Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος (ΕΑΕΕ), ο αριθμός των ασφαλισμένων κατοικιών ήταν 1.086.037, στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2023, αυξημένος κατά 116.453 σε σχέση με τις 969.584 που ήταν ασφαλισμένες στο τέλος Ιουνίου 2023. Δηλαδή μία αύξηση της τάξης του 12,01%. Οπότε, η κίνηση της κυβέρνησης είχε επιτυχία στο να σπρώξει περισσότερο κόσμο να ασφαλίσει τα ακίνητά του, όμως η αύξηση του κόστους ασφαλίστρων ήταν μεγαλύτερη και «έφαγε» την έκπτωση του 10% στο φόρο. «Καλό το 10% της έκπτωσης, το 30% θα ήταν καλύτερο», λένε οι ασφαλιστές επαναλαμβάνοντας τη γνωστή πρόταση του κλάδου, που όμως δύσκολα θα υιοθετηθεί από την κυβέρνηση, κυρίως για δημοσιονομικούς λόγους.
Η έρευνα για το κόστος των ασφαλίστρων το 2024 έρχεται την ίδια περίοδο με πέρσι, όταν οι τιμές ήταν κατά πολύ φθηνότερες. Στα θετικά, οι ασφαλιστικές που αναγνωρίζουν ότι το κόστος έχει ανέβει έχουν αρχίσει να προσφέρουν και νέα πακέτα, τα οποία έχουν μικρότερες αυξήσεις, όμως περιλαμβάνουν και λιγότερες καλύψεις. Εξετάζοντας τρία απλά παραδείγματα διαπιστώνουμε ότι το κόστος ασφάλισης κατοικίας στην Αττική έχει ανέβει 9%- 29%, ανάλογα τα ειδικά χαρακτηριστικά των ακινήτων και την εταιρία, ενώ στην περιφέρεια οι αυξήσεις είναι μικρότερες με έναν μέσο όρο κοντά στο 12-14% ξανά ανάλογα και την κατηγορία του ακινήτου. Ενδιαφέρον ότι καθώς δεν καλύπτουν όλες οι ασφαλιστικές όλη την επικράτεια και ο ανταγωνισμός από περιοχή σε περιοχή μεταβάλλεται, βρήκαμε και κατοικία στο Αργοστόλι της Κεφαλλονιάς, όπου υπάρχει προτεινόμενο συμβόλαιο, το οποίο, αν και δεν έχει τόσες καλύψεις όσες πέρσι, είναι 11,28% φθηνότερο με το αντίστοιχο του 2023.
Συγκεκριμένα, μία κατοικία 80 τ.μ. Και κατασκευής του 2000 στο κέντρο της Αθήνας τον Ιανουάριο του 2023 είχε φθηνότερη επιλογή ασφαλίστρου τα 68 ευρώ. Τώρα, η ίδια εταιρία πουλά το ίδιο προϊόν, με τις ίδιες 37 καλύψεις που είχε και πέρσι, στα 87,4 ευρώ. Μία αύξηση τιμής της τάξης του 28,51%. Υπάρχουν και άλλες προσφορές, όπως και μικρότερες αυξήσεις από εταιρία σε εταιρία, όμως η τάση είναι συνολική, όλα τα προσφερόμενα ασφάλιστρα είναι ακριβότερα.
Πολλοί που εξετάζουν να ασφαλίσουν την κατοικία τους θέλουν παράλληλα να ασφαλίσουν και το εξοχικό τους. Ειδικά μετά τις φωτιές και τις πλημμύρες των τελευταίων ετών ίσως το εξοχικό να είναι σε μεγαλύτερη ανάγκη ασφάλισης από ό,τι η κύρια κατοικία τους. Εδώ διαλέξαμε το παράδειγμα μίας εξοχικής κατοικίας σε νησί. Μία νεόδμητη, σχετικά, μονοκατοικία του 2019 με επιφάνεια 90 τετραγωνικά μέτρα στο Αργοστόλι Κεφαλληνίας. Πέρσι, το φθηνότερο ασφάλιστρο προσφερόταν στα 103,36 ευρώ, ενώ τα ακριβότερα κοντά και λίγο πάνω από τα 220 ευρώ. Φέτος, το φθηνότερο ασφάλιστρο είναι στα 122,15 ευρώ με αύξηση τιμής της τάξης του 18,18%. Τα ακριβότερα κινούνται πέριξ των 270 ευρώ. Με λίγες εξαιρέσεις, τα ασφάλιστρα σε ακίνητα μακριά από το κέντρο των πόλεων είχαν μικρότερες αυξήσεις. Μία συνήθης πρακτική της αγοράς, καθώς αν είχαν τις υψηλές αυξήσεις που βλέπουμε σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, τότε θα ήταν απλησίαστα για τους περισσότερους, με έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ ή χωρίς.
