Παράλληλα, όμως, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης αναμένεται να δώσει τη δυνατότητα σε χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων να προβούν σε διόρθωση των λανθασμένων πρώτων εγγραφών στο Κτηματολόγιο και μετά την 30ή Νοεμβρίου 2024 – έπειτα από σχετικό αίτημα που κατέθεσαν δικηγόροι.

Η πίστωση χρόνου, η διάρκεια της οποίας εκτιμάται ότι θα είναι ενός έτους, αφορά τις 21 περιοχές που η προθεσμία έληγε το 2017, αλλά και τις 14 περιοχές που έληξε μεταξύ 2 Οκτωβρίου και 19 Νοεμβρίου 2018. Σε αυτές τις περιοχές έχουν, σύμφωνα με τον νόμο, οριστικοποιηθεί οι πρώτες εγγραφές και τώρα θα δοθεί μία ακόμα ευκαιρία για να γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις, ώστε να μην περάσουν οριστικά στο Δημόσιο. 

Οι δήμοι

Μεταξύ άλλων, συμπεριλαμβάνονται δήμοι της Αττικής, όπως Βριλήσσια, Μελίσσια, Ελευσίνα, Γέρακας, Νέα Πέραμος, Νέα Σμύρνη, Ρέντης, Νέο Ψυχικό, αλλά και άλλες περιοχές όπως: Θεσσαλονίκης, Αιτωλοακαρνανίας, Αργολίδας, Αρκαδίας, Αρτας, Αχαΐας, Δράμας, Πάτμου, Εβρου, Εύβοιας, Ζακύνθου, Ηλείας, Ημαθίας, Θεσπρωτίας, Καβάλας, Καστοριάς, Κεφαλληνίας, Κιλκίς, Κοζάνης, Κυκλάδων, Λακωνίας, Λάρισας, Λευκάδας, Μεσσηνίας, Ξάνθης, Πιερίας, Πρέβεζας, Ροδόπης, Τρικάλων, Φθιώτιδας και Φλώρινας.

Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν πως ο αριθµός των ακινήτων που εμφανίζονται ως «Αγνώστου ιδιοκτήτη ακίνητα» ή έχουν δηλωθεί µε σφάλµατα ανέρχεται σε 140.000, εκ των οποίων τα περίπου 35.000 είναι κτίσµατα.

Σύμφωνα με τα όσα εξήγησε στον «Ελεύθερο Τύπο» η τοπογράφος, πολεοδόμος – μηχανικός Γραμματή Μπακλατσή, «στις περισσότερες περιοχές η αποτύπωση των ακινήτων ήταν προβληματική και οι μελέτες κτηματογράφησης έχουν πολλά λάθη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να οδηγούνται οι πολίτες σε σωρεία δικαστικών διαδικασιών προς τον σκοπό της διόρθωσης των ανακριβών κτηματολογικών εγγραφών».

Περίπλοκες διαδικασίες

Οπως επισημαίνει, «οι διαδικασίες αυτές δεν είναι καθόλου εύκολες, είναι χρονοβόρες και περίπλοκες, απαιτούν μεγάλο κόστος, απαιτούν συνεργασία δικηγόρων – συμβολαιογράφων – δικαστικών επιμελητών – μηχανικών – λογιστών (για δημιουργία τίτλων, τοπογραφικών με συντεταγμένες, κοινοποιήσεις αγωγών κ.λπ.) και όλη αυτή η δαιδαλώδης διαδικασία έχει οδηγήσει στο να υφίσταται ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό λαθών και σφαλμάτων που αφορούν το λειτουργούν Κτηματολόγιο».

Ποιους αφορά;

Το μέτρο της παράτασης αφορά όλους τους ιδιοκτήτες, (κληρονόμους, ομογενείς και όσους έχουν λανθασμένες εγγραφές κ.ά., όπως και όσους στερούνται τίτλο ιδιοκτησίας και κατέχουν ακίνητη περιουσία με χρησικτησία), οι οποίοι αποκτούν τη δυνατότητα να προχωρήσουν στις αναγκαίες διορθώσεις ή να ασκήσουν, όπου απαιτείται, ένδικα μέσα για να μη χαρακτηριστεί ένα ακίνητο «Αγνώστου ιδιοκτήτη».

