Αυτό που γλίτωσαν τα ταμεία πρόνοιας των ενστόλων όταν «έπεφτε» το «ψαλίδι» του νόμου Κατρούγκαλου στα εφάπαξ ήταν ότι διατηρήθηκε ο τρόπος υπολογισμού που προέβλεπαν τα καταστατικά των Ταμείων τους, ενώ για όλα τα άλλα ταμεία πρόνοιας καταργήθηκαν!

Ο λόγος που οι στρατιωτικοί έχουν τα καλύτερα εφάπαξ σε σχέση με όλα τα άλλα Ταμεία είναι επειδή είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τις Ενοπλες Δυνάμεις και πέραν των δικών τους εισφορών έχουν προβλεφθεί και κοινωνικοί πόροι από τα εξοπλιστικά προγράμματα.

Πρόσφατα μάλιστα, στο νόμο 5036/2013 για την αναβίωση των ρυθμίσεων ψηφίστηκε, μία τροποποιητική διάταξη στο μισθολόγιο του 2017 με την οποία έρχονται αυξήσεις στο εφάπαξ των αξιωματικών-εθελοντών μακράς διάρκειας (ΕΜΘ). Η διάταξη (άρθρο 91) λέει ότι ο βασικός μισθός του πρώτου κλιμακίου της Γ΄ κατηγορίας (όπου κατατάσσονται οι ΕΜΘ) καθορίζεται σε 2.145 ευρώ με καταληκτικό βαθμό ανθυπολοχαγού αντί 2.009 ευρώ που ίσχυε με το μισθολόγιο του 2017 με βαθμό ανθυπασπιστή.

Στην πράξη, η αύξηση του βασικού μισθού σημαίνει αύξηση και του εφάπαξ, καθώς σε όλα τα ταμεία πρόνοιας των ενστόλων υπολογίζεται με βάση το μισθολογικό κλιμάκιο που έχουν οι στρατιωτικοί κατά την αποχώρησή τους.

Δεδομένου ότι ο καταληκτικός βαθμός για τους ΕΜΘ είναι αυτός του ανθυπολοχαγού, αυτό που προκύπτει με την αύξηση του μισθού στις 2.145 ευρώ είναι ότι όσοι αποχωρούν με 34, 35 και 36 έτη θα λάβουν και μεγαλύτερο εφάπαξ περίπου κατά 3.000 ως 4.000 ευρώ.

Για παράδειγμα, αξιωματικός ΕΜΘ με 36 έτη στο σύνολο, εκ των οποίων τα 27 ως το 2014 με τον προηγούμενο μισθό των 2.009 ευρώ, θα έπαιρνε εφάπαξ για αυτό το διάστημα 54.243 ευρώ, ενώ τώρα, με το μισθό των 2.145 ευρώ, το εφάπαξ για τα ίδια έτη βγαίνει στις 57.915 ευρώ. Η αύξηση που προκαλεί η μισθολογική αναβάθμιση είναι της τάξης των 3.672 ευρώ. Ανάλογη αύξηση προκαλείται και στο δεύτερο τμήμα του εφάπαξ, που αντιστοιχεί στις εισφορές που καταβάλλουν οι στρατιωτικοί από 1ης/1/2015 και μετά και υπολογίζεται με το σύστημα της «νοητής κεφαλαιοποίησης». Η περίοδος από το 2015 και μετά θεωρείται λιγότερο προσοδοφόρα για το εφάπαξ όχι μόνον των στρατιωτικών, αλλά όλων των ασφαλισμένων σε ταμεία πρόνοιας, διότι με το σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης παίρνουν πίσω τις εισφορές που κατέβαλαν. Για παράδειγμα, στα 9 έτη από το 2015 ως και το 2023 οι αξιωματικοί θα έχουν μερίδιο εφάπαξ περίπου 9.300 ευρώ με βάση το μισθό των 2.145 ευρώ, ενώ με το μισθό των 2.009 ευρώ το μερίδιο που θα έπαιρναν για τα ίδια έτη θα ήταν περίπου 8.600 ευρώ. Παρά την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού προκύπτει και πάλι μικρή αύξηση για το τμήμα του εφάπαξ από το 2015 και μετά λόγω της αύξησης του μισθού σε 2.145 ευρώ.

Το «καλό» κομμάτι όμως είναι αυτό που αντιστοιχεί στα έτη ως το 2014, καθώς για αυτό το διάστημα το εφάπαξ για όλους τους ένστολους (Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας) υπολογίζεται με το μισθό αποστρατείας επί τα έτη ασφάλισης ως το 2014.