Κίνητρο η έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ
Ακόμα και αν τα ασφάλιστρα έχουν ακριβύνει, η ασφάλιση κατοικίας παραμένει καλή ιδέα για τους περισσότερους ιδιοκτήτες. Η έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ του ασφαλισμένου ακινήτου μπορεί να μην είναι αρκετή για να αντισταθμίσει αυξήσεις κοντά στο 28%, όμως είναι ένα λογικό μπόνους. Η έκπτωση αφορά όλα τα φυσικά πρόσωπα και προκειμένου να δοθεί προϋποθέτει το ακίνητο να έχει ασφαλιστική κάλυψη για σεισμό, φωτιά ή πλημμύρα. Εκπτωση στο φόρο θα έχει μόνο το ασφαλισμένο κτίσμα και όχι το σύνολο της ακίνητης περιουσίας, αλλά αν ασφαλιστούν όλα τα ακίνητα που έχει κάποιος, τότε μπαίνει σε όλα.
Για να χτίσει κάποιος τη μείωση 10% πρέπει να έχει ασφαλίσει την κατοικία για σεισμό, πυρκαγιά και πλημμύρες για ολόκληρο το προηγούμενο έτος. Αν δεν πρόλαβε από την αρχή του έτους, δεν τη χάνει, αλλά παίρνει το μέρος της έκπτωσης που το αναλογεί. Με ελάχιστο χρόνο ασφάλισης τους 3 μήνες η έκπτωση ξεκινά από 2,5%. Μετά αυξάνεται σε 5% για ένα εξάμηνο, στο 7,5% για ένα 9μηνο ασφάλισης και φτάνει στο 10% στο 12μηνο. Το πιο εύκολα κατανοητό και χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό ενός φορολογουμένου που έχει ένα ακίνητο, για το οποίο πληρώνει κάθε χρόνο 400 ευρώ για ΕΝΦΙΑ.
Αν έχει ασφαλίσει όλο το προηγούμενο έτος το ακίνητο, θα έχει έκπτωση 10% ή 10 ευρώ και θα πληρώσει στην εφορία 360 ευρώ. Αν έχει ασφαλίσει το σπίτι για 9 μήνες, θα πληρώσει λιγότερα 30 ευρώ, για 6 μήνες θα πληρώσει λιγότερα 20 ευρώ, ενώ για ένα τρίμηνο ασφάλισης θα κερδίσει έκπτωση 2,5% ή περί τα 10 ευρώ. Ενας άλλος φορολογούμενος με δύο ακίνητα, μία κύρια κατοικία και ένα εξοχικό, που πληρώνει ΕΝΦΙΑ 600 ευρώ το χρόνο, 400 για την κύρια κατοικία και 200 ευρώ για την εξοχική, θα πρέπει να ασφαλίσει και τα δύο για να έχει έκπτωση 10% και στα δύο. Αν το κάνει θα γλιτώσει 60 ευρώ φόρου. Ισχύει η αναλογία όπως και στον προηγούμενο ιδιοκτήτη, όμως αν ο δεύτερος έχει ασφαλίσει μόνο την κύρια κατοικία του, τότε θα έχει έκπτωση στο 10% του φόρου για αυτή, δηλαδή 40 ευρώ, αλλά καθόλου έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ του εξοχικού.
Τι ισχύει για παλιές οικοδομές και αυθαίρετα
Αν και η έκπτωση ισχύει για όλους τους φορολογουμένους και τα ακίνητα, υπάρχουν περιορισμοί που έρχονται από την ασφαλιστική αγορά. Οι εταιρίες δεν θα ασφαλίσουν ακίνητο που έχει δομηθεί πριν από το 1960, αλλά και όσα κατασκευάστηκαν αυθαίρετα χωρίς οικοδομική άδεια, ακόμα και αν τώρα έχουν νομιμοποιηθεί. Αυτό γίνεται για τα παλιά ακίνητα, γιατί πριν το 1960 δεν υπήρχε αντισεισμικός κανονισμός και άρα δεν πληρούν αντισεισμικές προδιαγραφές. Για τα αυθαίρετα ή πρώην αυθαίρετα, δεν τα ασφαλίζουν ακόμα και αν είναι νεότερης κατασκευής, καθώς έγιναν χωρίς στατικές μελέτες, άρα υπάρχει πάλι ο υψηλός κίνδυνος καταστροφής λόγω σεισμού.