Τι σημαίνει πρακτικά το κλείσιμο των εγγραφών στο Κτηματολόγιο;

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αν κλείσουν οι εγγραφές και είναι οριστικές και είναι σε κάποιο όνομα, μετά αυτό μένει σε αυτό το όνομα ή αν ένα ακίνητο φαίνεται «Αγνώστου ιδιοκτήτη» και παραμένει «Αγνώστου ιδιοκτήτη» μετά την οριστικοποίηση των εγγραφών περιέρχεται στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου και αυτό δεν αλλάζει.

Μπορεί να γίνει συμβόλαιο (πώληση, γονική παροχή, αποδοχή κληρονομιάς κ.ά.) στο μεταξύ διάστημα της προθεσμίας για τη διόρθωση των αρχικών εγγραφών;

Ναι, γίνεται συμβόλαιο, γιατί όπως ορίζεται και από τον νόμο οι πρώτες εγγραφές είναι ενδεικτικές και επιδέχονται διορθώσεις κατά το χρονικό διάστημα που παρέχεται στους δικαιούχους, το οποίο αρχίζει από την έναρξη λειτουργίας του κτηματολογικού γραφείου.

Πώς διορθώνονται τα «Αγνώστου ιδιοκτήτη»;

Η διαδικασία διόρθωσης των αρχικών εγγραφών με αμετάκλητη δικαστική απόφαση ισχύει στις ακόλουθες περιπτώσεις:

Εάν πρόκειται για ζήτημα ιδιοκτησιακής αμφισβήτησης, δηλαδή το ακίνητο έχει καταχωριστεί στο Κτηματολόγιο στο όνομα τρίτου ή υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, που δεν συναινεί σε αίτηση διόρθωσης προδήλου σφάλματος. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται η άσκηση αγωγής (αναγνωριστικής ή διεκδικητικής) ενώπιον του αρμοδίου κατά τόπο Δικαστηρίου.

Εάν πρόκειται, λοιπόν, για ακίνητο με ένδειξη «Αγνώστου ιδιοκτήτη», δηλαδή για ακίνητο που για οποιονδήποτε λόγο δεν δηλώθηκε στη διάρκεια της κτηματογράφησης, που δεν εμπίπτει στις κατηγορίες διόρθωσης προδήλου σφάλματος και απαιτείται η συναίνεση του Δημοσίου. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να ακολουθηθεί η απλή και σύντομη δικαστική διαδικασία της «Εκούσιας Δικαιοδοσίας», με την οποία υποβάλλεται αίτηση ενώπιον του Κτηματολογικού Δικαστή στο Μονομελές Πρωτοδικείο της τοποθεσίας του ακινήτου και το δικαστήριο κρίνει χωρίς αντιδικία.

Εάν πρόκειται για ακίνητο με ένδειξη «Ελληνικού Δημοσίου» πρέπει να ζητηθεί, με αγωγή ενώπιον του αρμόδιου καθ’ ύλην και κατά τόπον Πρωτοδικείου, η αναγνώριση του δικαιώματος που προσβάλλεται με την ανακριβή εγγραφή και η διόρθωση, ολικά ή μερικά, της πρώτης εγγραφής.

ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Τα βήματα για την απλή δήλωση

Για τη διευκόλυνση των πολιτών το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το Ελληνικό Κτηματολόγιο ενεργοποίησαν μία νέα ψηφιακή εφαρμογή στη διεύθυνση https://dilosi.ktimatologio.gr, μέσω της  οποίας όλοι οι πολίτες μπορούν να δηλώσουν το ακίνητό τους, χωρίς να απαιτείται μηχανικός και έξοδα τοπογραφικού, εφόσον συμφωνούν με την οριοθέτηση που βλέπουν στον χάρτη, ή υπάρχει μία εύλογη απόκλιση.

