Βασικό ερμηνευτικό ζήτημα είναι το εάν ο υπολογισμός των τόκων για τις δόσεις της ρύθμισης θα γίνεται επί του ποσού κάθε δόσης και όχι επί της συνολικής οφειλής, νομική ερμηνεία που επιφέρει σημαντικές ελαφρύνσεις σε πολλούς ευάλωτους δανειολήπτες, που έβλεπαν τις ρυθμισμένες με δικαστική απόφαση δόσεις τους να αυξάνονται κατακόρυφα.
Το ζήτημα μπήκε στο «μικροσκόπιο» του Αρείου Πάγου όταν η αρμόδια επιτροπή του Ανώτατου Δικαστηρίου κλήθηκε να απαντήσει σε σχετικό προδικαστικό ερώτημα του Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων. Από τον νόμο ορίζεται πως «αν απόφαση είναι διατυπωμένη με τρόπο που γεννά αμφιβολίες ή είναι ασαφής, το δικαστήριο που την έχει εκδώσει μπορεί, αν το ζητήσει κάποιος διάδικος, να την ερμηνεύσει με νέα του απόφαση, έτσι που η έννοιά της να γίνει αναμφίβολη, η ερμηνεία, όμως, δεν μπορεί ποτέ να αλλάξει το διατακτικό της απόφασης που ερμηνεύεται».
Ειδικότερα, η απόφαση 16/2012 του Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων, όπως αυτή μεταρρυθμίσθηκε με τις υπ’ αριθμ. 1072/2012 και 244/2019 αποφάσεις του ιδίου δικαστηρίου, επέβαλε στη δανειολήπτρια την υποχρέωση να ικανοποιήσει το υπόλοιπο των απαιτήσεων της τράπεζας με μηνιαίες δόσεις επί διάστημα 300 μηνών. Σύμφωνα με την απόφαση, «η καταβολή των μηνιαίων αυτών δόσεων θα ξεκινήσει την 1η ημέρα του πρώτου μήνα τέσσερα χρόνια μετά τη δημοσίευση της παρούσας απόφασης και θα γίνει εντόκως, χωρίς ανατοκισμό, με το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με το κυμαινόμενο επιτόκιο, που θα ισχύει κατά τον χρόνο αποπληρωμής, σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο της Τραπέζης της Ελλάδος αναπροσαρμοζόμενο με επιτόκιο αναφοράς αυτό των Πράξεων Κύριας Αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας».
Απευθυνόμενο στον Αρειο Πάγο το Ειρηνοδικείο ρωτά αν η διατύπωση είναι σαφής ή χρήζει ερμηνείας και στην περίπτωση δε που χρήζει ερμηνείας, ζητά να αποσαφηνισθεί αν το επιτόκιο που θεσπίζεται στο άρθρο 9 παρ. 2 του Ν. 3869/2010 πρέπει να υπολογίζεται από την έναρξη της ρυθμίσεως, στο σύνολο του οριζόμενου κεφαλαίου οφειλής του δανειολήπτη και να υπολογίζονται οι τοκοχρεολυτικές δόσεις αποσβέσεως της συνολικής οφειλής εκ κεφαλαίου και τόκων για όλη τη διάρκεια της ρυθμίσεως ή το επιτόκιο αυτό θα υπολογίζεται αυτοτελώς δι’ εκάστην των μηνιαίων δόσεων κατά τον μήνα της εξοφλήσεώς της.
Μάλιστα, το δικαστήριο ζητά επιπλέον διευκρίνιση σχετικά με το «αν το επιτόκιο αυτό θα υπολογίζεται για όλο τον χρόνο τον διαδραμόντα από της ενάρξεως της ρυθμίσεως έως εξοφλήσεως κάθε δόσης ή μόνο για τον μήνα καταβολής κάθε δόσης».
Με την πράξη 2/2024 η επιτροπή αποφάσισε να εισαχθεί το ζήτημα στην Ολομέλεια για οριστική κρίση, επειδή το ζήτημα δεν έχει κριθεί από τον Αρειο Πάγο με απόφαση και κρίνεται ως δυσχερές και γενικού ενδιαφέροντος ζήτημα με συνέπειες σε ευρύτερο κύκλο προσώπων.
Κατά τη διάρκεια των προηγούμενων ετών εκδόθηκαν δεκάδες αποφάσεις από Ειρηνοδικεία για τέτοιες περιπτώσεις, αλλά στη συνέχεια οι διάδικοι ζητούσαν ερμηνεία του διατακτικού της απόφασης σε σχέση με τον τρόπο εκτοκισμού των μηνιαίων δόσεων, με αντικρουόμενες μεταξύ τους κρίσεις. Σύμφωνα με το σκεπτικό του Αρείου Πάγου, το διατακτικό, κατά το μέρος που αφορά στο ανωτέρω ζήτημα του εκτοκισμού της καταβλητέας για τη διάσωση της κύριας κατοικίας μηνιαίας δόσης, είναι όμοιο σε όλες τις εκδοθείσες αποφάσεις υπαγωγής υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων στη ρύθμιση του Ν. 3869/2010.
Μάλιστα, έχει ήδη εκδοθεί μεγάλος αριθμός αποφάσεων διαφόρων Ειρηνοδικείων, επί κατατεθεισών στα δικαστήρια αυτά αιτήσεων ερμηνείας του διατακτικού αποφάσεών τους για την υπαγωγή υπερχρεωμένων δανειοληπτών στις διατάξεις του Ν. 3869/2010, σε σχέση με τον ορισθέντα τρόπο εκτοκισμού των μηνιαίων δόσεων, με αντικρουόμενες μεταξύ τους κρίσεις, για το αν χρήζει ή όχι ερμηνείας το διατακτικό και κατ’ επέκταση για το αν το επιτόκιο θα πρέπει να υπολογίζεται σε κάθε μηνιαία δόση, που επιβλήθηκε από το δικαστήριο ή στο συνολικό κεφάλαιο, που ορίσθηκε να καταβληθεί για τη διάσωση της κύριας κατοικίας του υπερχρεωμένου δανειολήπτη.
Ετσι, το δικαστήριο αποφάσισε να εισαχθεί το ζήτημα αυτό στην πλήρη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου προκειμένου να κρίνει οριστικά το θέμα.
Ειδήσεις σήμερα
Μαρινάκης: Οι πολιτικές μας θέλουμε να οδηγούν σε ελάφρυνση των νοικοκυριών
Επιδοτούμενο πρόγραμμα απασχόλησης 1.000 ΑμεΑ στους δήμους
Τάκης Θεοδωρικάκος: Ο τομέας της κυκλικής οικονομίας εντάσσεται στις εμβληματικές επενδύσεις