Ενα… έργο που βλέπουμε για έκτη φορά από τον Ιούλιο του 2022, με την άνοδο των επιτοκίων να ξεκινά από τη Φρανκφούρτη, να συμπαρασύρει το euribor και το αποτέλεσμα να είναι αυξήσεις που επιβαρύνουν τους δανειολήπτες. Το euribor μαζί με το περιθώριο της τράπεζας και την εισφορά του Ν. 128/75 διαμορφώνουν τη δόση σε ένα δάνειο και τους τελευταίους εννέα μήνες το euribor έχει πατήσει… γκάζι, στέλνοντας τις δόσεις σε δυσβάσταχτα επίπεδα για χιλιάδες νοικοκυριά.

Τα επιτόκια μηνός και τριμήνου που αφορούν τα περισσότερα στεγαστικά με κυμαινόμενο, έχουν εκτιναχθεί σχεδόν 3% πάνω από ό,τι στις αρχές του 2022, αυξάνοντας τη δόση ενός μέσου στεγαστικού των 130.000 ευρώ κατά 200 ευρώ! Πρόκειται για σημαντική επιβάρυνση τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις επιχειρήσεις, ενώ από την ΕΚΤ δεν δείχνουν έτοιμοι να πατήσουν φρένο, με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι τα κεντρικά επιτόκια θα φτάσουν το 4% μέσα στο καλοκαίρι, εξέλιξη που θα φέρει πρόσθετες αυξήσεις στα ποσά των μηνιαίων δόσεων.

Τέσσερις παράγοντες

Μετά και τη νέα αύξηση επιτοκίων που ανακοινώθηκε την Πέμπτη και θα ισχύει από τις 22 Μαρτίου και μετά, οι δόσεις των δανείων θα μεγαλώσουν για 6η φορά από τον Ιούλιο που μας πέρασε. Οσο μεγαλύτερη η διάρκεια αποπληρωμής που απομένει, ή το ποσό που έχεις δανειστεί, τόσο μεγαλύτερη είναι και η επιβάρυνση από την αύξηση των επιτοκίων. Το ύψος της επιβάρυνσης κάθε στεγαστικού δανείου εξαρτάται από τέσσερις βασικούς παράγοντες. Το επιτόκιο αναφοράς, δηλαδή το euribor με το οποίο συνδέεται το δάνειο και μεταβάλλεται ανάλογα το κόστος δανεισμού χρήματος σε διάφορες αγορές, το πόσο μεγάλο είναι το ποσό δανεισμού, ο χρόνος που απομένει για την αποπληρωμή και το πόσο ώριμο είναι ένα δάνειο. Το τελευταίο, γιατί όπως δομούν τα δοσολόγιά τους οι τράπεζες, στην αρχή πληρώνεις περισσότερο τόκους, ενώ προς τη λήξη αποπληρώνεις κυρίως κεφάλαιο. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν αυξάνονται τα επιτόκια, δεν σε επηρεάζει τόσο, καθώς έχεις ήδη πληρώσει τους τόκους. Επίσης, στα «φρέσκα» δάνεια τα μεγαλύτερα επιτόκια μετρούν σχεδόν το σύνολο της οφειλής, ενώ αν το υπόλοιπο είναι μικρό, η επιβάρυνση είναι πολύ μικρότερη. Από την πλευρά των τραπεζών, τουλάχιστον αυτές δεν έχουν αυξήσει το περιθώριό τους και όλες οι αυξήσεις προέρχονται από την άνοδο του επιτοκίου αναφοράς, δηλαδή του euribor.

Στο 5% με 6% «σκαρφαλώνει» το euribor

Με τον ρυθμό που τρέχουν οι αυξήσεις, το τελικό επιτόκιο, δηλαδή το euribor συν το περιθώριο (spread) της τράπεζας, θα φτάσει για ένα στεγαστικό κοντά στο 5% με 6%. Ο μόνος τρόπος να αποφευχθεί μια τέτοια εξέλιξη είναι οι ίδιες οι τράπεζες να μειώσουν το περιθώριο κέρδους τους. Αν αυτό δεν γίνει, τότε για ένα δάνειο 100.000 ευρώ με 20 έτη αποπληρωμής η δόση θα ανέβει σημαντικά. Με μηδενικό euribor και επιτόκιο 2,5% η δόση ήταν 535,77 ευρώ, όμως ήδη με το euribor να τρέχει προς το 3% η δόση έχει σκαρφαλώσει στα 694,68 ευρώ, που σημαίνει επιβάρυνση 158,91 ευρώ κάθε μήνα ή 1.906,92 ευρώ κάθε χρόνο. Για το ίδιο δάνειο, αν η αποπληρωμή ήταν σε 30 έτη, η αρχική δόση με μηδενικό euribor ήταν κοντά στα 401,39 ευρώ, όμως τώρα προσεγγίζει τα 575,34 ευρώ, δηλαδή αύξηση 173,95 ευρώ τον μήνα ή 2.087,4 ευρώ τον χρόνο. Αν επιβεβαιωθούν τα σενάρια για περαιτέρω αυξήσεις και το euribor τριμήνου φτάσει το 3,5%, τότε σε δάνειο με αποπληρωμή 20 έτη η δόση θα φτάσει τα 723,37 ευρώ και η μηνιαία επιβάρυνση τα 187,6 ευρώ. Για την αποπληρωμή σε 30 έτη η δόση θα φτάσει τα 607,29 ευρώ και η επιβάρυνση τα 205,9 ευρώ.

