Οσο υψηλότερο είναι το συνολικό ποσοστό των επιπλέον εισφορών που κατέβαλαν οι ασφαλισμένοι και οι εργοδότες τους τόσο μεγαλώνει και η προσαύξηση της επικουρικής σύνταξης. Για τις επιπλέον εισφορές σε κύρια και επικουρική ασφάλιση ο νόμος 4387/2016 και ο μετέπειτα 4670/2020 προβλέπουν ανάλογη προσαύξηση σύνταξης. Για τις κύριες συντάξεις η προσαύξηση αφορά όσους συνταξιοδοτούνται από 13/5/2016 και μετά.

Στις επικουρικές συντάξεις την προσαύξηση των επιπλέον εισφορών δικαιούνται όσοι αποχωρούν από την 1/1/2015 και μετά που εφαρμόστηκε ο νέος και δυσμενέστερος από πριν, τρόπος υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων. Οι δικαιούχοι των αυξήσεων εκτιμάται ότι ξεπερνούν τους 150.000, από τους οποίους περίπου οι 80.000 είναι ήδη συνταξιούχοι μετά το 2015 από τα 15 ταμεία που είχαν επιπλέον εισφορά για την επικουρική ασφάλιση. Οι εισφορές σε αυτά τα ταμεία ήταν 8%, 12% ή και 14% αντί 6%. Ο τύπος της προσαύξησης είναι: Συντάξιμες αποδοχές από το 2002 ως το 2014 Χ έτη καταβολής αυξημένων εισφορών Χ επιπλέον εισφορά, δια 100 Χ 0,075%.

Για παράδειγμα, συνταξιούχος με επιπλέον εισφορά επικουρικής 3% (σύνολο 9% με την κανονική εισφορά 6%) που συνταξιοδοτήθηκε στα 62 το 2020 με μειωμένη έχοντας συμπληρώσει 30 έτη ασφάλισης και με συντάξιμες αποδοχές 1.870 ευρώ, πήρε επικουρική 184 ευρώ. Ως το 2014 είχε 24 έτη και για τα έτη αυτά δικαιούται προσαύξηση 100,98 ευρώ που θα υπολογιστεί ως εξής: μισθός (1.870) επί τα έτη (Χ24) επί μονάδες επιπλέον εισφοράς, δια 100 (Χ3/100) επί την προσαύξηση (Χ0,075%)=100,98 ευρώ.

Οι συνταξιούχοι από επικουρικά ταμεία τραπεζών είναι οι πιο κερδισμένοι από τις επιπλέον εισφορές σε σύγκριση με άλλα ταμεία. Για παράδειγμα συνταξιούχος τραπεζικός που αποχώρησε το 2020, με 30 έτη σε ηλικία 62 ετών και συντάξιμο μισθό 2.570 ευρώ ως το 2014 με επιπλέον εισφορά 6% παίρνει επικουρική 335 ευρώ και δικαιούται προσαύξηση, 278 ευρώ.

Ωστόσο, ο νόμος δεν εφαρμόζεται στο σύνολο των ταμείων καθώς το ΕΤΕΑΕΠ ισχυρίζεται ότι δεν δικαιούνται την προσαύξηση όλοι όσοι κατέβαλαν αυξημένες εισφορές στην επικουρική ασφάλιση. Υπάρχει η αίσθηση ότι η εφαρμογή του νόμου είναι α λα καρτ, δηλαδή άλλος παίρνει προσαύξηση και άλλος όχι. Στα δε ταμεία που εφαρμόζεται ο νόμος είναι άγνωστο αν οι συνταξιούχοι πήραν όλη την προσαύξηση της επικουρικής τους λόγω των αυξημένων εισφορών, ή αν τους δόθηκε μόνον η αύξηση χωρίς τα αναδρομικά από την ημερομηνία που συνταξιοδοτήθηκαν.

Στους συνταξιούχους της Εθνικής τράπεζας για παράδειγμα που προέρχονται από το ΛΕΠΕΤΕ το οποίο εντάχθηκε στον ΕΦΚΑ το 2019 η επικουρική βγαίνει χωρίς την προσαύξηση των επιπλέον εισφορών, και αρκετοί συνταξιούχοι, ετοιμάζουν αγωγές κατά του ΕΤΕΑΕΠ για να πάρουν τις προσαυξήσεις και τα αναδρομικά μέσω δικαστηρίων. Παρόμοιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι συνταξιούχοι της Εμπορικής, της Alpha Bank και άλλων ταμείων.