Ο νέος μισθός θα ισχύσει αναδρομικά από 1ης/1/2022, που σημαίνει ότι όσοι ΕΜΘ αποχώρησαν με το βαθμό του ανθυπασπιστή μετά την 1η/1/2022 θα έχουν επανυπολογισμό και αύξηση της σύνταξης και του εφάπαξ, όπως και του μερίσματός τους.

Πάγιο αίτημα των ΕΜΘ είναι η κατάταξή τους στη μισθολογική κατηγορία Β’, όπου ο αντίστοιχος βασικός μισθός του πρώτου κλιμακίου είναι 2.445 ευρώ.

Συντάξεις: Ερώτηση & Απάντηση

Τι ακριβώς προβλέπει η διάταξη για τον τρόπο υπολογισμού του εφάπαξ των ενστόλων και τι σημαίνει το σύστημα «νοητής κεφαλαιοποίησης» που εφαρμόζεται από το 2015 και μετά;

Η παράγραφος 9 του άρθρου 35 του νόμου 4387/2016 ορίζει τα εξής: «Ειδικά, η εφάπαξ παροχή που καταβάλλεται στους δικαιούχους των Τομέων Πρόνοιας του Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Πρόνοιας Απασχολούμενων στα Σώματα Ασφαλείας (ΤΕΑΠΑΣΑ), του Ταμείου Αρωγής Λιμενικού Σώματος (ΤΑΛΣ), και τους μετόχους των Ειδικών Λογαριασμών Αλληλοβοηθείας Μετοχικών Ταμείων Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας, εφεξής “Ειδικοί Λογαριασμοί”, καταβάλλεται, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις των οικείων καταστατικών διατάξεων και υπολογίζεται ως εξής:

α. Για όσους υπέβαλαν σχετική αίτηση έως την 31.12.2014 υπολογίζεται, σύμφωνα με τις οικείες καταστατικές διατάξεις των Ταμείων και των Ειδικών Λογαριασμών

β. Για όσους υπέβαλαν ή υποβάλλουν σχετική αίτηση μετά την 1η.1.2015, υπολογίζεται αθροιστικά, για το μεν χρόνο μετοχικής σχέσης έως την 31.12.2014, σύμφωνα με τις οικείες καταστατικές διατάξεις των Ταμείων και των Ειδικών Λογαριασμών, για το δε χρόνο μετοχικής σχέσης από 1ης.1.2015 και εφεξής, σύμφωνα με την τεχνική βάση διανεμητικού συστήματος προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση (ΝDC)».

Η νοητή κεφαλαιοποίηση σημαίνει ότι υπολογίζουμε τι θα έπαιρνε ένας ασφαλισμένος σε μια ηλικία άνω των 65 ετών, αν οι εισφορές του επενδύονταν, και του δίνουμε το ανάλογο ποσό για τα έτη που έχει από το 2015 και μετά.

Συντάξεις: ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ

Για τους αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ. υπάρχουν δύο εφάπαξ, ένα από το Ταμείο Πρόνοιας του κλάδου τους (ΤΠΑΣ) και ένα δεύτερο από το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ), γιατί καταβάλλουν και σε αυτό εισφορές ως δημόσιοι υπάλληλοι. Οι αστυνομικοί είναι η μόνη κατηγορία από τους ένστολους που βάσει νόμου έχει δύο εισφορές και δύο εφάπαξ. Το μεγαλύτερο ποσό είναι αυτό που δίνει ο δικός τους κλάδος πρόνοιας, γιατί υπολογίζεται με ευνοϊκό σύστημα, ενώ το εφάπαξ του Δημοσίου είναι μικρότερο ως και 60%. Για παράδειγμα, αξιωματικός με βαθμό αστυνομικού διευθυντή και 35 έτη μπορεί να πάρει 95.300 ευρώ από το ΤΠΑΣ, ενώ από το ΤΠΔΥ θα πάρει περίπου 39.000 ευρώ.

Συντάξεις: ΧΑΜΕΝΟΙ

Για τα υπόλοιπα ταμεία πρόνοιας τόσο των δημοσίων όσιο και των ιδιωτικών υπαλλήλων, το εφάπαξ έχει υποστεί περικοπή. Με το νόμο Κατρούγκαλου δεν είναι μόνον ότι ο υπολογισμός του εφάπαξ χωρίστηκε σε δύο περιόδους, για τα έτη ως το 2013 και από το 2014 και μετά, αλλά προβλέφθηκε και η κατάργηση των καταστατικών που είχαν τα Ταμεία. Ετσι, το μεν τμήμα ως το 2013 υπολογίζεται με το 60% του μέσου όρου των μισθών που έπαιρναν οι ασφαλισμένοι στην 5ετία 2009-2013 και το τμήμα του εφάπαξ από το 2014 και μετά υπολογίζεται με το σύστημα της νοητής κεφαλαιοποίησης, δηλαδή επιστρέφονται οι εισφορές άτοκα. Στην πράξη, το εφάπαξ μειώνεται όσο προστίθενται περισσότερα χρόνια στο διάστημα μετά το 2014.

