Αιτίες
«Η κλιματική κρίση, με τις συχνές βροχοπτώσεις και τις υψηλές θερμοκρασίες, δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στην παραγωγή, μειώνοντας τις αποδόσεις των καλλιεργειών, με αποτέλεσμα να υπάρχει έλλειψη στην αγορά, την ώρα μάλιστα που η ζήτηση είναι πολύ αυξημένη. Ετσι, οι τιμές των λαχανικών και των φρούτων έχουν αυξηθεί 20%-30% τον τελευταίο χρόνο», αναφέρει στον «Ε.Τ.» ο πρόεδρος της ΝΕΑΣ ΠΑΣΕΓΕΣ, Παύλος Σατολιάς. Ο ίδιος προσθέτει ότι ένας ακόμα παράγοντας ανατιμήσεων αποτελεί η αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και των λιπασμάτων μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αλλά και η έλλειψη εργατών γης. «Δεν υπάρχουν εργατικά χέρια για να δουλέψουν στα χωράφια, γεγονός που επηρεάζει και τα μεροκάματα. Πέρυσι, το μεροκάματο ήταν στα 25-30 ευρώ και φέτος έχει ανέβει στα 40-45 ευρώ, ενώ στις ελιές τα ημερομίσθια των εργατών έφτασαν σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και τα 60-70 ευρώ», υπογραμμίζει ο κ. Σατολιάς.
Καλπάζουν…
Χαρακτηριστικό παράδειγμα των ανατιμήσεων στα λαχανικά αποτελούν οι μπάμιες και τα φασολάκια. Αυτή τη στιγμή, οι μπάμιες κοστίζουν στις λαϊκές αγορές από 6,50 έως 7 ευρώ το κιλό, ενώ στα σούπερ μάρκετ αγγίζουν τα 7,48 ευρώ. Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ), η χονδρική τιμή τους στις 7 Αυγούστου κυμαινόταν από 3,8-4,5 ευρώ το κιλό με την επικρατούσα να διαμορφώνεται στα 4 ευρώ το κιλό, όταν πέρυσι την ίδια περίοδο η τιμή τους ήταν στα 2,8 ευρώ. Σε ένα χρόνο δηλαδή η τιμή χονδρικής κατέγραψε άνοδο κατά 42,8%. «Η παρατεταμένη καλοκαιρία κατά τη διάρκεια του χειμώνα οδήγησαν σε οψίμιση της παραγωγής. Ετσι, τα προϊόντα παράγονται αργότερα από τη συνηθισμένη εποχή με αποτέλεσμα να υπάρχουν ελλείψεις στην αγορά και οι τιμές να αυξάνονται», αναφέρει παραγωγός από την Ημαθία.
Αντίστοιχα, τα φασολάκια στις λαϊκές αγορές ξεκινάνε από τα 5,5 και φτάνουν μέχρι και τα 7 ευρώ το κιλό, ανάλογα με το είδος τους, όταν πέρυσι η τιμή τους δεν ξεπέρασε τα 4 ευρώ το κιλό. Κι αυτό γιατί οι τιμές χονδρικής είναι κατά 200%(!) υψηλότερες σε σχέση με πέρυσι. Τα τσαουλιά στη χονδρική τιμή πωλούνται κατά μέσο όρο στα 4,5 ευρώ το κιλό από 1,5 ευρώ πέρυσι, ενώ τα μπαρμπούνια «φεύγουν» από την Κεντρική Λαχαναγορά Αθηνών στα 3,5 ευρώ το κιλό από 1,10 ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
«Λόγω της κλιματικής κρίσης, η εγχώρια παραγωγή τόσο στις μπάμιες όσο και στα φασολάκια έχει μειωθεί κατά 20%-30% και η ζήτηση παραμένει υψηλή. Επιπλέον, επειδή πρόκειται για ένα προϊόν που κατά βάση παράγεται στην Ελλάδα, δεν μπορεί να υποκατασταθεί από εισαγωγές. Γι’ αυτό και οι τιμές τους είναι τόσο υψηλές», τονίζει στον «Ε.Τ.» εκπρόσωπος της Κεντρικής Λαχαναγοράς.
Ανατιμήσεις: Πιο προσιτά στα σούπερ μάρκετ
Ωστόσο, φασολάκια μπορεί κανείς να βρει αρκετά φθηνότερα στα σούπερ μάρκετ σε σχέση με τις λαϊκές αγορές, με τα τσαουλιά να διατίθενται έναντι 4,1 ευρώ και τα μπαρμπούνια έναντι 4,28 ευρώ το κιλό.
Οι παραγωγοί των λαϊκών αγορών, πάντως, αποδίδουν τις χαμηλότερες τιμές που πουλάνε τα σούπερ μάρκετ στο γεγονός ότι αγοράζουν μεγαλύτερες ποσότητες και συνήθως σε προσυμφωνημένες τιμές, οπότε δεν παρουσιάζουν τόσο έντονη μεταβλητότητα. Ωστόσο, επισημαίνουν ότι τα προϊόντα στις λαϊκές είναι ποιοτικώς ανώτερα από αυτά των σούπερ μάρκετ.
Από την πλευρά τους, οι καταναλωτές, προκειμένου να εξοικονομήσουν χρήματα, αγοράζουν πολύ μικρότερες ποσότητες σε σχέση με το παρελθόν ή επισκέπτονται τις λαϊκές αγορές κατά τις μεσημεριανές ώρες για να πετύχουν χαμηλότερες τιμές.
ΝΤΟΜΙΝΟ ΑΥΞΗΣΕΩΝ | |||||
ΠΡΟΪΟΝ | Χονδρική τιμή | Λαϊκές αγορές | Σούπερ μάρκετ | ||
2022 | 2023 | 2022 | 2023 | ||
Μπάμιες | 2,8 | 3,8-4,5 | 4,5-5 | 6,5-7 | 7,48 |
Φασολάκια τσαουλιά | 1,5 | 4,5 | 2,5-4 | 6,5-7 | 4,10 |
Φασολάκια μπαρμπούνια | 1,10 | 3,30-4 | 2,5-4 | 5-6,5 | 4,28 |
Τιμές σε ευρώ ανά κιλό |