Σε άλλα επικουρικά ταμεία (Εμποροϋπαλλήλων, ΕΡΤ, ΙΚΑ με βαρέα) εφαρμόζεται η προσαύξηση στις επικουρικές, αλλά είναι βέβαιο ότι δεν έχουν πάρει τις προσαυξήσεις τους και οι παλαιότεροι συνταξιούχοι που αποχώρησαν το 2015, το 2016, ή ακόμη και το 2021, καθώς δεν είχαν εκδοθεί οι οδηγίες για την εφαρμογή της σχετικής διάταξης. Οι συνταξιούχοι που ανήκουν στα εν λόγω ταμεία και συνταξιοδοτήθηκαν μετά το 2015 θα πρέπει να ελέγξουν τις αποφάσεις τους και αν δεν δουν προσαύξηση λόγω αυξημένων εισφορών να ζητήσουν επανυπολογισμό της επικουρικής τους από τον ΕΦΚΑ – ΕΤΕΑΕΠ για να μη χάσουν την έξτρα σύνταξη που δικαιούνται.

Πώς υπολογίζεται η προσαύξηση επικουρικής σύνταξης από τις επιπλέον εισφορές;

Η προσαύξηση υπολογίζεται με συντελεστή 0,075% για κάθε μία ποσοστιαία μονάδα (1%) εισφοράς άνω του 6% και καταβάλλεται για το τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης ως το 2014. Αυτό το κομμάτι της επικουρικής σύνταξης υπολογίζεται βάσει μισθού και ετών ασφάλισης ως το 2014 με συντελεστή 0,45% ανά έτος. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος που κατέβαλε εισφορά 9% αντί 6% ως το 2014 και βγήκε στη σύνταξη το 2022 με 35 έτη ασφάλισης, δικαιούται προσαύξηση για τις 3 επιπλέον μονάδες εισφορών στο για τα 27 από τα 35 έτη που είχε ως το 2014. Το τμήμα σύνταξης για τα χρόνια ασφάλισης από το 2015 και μετά είναι ανάλογο των εισφορών, και της ηλικίας συνταξιοδότησης.

Ταμεία επικουρικής ασφάλισης με εισφορές πέραν του 6%

Οι αυξήσεις από τις έξτρα εισφορές στις επικουρικές συντάξεις

1.ΙΚΑ-Βαρέα: Σύνταξη το 2018 με 25 έτη στα 67 (έξτρα εισφορά 2%)

2.Εμπορική Τράπεζα: Σύνταξη το 2018 με 25 έτη στα 62 (έξτρα εισφορά 6%)

Συντάξεις: Αναδρομικά έως 15.000 ευρώ για 5 κατηγορίες συνταξιούχων [πίνακες]

Αναδρομικά συντάξεων με ποσά που φτάνουν σε ορισμένες περιπτώσεις μέχρι και τις 15.000 ευρώ, βρίσκονται στον προθάλαμο των πληρωμών για πέντε κατηγορίες συνταξιούχων. Τα ποσά των επιστροφών για τους περισσότερους συνταξιούχους κυμαίνονται μεταξύ των 1.500 και 3.500 ευρώ.

Ενα μέρος των αναδρομικών προέρχεται από περικοπές συντάξεων που κρίθηκαν παράνομες (αντισυνταγματικές), ένα άλλο αφορά σε αναδρομικά που οφείλονται από νομοθετικές ρυθμίσεις που ακύρωσαν περικοπές για μερίδα συνταξιούχων (όπως οι απόστρατοι) και άλλα από μέρος που αφορά σε αναδρομικά από την ελλιπή ή λανθασμένη εφαρμογή ψηφισμένων διατάξεων όπως ο επανυπολογισμός συντάξεων.

Οι πέντε κατηγορίες συνταξιούχων που έχουν λαμβάνειν αναδρομικά είναι οι εξής:

1.Συνταξιούχοι με 30 έτη ασφάλισης και άνω που δεν έχουν ακόμη πάρει τις αυξήσεις που τους αναλογούν από τον επανυπολογισμό των συντάξεών τους με τα βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου 4670/2020 (νόμος Βρούτση). Οι αυξήσεις για όσους κερδίζουν από τον επανυπολογισμό έχουν αφετηρία τον Οκτώβριο του 2019 με αναδρομικά ως και 11.900 ευρώ, όπως αποκαλύφθηκε στις πληρωμές που έκανε πρόσφατα ο ΕΦΚΑ σε 23.000 συνταξιούχους που είχαν επανυπολογισμό πέρυσι τον Νοέμβριο χωρίς να πάρουν όμως τις αυξήσεις από το 2019.