Κτηματολόγιο: Οι μπλε περιοχές όπου ήδη λειτουργεί

Οι μπλε περιοχές του χάρτη είναι εκείνες στις οποίες το Κτηματολόγιο λειτουργεί ήδη κανονικά και στις οποίες κάθε πολίτης μπορεί να υποβάλει διορθωτική δήλωση του ακινήτου του, όποια στιγμή αντιληφθεί ότι αυτό απαιτείται. Οι οδηγίες για τον τρόπο με τον οποίο υποβάλλονται οι διορθωτικές δηλώσεις στις περιοχές όπου το Κτηματολόγιο λειτουργεί ήδη δίνονται από τον ίδιο τον χάρτη, εφόσον ο πολίτης εστιάσει στο ακίνητο που έχει δηλώσει και το οποίο αφορά η τυχόν διόρθωση. Για τις περιοχές αυτές δεν υπάρχει ζήτημα παράτασης για τις διορθώσεις, εφόσον το Κτηματολόγιο βρίσκεται ήδη εν λειτουργία.

Κτηματολόγιο: Οι κίτρινες περιοχές του χάρτη

Μεγάλο μέρος του χάρτη του Κτηματολογίου είναι χρωματισμένο κίτρινο, καθώς οι περιοχές αυτές βρίσκονται σε φάση «ανάρτησης κτηματογράφησης». Αυτό σημαίνει ότι έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία υποβολής των δηλώσεων, αλλά και της προανάκρισης και βρίσκονται ένα βήμα προτού χαρακτηρισθούν «μπλε». Προς το παρόν και έως ότου ολοκληρωθεί η φάση αυτή, οι πολίτες δεν έχουν τη δυνατότητα διόρθωσης ή επεξεργασίας των δηλώσεών τους.

Η προθεσμία της 30ής Νοεμβρίου αφορά σε δύο χρωματισμούς στον χάρτη του Κτηματολογίου. Αρχικά, στις πορτοκαλί περιοχές, όπου έχει γίνει η προκαταρτική ανάρτηση των δηλώσεων, οι πολίτες μπορούν να προβούν σε διορθώσεις έως και τις 30 Νοεμβρίου. Μετά την προθεσμία αυτή, θα ακολουθήσει η «κίτρινη φάση», δηλαδή η ανάρτηση της Κτηματογράφησης, ώστε να φτάσουμε στη «μπλε», να λειτουργεί το Κτηματολόγιο και τότε να καταχωρούνται εκ νέου οι διορθώσεις των πολιτών για την περιουσία τους.

Ακόμα σημαντικότερη ωστόσο είναι η προθεσμία της 30ής Νοεμβρίου για τις ροζ περιοχές του χάρτη. Εκεί οι πολίτες οφείλουν έως τις 30 Νοεμβρίου να υποβάλλουν τις αρχικές δηλώσεις για τα ακίνητά τους. Οι «ροζ» περιοχές είναι συγκεκριμένες και βρίσκονται σε διάφορες περιοχές της χώρας. Για παράδειγμα, πρόκειται για περιοχές της Κέρκυρας (όχι την πόλη του νησιού, αλλά σχεδόν ολόκληρη την υπόλοιπη έκτασή του), τους Παξούς, περιοχές της Ηπείρου, στη Θεσπρωτία κατά κύριο λόγο, περιοχές της Λήμνου και της Λέσβου, ο Άγιος Ευστράτιος και περιοχές της Κρήτης, στα Χανιά, το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο. Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι η «ροζ φάση» του Κτηματολογίου δεν αφορά σε ολόκληρες τις παραπάνω περιοχές και για τον λόγο αυτό, κάθε πολίτης θα πρέπει να «μπει» στον χάρτη και χρησιμοποιώντας τον ως εργαλείο, να επιβεβαιώσει εάν το ακίνητό του ανήκει στις υπό δήλωση περιοχές.

