Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξήγγειλε ένα μέτρο που επί της ουσίας κάνει πιο φθηνή την ασφάλιση κατοικίας. Σε μία χώρα όπου το ποσοστό των ασφαλισμένων κατοικιών είναι λιγότερο από το 15-17%, το μέτρο έρχεται να δώσει μια ώθηση στους ιδιοκτήτες να ξανασκεφτούν την ασφάλεια του ακινήτου τους, με όφελος για μία μέση κατοικία κοντά στα 20 ευρώ, και θα ισχύσει από τον ΕΝΦΙΑ του 2024, ενώ στην πρώτη τετραετία του Κυριάκου Μητσοτάκη ο ΕΝΦΙΑ μειώθηκε μεσοσταθμικά κατά 35%.
Αποζημιώσεις
Σε λιγότερο από δύο χρόνια χορηγήθηκαν περισσότερα από 191 εκατ. ευρώ για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων που δοκιμάστηκαν από φυσικές καταστροφές. Οπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, έτσι θα υπάρξει μικρότερη επιβάρυνση για τα κρατικά ταμεία από τις αποζημιώσεις, ενώ παράλληλα τα δημόσια έσοδα θα αυξηθούν από το φόρο 15% επί των νέων ασφαλίστρων. Με αυτό τον τρόπο, το Δημόσιο, μέσω της έκπτωσης, «επενδύει» περί τα 40 εκατ. που υπολογίζεται το κόστος του μέτρου, για να κερδίσει πολλαπλά οφέλη. Ομως πόσο κοστίζει μία ασφάλεια ακινήτου; Πόσο κερδίζουν οι ιδιοκτήτες από τον ΕΝΦΙΑ και τι πρέπει να προσέξει όποιος ασφαλίζει το σπίτι του για φυσικές καταστροφές;
Το κόστος ασφάλισης μίας κατοικίας για ένα πλήρες πακέτο και με φυσικές καταστροφές ξεκινάει κοντά στο 1 ευρώ για κάθε 1.000 ευρώ ασφαλιζόμενης αξίας κτιρίου και ανεβαίνει ανάλογα με τις καλύψεις. Εντός πόλεων το κόστος πέφτει, όπως και αν υπάρχουν σημαντικά μέτρα προστασίας του ακινήτου.
Τιμές
Στον πραγματικό κόσμο, ένα ακίνητο 80 τ.μ., 2ου ορόφου, στο Μαρούσι (ΕΝΦΙΑ: 186,2 ευρώ) μπορεί να ασφαλιστεί με πλήρες πακέτο κάλυψης πυρός, σεισμού, φυσικών καταστροφών, από 87,41 ευρώ. Η τιμή ανεβαίνει έως και τα 153,82 ευρώ, ανάλογα με την εταιρία και τι άλλες προβλέψεις θα προστεθούν στο συμβόλαιο. Αυτό σημαίνει ότι με έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ του 2024, δηλαδή 18,62 ευρώ, το πραγματικό κόστος ασφάλισης πέφτει για τον ιδιοκτήτη στα 68,79 ευρώ. Με την ίδια λογική, ένα ακίνητο 100 τ.μ., 6ου ορόφου στο κέντρο της Αθήνας (6ο δημοτικό διαμέρισμα) μπορεί να ασφαλιστεί από 136,9 ευρώ σε πακέτο με κάλυψη πυρός, σεισμού και φυσικών καταστροφών, ενώ η τιμή μπορεί να ανέβει έως και τα 192,27 ευρώ ανάλογα με το συμβόλαιο. Με ΕΝΦΙΑ 233 ευρώ, η έκπτωση 10% στον κύριο φόρο είναι το 2024 στα 23,3 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι το θεωρητικό κόστος του ιδιοκτήτη περιορίζεται στα 113,6 ευρώ. Στην πιο γενική εικόνα της ελληνικής αγοράς ακινήτων, για ένα διαμέρισμα 90 τ.μ. στη Νίκαια, τα ασφάλιστρα «παίζουν» κοντά στα 130 ευρώ. Ο ΕΝΦΙΑ φτάνει τα 286 ευρώ και το κέρδος στο φόρο ανέρχεται στα 28,6 ευρώ. Για μικρότερα διαμερίσματα, σε περιοχές με μικρότερες τιμές ζώνης, το κέρδος μειώνεται. Παράδειγμα, σε περιοχή του Ταύρου, όπου η τιμή ζώνης είναι 1.050 ευρώ και για ένα ισόγειο ακίνητο 75 τ.μ. ο ΕΝΦΙΑ είναι κοντά στα 144 ευρώ, το όφελος περιορίζεται στα 14,4 ευρώ, ενώ οι σχετικές ασφάλειες ξεκινούν από 82,88 ευρώ. Στον αντίποδα, το όφελος αυξάνεται σημαντικά για πιο ακριβά ακίνητα, όταν ο ΕΝΦΙΑ είναι αρκετά υψηλός, όμως το ασφαλιστήριο δεν έχει ανάλογη αύξηση. Παράδειγμα, κομμάτια της Νέας Ερυθραίας, όπου η τιμή ζώνης είναι 2.550 ευρώ και για μία ισόγεια κατοικία 100 τ.μ. ο ΕΝΦΙΑ κυμαίνεται κοντά στα 370 ευρώ. Η έκπτωση του 10% φτάνει τα 37 ευρώ, όμως τα ασφαλιστήρια ξεκινούν από 110,51 ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση ο ιδιοκτήτης κερδίζει σχεδόν το 34% της αξίας του ασφαλιστικού του συμβολαίου.