Η εικόνα στα νέα δάνεια δείχνει την επιβάρυνση, ακόμα και με την προσπάθεια των τραπεζών να μειώσουν το κόστος, ώστε να είναι ανταγωνιστικές και να πιάσουν τους στόχους χορηγήσεων που έχουν θέσει. Ενα δάνειο 120.000 με σταθερό επιτόκιο για 20 έτη προσφέρεται με επιτόκιο από 3,35% έως 4,4% και ο μέσος όρος των προσφερόμενων δόσεων από τις μεγάλες τράπεζες είναι 735,88 ευρώ/μήνα. Με σταθερό επιτόκιο για 10 έτη πέφτει στα 710,51 ευρώ/μήνα, ενώ ένα δάνειο με τα ίδια χαρακτηριστικά αλλά με κυμαινόμενο επιτόκιο θα ήταν αρκετά φθηνότερο, στα 644,9 ευρώ/μήνα. Σε κάθε περίπτωση, η εικόνα είναι πολύ διαφορετική, από την αρχή του 2022, όταν ένα παρόμοιο δάνειο είχε μηνιαία δόση λίγο πάνω από τα 535 ευρώ.

Για πολλούς οικογενειακούς προϋπολογισμούς τα ποσά των αυξήσεων είναι δυσβάσταχτα, ειδικά αν συνυπολογιστούν οι αυξήσεις τιμών στο σύνολο της αγοράς που ήδη έχουν μειώσει τις αντοχές των πολιτών. Ο συνδυασμός των επιπτώσεων του πληθωρισμού και της αύξησης των επιτοκίων, που ειρωνικά έρχεται ως μέτρο αντιμετώπισης του πληθωρισμού, είναι αρκετός για να φέρει σε αδιέξοδο πολλούς δανειολήπτες που μέχρι πριν από εννέα μήνες μπορούσαν ακόμα και να αποταμιεύουν…

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΥΞΗΣΗΣ ΔΟΣΗΣ ΔΑΝΕΙΟΥ 20 ΕΤΩΝ 

Στεγαστικό δάνειο 100.000 ευρώ με διάρκεια 20 έτη (ευρώ)
Euribor	Επιτόκιο	Δόση (μηνιαία)	Επιβάρυνση (μηνιαία)
0%	2,5%	535,77	0
2,5%	5%	666,6	+130,83
3%	5,5%	694,68	+158,91
3,5%	6%	723,37	+187,6
4%	6,5%	752,65	+216,89
4,5%	7%	782.52	+246,75

 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΥΞΗΣΗΣ ΔΟΣΗΣ ΔΑΝΕΙΟΥ 30 ΕΤΩΝ 

Στεγαστικό δάνειο 100.000 ευρώ με διάρκεια 30 έτη (ευρώ)
Euribor	Επιτόκιο	Δόση (μηνιαία)	Επιβάρυνση (μηνιαία)
0%	2,5%	401,39	0
2,5%	5%	544,18	+142,79
3%	5,5%	575,34	+173,95
3,5%	6%	607,29	+205,9
4%	6,5%	639,98	+238,59
4,5%	7%	673,38	+271,99

 ΑΥΞΗΣΗ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ EURIBOR 

Επιτόκιο	15.03.2023	02.01.2023	01.07.2022
Euribor 1 μήνα	2.615%	1.883%	-0.506%
Euribor 3 μηνών	2.815 %	2.162 %	-0.176 %
Euribor 6 μηνών	3.131%	2.732%	0.238%
Euribor 12 μηνών	3.662%	3.316%	0.961 %

 ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ ΕΚΤ 

Ημέρα ισχύος	Επιτόκια
	Διευκόλυνση αποδοχής καταθέσεων	Πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης	Διευκόλυνση οριακής χρηματοδότησης
22 Μαρτίου 2023	3.00	3.50	3.75
8 Φεβρουαρίου 2023	2.50	3.00	3.25
21 Δεκεμβρίου 2022	2.00	2.50	2.75
2 Νοεμβρίου 2022	1.50	2.00	2.25
14 Σεπτεμβρίου 2022	0.75	1.25	1.50
27 Ιουλίου 2022	0.00	0.50	0.75

Ειδήσεις σήμερα