Η όλη διαδικασία δήλωσης ακινήτου ολοκληρώνεται μέσω 4 βημάτων:

Πρώτον, ο χρήστης επισκέπτεται το νέο περιβάλλον του https://dilosi.ktimatologio.gr, είτε απευθείας είτε μέσω ανακατεύθυνσης από τον Ψηφιακό Χάρτη και συνδέεται με κωδικούς taxisnet. Στη συνέχεια, επιλέγει δημιουργία νέας δήλωσης.

Δεύτερον, ο χρήστης βλέπει προσυμπληρωμένα τα προσωπικά του στοιχεία και συμπληρώνει ό,τι λείπει. Υπάρχει και η εναλλακτική να δηλώσει πληρεξούσιο και αποδέχεται μέσω υπεύθυνης δήλωσης την εγκυρότητα της δήλωσης του ακινήτου του και των σχετικών στοιχείων.

Τρίτον, επιλέγει τον τύπο ακινήτου και εντοπίζει το γεωτεμάχιό του στον ψηφιακό χάρτη που εμφανίζεται.

Θα χρειαστεί, στη συνέχεια, να συμπληρώσει τη φόρμα της αίτησής του και να αναρτήσει στην εφαρμογή τα συνοδευτικά έγγραφα που τεκμηριώνουν την ιδιοκτησία του.

Αν δεν συμφωνεί με την οριοθέτηση του χάρτη, μπορεί είτε να αναρτήσει τοπογραφικό, είτε να σχεδιάσει ο ίδιος πάνω στον χάρτη το περίγραμμα του οικοπέδου του.

Τέταρτον, ο χρήστης ολοκληρώνει την υποβολή δήλωσης και σύντομα θα έρθει στο δηλωμένο e-mail του ειδοποίηση πληρωμής του παραβόλου.

Εναλλακτικά, αν δεν θέλει να δηλώσει ψηφιακά το περιουσιακό του δικαίωμα, μπορεί να επισκεφθεί το Γραφείο Κτηματογράφησης και να εντοπίσει το οικόπεδό του μαζί με έναν υπάλληλο.

ΚΟΣΤΟΣ

Το τέλος κτηματογράφησης

Για κάθε εγγραπτέο δικαίωμα που δηλώνεται στο Κτηματολόγιο καταβάλλεται από τον δηλούντα πάγιο τέλος κτηματογράφησης. Το τέλος αυτό ορίζεται ανά δικαίωμα σε 35 ευρώ για κύριο χώρο (διαμέρισμα, κατάστημα, οικόπεδο με κτίσμα, αδόμητο οικόπεδο, αγροτεμάχιο κ.λπ.) και σε 20 ευρώ για βοηθητικούς χώρους (χώρο στάθμευσης ή αποθήκη), που αποτελούν αυτοτελείς οριζόντιες ιδιοκτησίες (όταν ορίζεται στο συμβόλαιο για αυτούς τους χώρους ποσοστό συγκυριότητας επί του γεωτεμαχίου και δεν περιγράφονται σε αυτό ως παρακολουθήματα διηρημένων ιδιοκτησιών). Στις αγροτικές περιοχές (δηλαδή στα εκτός σχεδίου και εκτός ορίου οικισμών) τα φυσικά πρόσωπα που έχουν εγγραπτέα δικαιώματα (κυριότητας ή δουλείας) παραπάνω από δύο εντός του ίδιου προ-Καποδιστριακού ΟΤΑ, καταβάλλουν πάγια τέλη για δύο μόνο εγγραπτέα δικαιώματα, ανεξαρτήτως του συνολικού αριθμού αυτών.

Οταν υπάρχουν περισσότεροι από ένας δικαιούχοι, οι συγκύριοι επί του ακινήτου υποχρεούνται σε δήλωση ιδιοκτησίας κατά το ποσοστό τους και καταβάλλουν ο καθένας το πάγιο τέλος κτηματογράφησης.