Τα εφάπαξ των ενστόλων (ενδεικτικά ποσά βάσει βαθμού και ετών υπηρεσίας)

Βαθμοί: Αν/χης (αντισυνταγματάρχης), Τ/χης (ταγματάρχης), Ασ/μχος (αντισμήναρχος), Ανθ/γος (ανθυποσμηναγός), Αν/πχος (αντιπλοίαρχος), Υπ/χος (υποπλοίαρχος).

Συντάξεις: Τα εφάπαξ Δημοσίου και άλλων Ταμείων

Στο Δημόσιο, και ειδικότερα στους πολιτικούς υπαλλήλους, το μέσο εφάπαξ για το 2022 έπεσε κάτω από τις 20.000 ευρώ – για την ακρίβεια στις 19.218 ευρώ από 22.979 ευρώ που ήταν το 2021.

Στους εκπαιδευτικούς, το μέσο εφάπαξ για το 2022 ήταν 21.962 ευρώ, ενώ το 2021 ήταν 24.337 ευρώ.

Στους υπαλλήλους και λειτουργούς των ειδικών μισθολογίων (πανεπιστημιακοί, γιατροί ΕΣΥ κ.ά) το μέσο εφάπαξ διαμορφώθηκε το 2022 στις 38.919 ευρώ από 46.079 ευρώ το 2021.

Στους υπαλλήλους των δήμων το μέσο εφάπαξ γα το 2022 αυξήθηκε στις 20.501 ευρώ από 17.771 ευρώ το 2021.

Οι αυξομειώσεις έχουν να κάνουν αφενός με τις αλλαγές που επήλθαν στον τρόπο υπολογισμού όλων των εφάπαξ (δημόσιου και ιδιωτικού τομέα) και αφετέρου με τα έτη ασφάλισης και τους μισθούς που έχουν όσοι συνταξιοδοτούνται κάθε χρόνο.

Με τα δεδομένα που εισήγαγε ο νόμος 4387/2016 για τα ταμεία πρόνοιας, ένας ασφαλισμένος που βγήκε με 35ετία το 2017 πήρε μεγαλύτερο εφάπαξ από αυτόν βγήκε με 35ετία το 2018, το 2019 ή το 2020 κ.λπ. διότι προστίθενται περισσότερα έτη για τα οποία επιστρέφονται άτοκα οι εισφορές τους. Οσο περισσότερα είναι τα έτη των άτοκων επιστροφών τόσο μικρότερο θα είναι και το τελικό εφάπαξ, καθώς το καλό τμήμα είναι αυτό που αντιστοιχεί στις εισφορές που κατέβαλαν μέχρι το 2013.

Για να ισοφαρίσουν οι ασφαλισμένοι τις απώλειες θα πρέπει να παραμείνουν περισσότερα χρόνια. Για να πάρουν δηλαδή ένα εφάπαξ των 35.000 ευρώ από το Δημόσιο θα πρέπει να συμπληρώσουν 40ετία, ενώ τα προηγούμενα χρόνια έπαιρναν το ίδιο ποσό με 35ετία.

Στον αντίποδα, και παρά τις μειώσεις, υπάρχουν εφάπαξ πολύ υψηλότερα από αυτά του Δημοσίου, όπως της ΔΕΗ, του ΟΤΕ, του ΟΣΕ κ.λπ., καθώς οι ασφαλισμένοι σε αυτά Ταμεία έχουν υψηλότερους μισθούς και μεγαλύτερες εισφορές.

Στον ΟΣΕ, το μέσο εφάπαξ ήταν 49.629 ευρώ το 2022 από 59.338 ευρώ το 2021.

Στον ΟΤΕ, το μέσο εφάπαξ ήταν 39.392 ευρώ για το 2022 από 34.476 ευρώ το 2021.

Στη ΔΕΗ, το μέσο εφάπαξ το 2022 ήταν 36.000 ευρώ από 44.033 ευρώ το 2021.

Συντάξεις: Τα εφάπαξ σε 30 ταμεία πρόνοιας Δημοσίου, ΔΕΚΟ και ιδιωτικού τομέα

Ειδήσεις σήμερα