Κτίριο – Περιεχόμενο
Η ασφάλιση για φυσικές καταστροφές παρέχεται από όλες τις εταιρίες για κατοικίες και επιχειρήσεις και αφορά κτίριο και περιεχόμενο. Προσφέρεται είτε σαν προαιρετική κάλυψη είτε μέσα στο βασικό πακέτο ασφάλισης πυρός και περιλαμβάνει την αποζημίωση των υλικών ζημιών που θα προκληθούν από φυσικές καταστροφές όπως πλημμύρα, θύελλα, καταιγίδα, χιόνι, χαλάζι, παγετό και οποιοδήποτε άλλο ακραίο φυσικό φαινόμενο, εκτός εάν ρητά εξαιρείται από τους γενικούς όρους του κάθε ασφαλιστηρίου.
Η αποζημίωση, όταν χτυπήσει το κακό, αφορά στο σύνολο των υλικών ζημιών έως του ανώτατου ποσού ασφάλισης. Αυτό σημαίνει ότι αν η κατοικία έχει ασφαλιστεί με αξία 100.000 ευρώ, ο ασφαλισμένος δικαιούται αποζημίωση για όλες τις ζημιές έως και το ποσό αυτό. Προσοχή, καθώς το κάθε συμβόλαιο έχει τους δικούς του όρους. Σε πολλά συμβόλαια, ο ασφαλισμένος συμμετέχει στην αποζημίωση με ένα ελάχιστο ποσοστό 5,10% επί της ζημιάς και με ένα ελάχιστο ποσό (π.χ. τα πρώτα 500 ευρώ) ή δεν συμμετέχει καθόλου και η αποζημίωση δίδεται για το σύνολο των ζημιών. Σημαντικό κομμάτι είναι η ασφάλιση σεισμού.
Εδώ, η αποζημίωση δίδεται για το σύνολο των υλικών ζημιών έως του ανώτατου ποσού ασφάλισης για τις υλικές ζημιές και περιλαμβάνει τόσο το σεισμό όσο και τις συνέπειές του (κλονισμός, πυρκαγιά, κατολίσθηση, έκρηξη, καθίζηση κ.λπ.), εκτός και αν κάποια εξαιρείται ρητά από το συμβόλαιο. Για σεισμό ασφαλίζονται συνήθως ακίνητα με νόμιμη οικοδομική άδεια μετά το 1960 με γνώμονα τον πρώτο Αντισεισμικό Κανονισμό στην Ελλάδα που άρχισε να ισχύει το 1959. Για κτίρια με ανέγερση πριν το 1960 ή με κάποιες μη νόμιμες επεκτάσεις ή με υλικά διαφορετικά από μπετόν αρμέ, απαιτείται υποχρεωτικά η προσκόμιση αποδεικτικών εγγράφων οικοδομικής στατικότητας και άλλα επίσημα έγγραφα, ώστε να αξιολογηθεί η καταλληλόλητα ασφάλισης και ή να απορριφθεί ή να ασφαλιστεί με ειδικούς όρους ή καλύψεις.
Προσοχή στα «ψιλά γράμματα» των συμβολαίων
Τα συμβόλαια κρύβουν απαλλαγές και εξαιρέσεις στις καλύψεις, οπότε χρειάζονται καλό διάβασμα. Στις περισσότερες καλύψεις υπάρχουν ασφαλιστικές απαλλαγές. Αυτό σημαίνει ότι αν πάθεις ζημιά (π.χ. από πλημμύρα) και το κόστος επισκευής είναι 20.000 ευρώ, αλλά η ασφαλιστική σου εταιρία έχει απαλλαγή για πλημμύρα ύψους 10%, τότε θα αποζημιωθείς για το 90% της ζημιάς, δηλαδή θα λάβεις 18.000 ευρώ. Η μόνη εξαίρεση είναι η ασφάλεια πυρός που δεν έχει απαλλαγές. Σε κάθε περίπτωση, το ποιες είναι οι απαλλαγές και οι εξαιρέσεις είναι από τις πρώτες ερωτήσεις που πρέπει να κάνουμε στον ασφαλιστή μας. Στις ασφάλειες ακινήτου, ειδικά κατοικίας, οι ειδικοί εξηγούν ότι η φθηνότερη επιλογή μπορεί να μας κοστίσει πολύ ακριβά…
Θετικοί ιδιοκτήτες και αγορά
«Προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά περιμέναμε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό (έκπτωσης)», τόνισε ο πρόεδρος του ΕΕΑ, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου. Για την ασφαλιστική αγορά, η έκπτωση θεωρείται ότι είναι ένα καλό βήμα, το οποίο ανοίγει το δρόμο και χαρακτηρίζεται ως πολύ θετικό, αλλά όπως εξήγησε «το μέτρο θα μπορούσε να είναι πιο γενναιόδωρο, ώστε να αυξήσει σημαντικά το ποσοστό των ασφαλισμένων κατοικιών από το 15%, που είναι σήμερα στην Ελλάδα, προς το 80%, που είναι ο μέσος όρος στην Ευρώπη.