Υψηλοί τζίροι για τις ασφαλιστικές εταιρίες
Με αύξηση 112,3% στην παραγωγή ασφαλίστρων από τις ασφαλίσεις κατοικιών και +320,6% των εγγυήσεων έκλεισε ο Οκτώβριος του 2023, με τους ειδικούς να αναμένουν συνέχεια της τάσης και στην αρχή του 2024. Εξέλιξη που φέρνει χαμόγελα στους επαγγελματίες του κλάδου, όμως δεν συνοδεύεται και με όφελος για τους ασφαλισμένους. Οι μεγάλοι της αγοράς παραδέχονται ότι η επιτυχία τους οφείλεται στο ανανεωμένο ενδιαφέρον για ασφάλεια κατοικίας που έφερε η πρωτοβουλία της κυβέρνησης για έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ για όσους ασφαλίσουν την κατοικία τους. Αν και όπως έχουν κατά καιρούς δηλώσει οι εκπρόσωποι της αγοράς η μείωση του 10% δεν είναι αρκετή για τους πείσει όλους, αποδεικνύεται ότι ήταν αρκετή.
Πάντως, η άνοδος δεν είναι αρκετά μεγάλη για να πούμε ότι η Ελλάδα θα πλησιάσει τον μέσο όρο της Ε.Ε., Σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία της ΕΑΕΕ, το ποσοστό των κατοικιών που είναι ασφαλισµένες για σεισµό, φωτιά, καιρικά φαινόµενα, σε οποιονδήποτε συνδυασμό τους, στη χώρα μας είναι μόλις το περίπου 17%, από ένα σύνολο 6.371.901 (στοιχεία απογραφής 2011). Υπενθυμίζεται ότι σε άλλες χώρες, ακόμα και σε αυτές που η ασφάλιση δεν είναι υποχρεωτική, υπάρχουν ποσοστά κοντά στο 75%. Αυτός είναι και ο λόγος που οι ασφαλιστικές περιμένουν έναν δεύτερο γύρο νεο-ασφαλισμένων στο πρώτο εξάμηνο του 2024.
Πέρα από την έκπτωση του 10% που έκανε πιο ελκυστική την ασφάλιση, οι γνώστες της αγοράς εκτιμούν ότι σημαντικό ρόλο έπαιξε και η άνοδος στις αγορές ακινήτων με τραπεζικο δανεισμό, όπου η ασφάλιση των ακινήτων είναι υποχρεωτική, ως όρος της σύμβασης δανεισμού. Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, στο τέλος Σεπτεμβρίου πέρσι, περίπου το 62% των κατοικιών με ασφάλεια ήταν υποθηκευμένο και συνδεδεμένο με κάποιο δάνειο. Υπάρχει μία μικρή αύξηση της τάξης του 2,4% από τον Ιούνιο όταν το ποσοστό ήταν στο 59,6%.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 1.
Μόνιμη κατοικία, 80 τ.μ., έτος κατασκευής 2000, 3ος όροφος, κέντρο Αθήνας
Εταιρία | 19.01.2023 | 19.01.2024 | Διαφορά Τιμής (%) | ||
Τιμή | Σύνολο Παροχών | Τιμή | Σύνολο Παροχών | ||
ΕΛΠΑ Ασφάλειες | 68,02 | 37 | 87,41 | 37 | +28,51% |
Ατλαντική Ενωση | 84 | 32 | 99 | 32 | +17,86% |
Πηγή: insurancemarket.gr
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2.
Μόνιμη κατοικία, 120 τ.μ., έτος κατασκευής 2012, 6ος όροφος, Μαρούσι Αττικής
Εταιρία | 19.01.2023 | 19.01.2024 | Διαφορά Τιμής (%) | ||
Τιμή | Σύνολο Παροχών | Τιμή | Σύνολο Παροχών | ||
ΕΛΠΑ Ασφάλειες | 102,04 | 37 | 131,11 | 37 | +28,49% |
Ατλαντική Ενωση | 126 | 32 | 149 | 32 | +18,25% |
Anytime | 137,86 | 25 | 176,98 | 25 | +28,38% |
Ευρώπη Ασφαλιστική | 132,6 | 29 | 144,78 | 29 | +9,19% |
Πηγή: insurancemarket.gr
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 3
Εξοχική κατοικία, 90 τ.μ., έτος κατασκευής 2019, μονοκατοικία, Αργοστόλι Κεφαλληνίας
Εταιρία | 19.01.2023 | 19.01.2024 | Διαφορά Τιμής (%) | ||
Τιμή | Σύνολο Παροχών | Τιμή | Σύνολο Παροχών | ||
Interlife Ασφαλιστική | 103,36 | 28 | 122,15 | 30 | +18,18% |
Δύναμις Ασφαλιστική | 182,66 | 26 | 215,87 | 26 | +18,18% |
Anytime | 209,28 | 29 | 267,16 | 29 | +27,66% |
Ευρώπη Ασφαλιστική | 159,21 | 16 | 141,25 | 16 | -11,28% |
Πηγή: insurancemarket.gr