Στις περιοχές της Ανατολικής Αττικής, ενώ το εμβαδόν του μέσου ακινήτου σημείωσε πτώση το 2022 κατά 3 τ.μ., το 2023 επανήλθε στα 103 τ.μ. Στο κέντρο του Πειραιά εντοπίζονται κάποιες από τις πιο αξιοσημείωτες μεταβολές. Το εμβαδόν της μέσης κατοικίας καταγράφει μεγάλη πτώση από το 2021 μέχρι το 2022 και μια μεγάλη αύξηση το 2023. Στα προάστια του Πειραιά παρατηρούμε αύξηση στην επιφάνεια της μέσης κατοικίας (75 τ.μ. από 70 τ.μ.). Ακόμα αύξηση παρατηρούμε στα έτη 2023 και 2022 στο εμβαδόν μέσου ακινήτου στα Νησιά Αργοσαρωνικού (86 τ.μ. από 83 τ.μ.).
Τέλος, σημαντική πτώση βλέπουμε στα έτη 2023 και 2022, στο εμβαδόν μέσου ακινήτου στις Κυκλάδες (75 τ.μ. από 92 τ.μ.). Παράλληλα, οι αγοραστές στρέφονται σε νεότερα ακίνητα, παρά το γεγονός ότι τα παλαιότερα είναι περισσότερα και φθηνότερα. Ο μέσος όρος ηλικίας των ακινήτων που άλλαξαν χέρια παραμένει κοντά στα 52 έτη στον Δήμο Αθηναίων, τα 40 έτη στα νότια προάστια και στα 38 έτη στα βόρεια. Την καλύτερη επίδοση είχαν τα ακίνητα της Ανατολικής Αττικής, που με μέσο έτος δόμησης το 1992, η μέση ηλικία τους είναι κοντά 31 έτη.
Στον Πειραιά, η ηλικία της μέσης κατοικίας το 2023 (1983) αυξήθηκε κατά 6 έτη σε σχέση με τα έτη 2021 και 2022 (1978 και 1979). Συγχρόνως, στα προάστια Πειραιά το έτος κατασκευής του μέσου ακινήτου δεν μεταβλήθηκε το α΄ εννιάμηνο του 2022 και το 2023 σημειώθηκε πτώση κατά 1 μονάδα. Στις Κυκλάδες η μέση ηλικία έπεσε στο 1970 από 1984, δηλαδή στα 53 έτη, όμως όσο πιο περιορισμένη είναι μία τοπική αγορά τόσο πιο εύκολα επηρεάζουν τον μέσο όρο λίγες αγοραπωλησίες. Παράδειγμα, στη Σίφνο, όπου το έτος κατασκευής του μέσου ακινήτου για τις πωλήσεις του 2023 ήταν το 1900!
«Στροφή» στα ανακαινισμένα
Σημαντική σημείωση ότι, αν και τα στοιχεία δείχνουν πως όλο και περισσότεροι στρέφονται σε νεότερα ακίνητα, αυτό δεν σημαίνει νεόδμητα (έως 5ετίας), καθώς η προσφορά τους είναι πολύ μικρή για να καλύψει την ζήτηση. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι περισσότεροι στρέφονται στην επιλογή ενός παλαιότερου, αλλά ανακαινισμένου ακινήτου που θεωρούνται ως πρόταση «καλής αξίας» (value for money), καθώς μπορούν να προσφέρουν σχεδόν τα πάντα σχεδόν στο 70% της τιμής ενός νεόδμητου.
Οι τάσεις έχουν αντοχή στο χρόνο. Σε σύγκριση με τις έρευνες των μεσιτικών γραφείων της τελευταίας τριετίας, βλέπουμε πως το μεγαλύτερο και νεότερο ακίνητο είναι σταθερά στο στόχαστρο των αγοραστών. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και μία έρευνα της RE/MAX Ελλάς, σύμφωνα με την οποία κύριο χαρακτηριστικό που επηρέασε τη ζήτηση στην ελληνική αγορά ήταν η καλή τοποθεσία του ακινήτου, με πρόσβαση σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Παράλληλα, όλο και περισσότεροι θεωρούν απαραίτητο η νέα τους κατοικία να είναι προσφάτως ανακαινισμένη, κυρίως για λόγους ενεργειακής θωράκισης, ενώ ψηλά στις προτιμήσεις ήταν η παροχή φυσικού αερίου.