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), Στράτος Παραδιάς, τονίζει ότι «η ασφάλιση κατά των κινδύνων είναι στοιχειώδης πράξη πρόνοιας κάθε ιδιοκτήτη» και πως «το κίνητρο δείχνει τον ορθό δρόμο της ασφάλισης των ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων, πλην όμως για να επιτύχει στην πράξη απαιτούνται οι εξής προϋποθέσεις: Να αυξηθεί το ποσοστό έκπτωσης τουλάχιστον στο 25%, κάτι απόλυτα εφικτό, καθόσον το Δημόσιο θα έχει σημαντικότατα φορολογικά έσοδα από το φόρο ασφαλίστρων και το φόρο κερδών των ασφαλιστικών εταιριών. Να μην υπάρχουν περιουσιακά ή εισοδηματικά κριτήρια αποκλεισμού των ενδιαφερόμενων ιδιοκτητών. Η μείωση 10% να συμπεριλαμβάνει όχι μόνον τον κύριο αλλά και στον συμπληρωματικό φόρο του ΕΝΦΙΑ. Η ασφάλιση να μην αποτελεί λόγο αποκλεισμού του ασφαλισμένου από οποιαδήποτε κρατική αρωγή δοθεί στους υπόλοιπους πολίτες».
Το κόστος για κάλυψη πυρός, σεισμού, φυσικών καταστροφών
Παράδειγμα 1.
Μόνιμη κατοικία, 100 τ.μ., έτος κατασκευής 1985, 6ος όροφος, κέντρο Αθήνας (ΕΝΦΙΑ 2023: 233 ευρώ)
Εταιρία | Τιμή (ευρώ) | Σύνολο παροχών |
ΕΛΠΑ Ασφάλειες | 136,9 | 37 |
Ατλαντική Ενωση | 150 | 26 |
Eurolife Ασφαλιστική | 177,45 | 15 |
Anytime | 161,51 | 19 |
Δύναμις Ασφαλιστική | 192,27 | 26 |
Interlife Ασφαλιστική | 135,72 | 32 |
Πηγή: insurancemarket.gr (09.05.2023)
Παράδειγμα 2.
Μόνιμη κατοικία, 80 τ.μ., έτος κατασκευής 2012, 2ος όροφος, Μαρούσι Αττικής (ΕΝΦΙΑ 2023: 186,2 ευρώ)
Εταιρία | Τιμή (ευρώ) | Σύνολο παροχών |
ΕΛΠΑ Ασφάλειες | 87,41 | 37 |
Ατλαντική Ενωση | 99 | 32 |
Interlife Ασφαλιστική | 93,60 | 8 |
Δύναμις Ασφαλιστική | 153,82 | 26 |
Anytime | 88,48 | 19 |
Ευρώπη Ασφαλιστική | 88,37 | 29 |
Πηγή: insurancemarket.gr (09.05.2023)
Παράδειγμα 3.
Μόνιμη κατοικία, 90 τ.μ., έτος κατασκευής 1985, Ισόγειο, Περιστέρι (ΕΝΦΙΑ 2023: 235,4 ευρώ)
Εταιρία | Τιμή (ευρώ) | Σύνολο παροχών |
ΕΛΠΑ Ασφάλειες | 136,9 | 37 |
Ευρώπη Ασφαλιστική | 110,51 | 29 |
Ατλαντική Ενωση | 124 | 32 |
Eurolife Ασφαλιστική | 177,45 | 15 |
Anytime | 147,59 | 19 |
Δύναμις Ασφαλιστική | 192,27 | 26 |
Interlife Ασφαλιστική | 117 | 8 |
Πηγή: insurancemarket.gr (09.05.2023)
Παράδειγμα 4
Μόνιμη κατοικία, 90 τ.μ., έτος κατασκευής 2004, 3ος όροφος, Νέα Σμύρνη (ΕΝΦΙΑ 2023: 283,4 ευρώ)
Εταιρία | Τιμή (ευρώ) | Σύνολο παροχών |
ΕΛΠΑ Ασφάλειες | 109,27 | 37 |
Ευρώπη Ασφαλιστική | 110,51 | 29 |
Ατλαντική Ενωση | 124 | 32 |
Eurolife Ασφαλιστική | 136,89 | 9 |
Anytime | 124,59 | 19 |
Δύναμις Ασφαλιστική | 192,27 | 26 |
Interlife Ασφαλιστική | 117 | 8 |
Πηγή: insurancemarket.gr (09.05.2023)