2 Πολιτικοί συνταξιούχοι του Δημοσίου και απόστρατοι που έχουν καταθέσει αγωγές για αναδρομικά 23 μηνών από την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) και ειδικότερα για το διάστημα Φεβρουαρίου 2017 – Δεκεμβρίου 2018. Ηδη γίνονται πληρωμές από τον ΕΦΚΑ σε εκατοντάδες συνταξιούχους που κερδίζουν τα αναδρομικά με τις αγωγές που κατέθεσαν στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Τα ποσά των επιστροφών είναι κατά μέσο όρο στα 2.000 ευρώ.

3.Απόστρατοι των Ενόπλων Δυνάμεων που έχουν λαμβάνειν αναδρομικά από τη μείωση των κρατήσεων του νόμου 4093/2010 στις κύριες συντάξεις πάνω από τα 1.000 ευρώ. Η μείωση των κρατήσεων προκύπτει επειδή αυτές καταργήθηκαν από τα μερίσματα που λαμβάνουν οι απόστρατοι ενώ στις κύριες συντάξεις είναι μικρότερες επειδή η περικοπή γίνεται μόνο0νν στην κύρια σύνταξη χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το μέρισμα.

4.Συνταξιούχοι που κατέβαλαν υψηλότερες εισφορές (άνω του 6%) για επικουρική σύνταξη οι οποίοι συνταξιοδοτήθηκαν μετά την 1/1/2015 και δικαιούνται προσαύξηση στην επικουρική τους για τις επιπλέον εισφορές που πλήρωσαν ως το 2014. Δικαιούχοι αναδρομικών είναι οι συνταξιούχοι 15 επικουρικών ταμείων. Χιλιάδες επικουρικές έχουν εκδοθεί μετά το 2015 από τα εν λόγω ταμεία χωρίς να υπολογιστεί η προσαύξηση των επιπλέον εισφορών. Ο κλάδος επικουρικής ασφάλισης (ΕΤΕΑΕΠ) του ΕΦΚΑ εφαρμόζει μεν τον νόμο για την προσαύξηση των επικουρικών αλλά κατά το δοκούν αφήνοντας εκτός αυξήσεων συνταξιούχους από επικουρικά ταμεία τραπεζών ενώ δεν καταβάλλει αναδρομικά.

5. Συνταξιούχοι που είχαν περικοπές 11 μηνών στις επικουρικές τους συντάξεις μαζί με τα Δώρα. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι περισσότεροι συνταξιούχοι, εκ των οποίων περίπου οι 370.000 διεκδικούν τα αναδρομικά με αγωγές ενώ άλλοι 900.000 δεν έκαναν αγωγές, καθώς θεώρησαν ότι τους καλύπτει η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) που ακύρωσε τις περικοπές ως αντισυνταγματικές για το επίμαχο 11μηνο. Η οριστική λύση θα έρθει μέσα στο 2025 και πιθανότατα το πακέτο πληρωμών θα περιλαμβάνει και όσους δεν έχουν κάνει προσφυγές, καθώς τους απαγορεύθηκε με νόμο το 2020.

Αναδρομικά 11 μηνών στις επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ επίδομα

Το μεγάλο ερώτημα στα αναδρομικά 11μήνου στις επικουρικές είναι αν θα τα πληρωθούν όλοι όσοι εμπίπτουν στην ίδια κατηγορία δικαιούχων ή αν θα τα πάρουν όσοι τα διεκδικούν με αγωγές.

Η απάντηση είναι πρώτον ότι τα δικαιούνται όλοι -και με αγωγές και χωρίς αγωγές- και η εκτίμηση πρόβλεψη που προκύπτει από τη στάση της κυβέρνησης είναι πως στο τέλος, όταν δηλαδή οι αρμόδιοι υπουργοί κληθούν να αποφασίσουν για τις πληρωμές, θα πάρουν αναδρομικά και οι συνταξιούχοι στους οποίους απαγορεύθηκε να κάνουν αγωγές για να τα διεκδικήσουν. Σημειωτέον ότι τα αναδρομικά από περικοπές συντάξεων και Δώρων 11 μηνών πληρώθηκαν με νόμο τον Οκτώβριο του 2020 μόνο στις κύριες συντάξεις και έμειναν εκτός οι επικουρικές και τα Δώρα. Επιπρόσθετα απαγορεύθηκε έκτοτε η διεκδίκησή τους στα δικαστήρια, πλην όσων είχαν ήδη κάνει προσφυγές μέχρι τον Ιούλιο του 2020.

Για αυτά τα αναδρομικά εκκρεμεί η απόφαση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, (ΑΕΔ) που αναμένεται από στιγμή σε στιγμή. Ολα δείχνουν -ακόμη και η εκτίμηση που υπάρχει στους νομικούς συμβούλους του υπουργείου Εργασίας- ότι δεν θα μεταβάλει το σκεπτικό των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) και το θέμα θα κλείσει και στο τυπικό σκέλος, υπέρ των συνταξιούχων.