Οι τάσεις σε Αττική και Κυκλάδες
Περιοχή | Αγοραπωλησίες (22-23) | Συνολική Αξία Αγορ/σιών (22-23) | Μέση Αξία ανά τ.μ. | Εμβαδόν μέσου ακινήτου | Έτος Κατασκευής μέσου ακινήτου |
2023 | |||||
ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ | +24% | +51% | 1.586€ | 68 | 1971 |
ΝΟΤΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ | +47% | +112% | 1.929€ | 79 | 1983 |
ΒΟΡΕΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ | +39% | +49% | 1.813€ | 102 | 1985 |
ΔΥΤΙΚΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ | +46% | +75% | 982€ | 77 | 1983 |
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ | +41% | +63% | 1.521€ | 103 | 1992 |
ΔΥΤΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ | +13% | +56% | 582€ | 81 | 1989 |
ΠΕΙΡΑΙΑΣ | +85% | +166% | 1.216€ | 77 | 1983 |
ΠΡΟΑΣΤΙΑ ΠΕΙΡΑΙΑ | +34% | +52% | 822€ | 75 | 1982 |
ΝΗΣΙΑ ΑΡΓΟΣΑΡΩΝΙΚΟΥ | +2% | -9% | 877€ | 86 | 1970 |
ΚΥΚΛΑΔΕΣ | 0% | -16% | 1.646€ | 75 | 1970 |
Πηγή: GREEN Estate (TOPO GES IKE)
Το τοπ 10 της ανόδου σε αξία ανά τ.μ. 2022-2023, σε Αττική και Κυκλάδες
Περιοχή | Μέση αξία ανά τ.μ. | Μέση αξία ακινήτου | ||
ΥΔΡΑ | 2.931 | +301% | 317.961 | +179% |
ΜΥΚΟΝΟΣ | 4.290 € | +95% | 464.894 € | +59% |
ΚΥΘΗΡΑ | 701 € | +77% | 65.609 € | +96% |
ΜΑΡΑΘΩΝΟ | 1.249 € | +69% | 129.717 € | +93% |
ΣΠΑΤΑ ΑΡΤΕΜΙΔΑ | 1.121 € | +65% | 92.121 € | +71% |
ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ | 1.728€ | +63% | 143.716 € | +78% |
ΕΛΕΥΣΙΝΑ | 1.093 € | +61% | 97.882 € | +100% |
ΚΑΛΛΙΘΕΑ | 1.607€ | +54% | 110.785 € | +55% |
ΤΗΝΟΣ | 866 € | +52% | 60.464 € | +16% |
ΔΙΟΝΥΣΟΣ | 1.250 € | +50% | 232.009 € | +59% |
Πηγή: GREEN Estate (TOPO GES IKE)
Τοπ 5 περιοχές ζήτησης μεγαλύτερων ακινήτων – Αττική
Περιοχή | Εμβαδόν μέσου ακινήτου (Τ.Μ.) | |
2023 | Διαφορά Τ.Μ. (22-23) | |
ΔΙΟΝΥΣΟΣ | 186 | +11 |
ΚΗΦΙΣΙΑ | 171 | -11 |
ΦΙΛΟΘΕΗ – ΨΥΧΙΚΟ | 133 | -31 |
ΣΑΡΩΝΙΚΟΣ | 117 | +26 |
ΠΑΛΛΗΝΗ | 117 | +11 |
Πηγή: GREEN Estate (TOPO GES IKE)
Τοπ 5 περιοχές ζήτησης μικρότερων ακινήτων – Αττική
Περιοχή | Εμβαδόν μέσου ακινήτου (Τ.Μ.) | |
2023 | Διαφορά Τ.Μ. (22-23) | |
ΖΩΓΡΑΦΟΥ | 62 | +2 |
ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ | 62 | -7 |
ΓΑΛΑΤΣΙ | 66 | -1 |
ΜΕΓΑΡΑ | 66 | -21 |
ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ | 67 | -10 |
Πηγή: GREEN Estate (TOPO GES IKE)
Τοπ χαρακτηριστικά στην αναζήτηση ακινήτου – Αττική
Αττική | |
Ανακαινισμένο | 100% |
Ασανσέρ | 100% |
Κοντά σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς | 88% |
Θέρμανση με αέριο | 88% |
Θέση πάρκινγκ | 88% |
Ησυχία | 62% |
Νέα κουφώματα | 50% |
Πηγή: RE/MAX Ελλάς