Σε αυτή την περίπτωση η κυβέρνηση θα πρέπει να επισπεύσει τις πληρωμές για 370.000 συνταξιούχους που έχουν κάνει προσφυγή στα δικαστήρια μέχρι τον Ιούλιο του 2020 ενώ σε όσους δεν κατέθεσαν αγωγές εξετάζεται να δοθεί ένα εφάπαξ ποσό που θα είναι μικρότερο (π.χ. ως 700 ευρώ) από τα αναδρομικά των συνταξιούχων που έκαναν αγωγές.

Μέχρι 4.000 ευρώ οι επιστροφές 11μήνου στις επικουρικές συντάξεις

Τα αναδρομικά από επικουρικές και Δώρα που δικαιούνται οι συνταξιούχοι ανάλογα με το ταμείο στο οποίο ανήκουν διαμορφώνονται ενδεικτικά ως εξής:

*Για συνταξιούχους ΙΚΑ αναδρομικά από 692ευρώ ως 2.372 ευρώ.

*Για συνταξιούχους από ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών αναδρομικά από 1.235 ευρώ ως 4.004 ευρώ.

*Για συνταξιούχους Δημοσίου, αναδρομικά από 787 ευρώ ως 2.820 ευρώ.

*Για συνταξιούχους λοιπών επικουρικών ταμείων (Δικηγόρων, Εμποροϋπαλλήλων, Αρτοποιών, κ.ά.) αναδρομικά από 668 ευρώ ως 2.399 ευρώ.

*Για συνταξιούχους ΝΑΤ αναδρομικά μόνον για τη μείωση επικουρικής από τον νόμο 4093 και τα Δώρα επικουρικής από 503 ευρώ ως 1.985 ευρώ.

Ποιοι πληρώνονται αναδρομικά ως 11.753 ευρώ από την ΕΑΣ

Αναδρομικά ως και 11.753 ευρώ δικαιούνται οι συνταξιούχοι του Δημοσίου από τις κρατήσεις της Εισφοράς Αλληλεγγύης που τους επιβλήθηκαν στη διετία 2017-2018, και κρίθηκαν αντισυνταγματικές με απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου (την 244/2017).

Οσοι είχαν προσφύγει στο Ελεγκτικό Συνέδριο πριν την απόφαση πληρώνονται αναδρομικά για 5 έτη με ποσά ως και τις 35.000 ευρώ, αλλά είναι λίγοι.

Οι περισσότερο έχουν προσφύγει μετά την απόφαση και δικαιούνται αναδρομικά για τη διετία 2017-2018, με ποσά που ενδεικτικά φτάνουν ως και τις 11.1753 ευρώ.

Οι επιστροφές από την ΕΑΣ αφορούν όμως και όσους δεν έχουν προσφύγει στα δικαστήρια καθώς υπάρχει σχετική γνωμοδότηση του Γενικού Λογιστηρίου από το 2018 που δεν έχει ανατραπεί. Εξάλλου υπάρχουν κατατεθειμένες δεκάδες χιλιάδες αιτήσεις διακοπής και επιστροφής της ΕΑΣ που έδινε το 2018 το ΓΛΚ στους συνταξιούχους να τις συμπληρώσουν και να τις υποβάλουν στις υπηρεσίες του για να κατοχυρώσουν τις διεκδικήσεις τους.

Γιατί η ΕΑΣ δεν βγήκε αντισυνταγματική για τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα; 

Το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει αποφανθεί, σε παλαιότερες αποφάσεις του (2287 και 2290/2015) αντίθετα με όσα έκρινε το Ελεγκτικό Συνέδριο θεωρώντας ότι οι περικοπές της ΕΑΣ, είναι συμβατές με το Σύνταγμα, για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος. Αντιθέτως, το Ελεγκτικό Συνέδριο που έχει δικαιοδοσία για τις συντάξεις του Δημοσίου έκρινε την ΕΑΣ αντισυνταγματική για τις συντάξεις του Δημοσίου, με το σκεπτικό ότι δεν θα έπρεπε να πληρώνουν την εισφορά για τα ελλείμματα άλλων ταμείων. Από το 2019 και μετά όμως η ΕΑΣ κρίθηκε ως συνταγματική και για τις συντάξεις του Δημοσίου.

ΤΑ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ 11 ΜΗΝΩΝ ΓΙΑ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ-ΔΩΡΑ ΑΝΑ ΤΑΜΕΙΟ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΙΣ 13 ΜΑΪΟΥ ΤΟΥ 2016

Αναδρομικά ΕΑΣ για συνταξιούχους του Δημοσίου