Το Δημόσιο πληρώνει τα περισσότερα εφάπαξ (πάνω από 30.000 κάθε χρόνο), αλλά όχι τα υψηλότερα.

Το μέσο εφάπαξ των δημοσίων υπαλλήλων ήταν στις 24.417 ευρώ για τις πληρωμές του 2023 και υποχώρησε στις 22.390 στις πληρωμές που βρίσκονται σε εξέλιξη το 2024.

Το εφάπαξ ακολουθεί φθίνουσα πορεία για όλα τα Ταμεία. Με τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των ποσών που δικαιούνται όσοι βγαίνουν στη σύνταξη από το 2014 και μετά, ένα μέρος του εφάπαξ (για τα έτη ασφάλισης από το 2014 και μετά) έχει μετατραπεί σε άτοκη επιστροφή εισφορών.

Υπάρχουν, ωστόσο, φορείς Πρόνοιας που καταβάλλουν πολύ υψηλά εφάπαξ σε σχέση με τα υπόλοιπα Ταμεία, ωστόσο και αυτά τα ποσά είναι μικρότερα σε σχέση με το παρελθόν και κυρίως πριν εφαρμοστεί ο νέος τρόπος υπολογισμού.

Τα μεγαλύτερα ποσά καταβάλλονται από Ταμεία του ιδιωτικού τομέα και από Ταμεία ΔΕΚΟ.

Μάλιστα, στις πληρωμές του πρώτου διμήνου του 2024, σύμφωνα με τα στοιχεία που φέρνει στη δημοσιότητα σήμερα το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», ο τομέας Πρόνοιας Λιμενεργατών κατέβαλε σε συνταξιούχο του εφάπαξ 124.278 ευρώ (σελ. 4-5). Είναι το υψηλότερο ποσό σε σχέση με άλλα Ταμεία και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι ασφαλισμένοι του πληρώνουν και υψηλότερες εισφορές. Το δεύτερο υψηλότερο εφάπαξ έρχεται από το Ταμείο του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης, που το 2023 πλήρωσε μέσο εφάπαξ 72.208 ευρώ, ενώ στις πληρωμές του πρώτου διμήνου του 2024 είναι γύρω στις 47.000 ευρώ.

Στα Ταμεία των ΔΕΚΟ και των τραπεζών που λειτουργούν εντός του ΕΦΚΑ, τα εφάπαξ κυμαίνονται μεταξύ 30.000 ευρώ και 58.000 ευρώ.

Σύμφωνα με τους πίνακες που δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις»:

*Το μέσο εφάπαξ που πλήρωσαν 33 Ταμεία στο πρώτο δίμηνο του 2024 σε 6.064 συνταξιούχους τους διαμορφώνεται στις 18.366 ευρώ, ενώ για όλο το 2023 το μέσο εφάπαξ που πληρώθηκε σε 46.251 συνταξιούχους από 36 Ταμεία διαμορφώθηκε στις 20.527 ευρώ.

*Το μέσο εφάπαξ για το Δημόσιο στις πληρωμές 1.787 συνταξιούχων του πρώτου διμήνου του 2024 διαμορφώνεται στις 22.390 ευρώ, ενώ το μέσο εφάπαξ που πληρώθηκαν το 2023 συνολικά 30.821 συνταξιούχοι του Δημοσίου ήταν στις 24.417 ευρώ.

Η σύγκριση των δύο περιόδων (2023 και πρώτο δίμηνο 2024) επιβεβαιώνει τον κανόνα που ισχύει από το 2014 και μετά, και είναι ότι κάθε χρόνο το εφάπαξ για τα ίδια έτη ασφάλισης θα βαίνει μειούμενο, λόγω της αλλαγής στον τρόπο υπολογισμού του.

Η αλλαγή του υπολογισμού πλήττει κυρίως τους δημοσίους υπαλλήλους, και μάλιστα τους νεότερους-, γιατί το καλό τμήμα του εφάπαξ είναι αυτό που αντιστοιχεί στις εισφορές που κατέβαλαν ως το 2013. Οι νεότεροι υπάλληλοι του Δημοσίου όμως, που θα έχουν τα μισά ή τα περισσότερα χρόνια της υπηρεσίας τους μετά το 2014, θα πάρουν λιγότερα από το καλό τμήμα του εφάπαξ για τα χρόνια ως το 2013 και άτοκη επιστροφή εισφορών για τα περισσότερα χρόνια που θα διανύσουν μετά το 2014.

Ο τρόπος για να παίρνουν οι συνταξιούχοι μεγαλύτερο εφάπαξ ή το ίδιο που θα είχαν αν δεν άλλαζε ο τρόπος υπολογισμού είναι να παρατείνουν τη συνταξιοδότησή τους. Με την επιλογή αυτή θα πληρώσουν, για παράδειγμα, εισφορές 40ετίας για να πάρουν το εφάπαξ που είχαν οι παλαιότεροι με 32 ή 35 χρόνια.

Σε πόσο χρόνο μετά τη συνταξιοδότηση βγαίνει το εφάπαξ από το Δημόσιο;

Με την αυτοματοποιημένη διαδικασία, το εφάπαξ καταβάλλεται μέσα σε δύο μήνες μετά την οριστική απονομή σύνταξης σε ποσοστό 60% των αιτήσεων. Με την υποβολή της παραίτησης εκδίδεται αυτόματα το δελτίο με τις υπηρεσιακές μεταβολές (ΔΑΥΚ) των υπαλλήλων, στο οποίο αποτυπώνεται ηλεκτρονικά όλος ο ασφαλιστικός τους βίος από την ημέρα πρόσληψής τους στο Δημόσιο μέχρι την έξοδό τους από την τελευταία υπηρεσία που βρίσκονται. Περίπου 1.500 από τα εφάπαξ που βγαίνουν κάθε μήνα εκδίδονται μέσω του e-ΔΑΥΚ και το βοήθημα πληρώνεται μέσα σε πολύ σύντομο διάστημα μετά την οριστική σύνταξη. Ωστόσο υπάρχουν καθυστερήσεις όταν τα στοιχεία του ΔΑΥΚ έχουν λάθη και χρειάζεται να διορθωθούν. Τέτοια λάθη εντοπίζονται στις συντάξεις και τα εφάπαξ δήμων και νοσοκομείων.

Τα νέα ποσά για όλες τις κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων

Τα νέα εφάπαξ για το Δημόσιο, σύμφωνα με τον αποκαλυπτικό πίνακα που δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», με βάση τις πληρωμές του πρώτου διμήνου του 2024, διαμορφώνονται ως εξής:

*Οι συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί παίρνουν κατά μέσο όρο εφάπαξ 23.860 ευρώ (25.797 ευρώ μέσο εφάπαξ το 2023).

*Οι συνταξιούχοι από τα δημόσια νοσοκομεία (νοσηλευτικό, διοικητικό προσωπικό) παίρνουν κατά μέσο όρο εφάπαξ 20.416 ευρώ (24.413 ευρώ μέσο εφάπαξ το 2023).

*Οι συνταξιούχοι δημοτικοί υπάλληλοι πληρώνονται για τις αιτήσεις του 2024 κατά μέσο όρο εφάπαξ 21.414 ευρώ (21.916 ευρώ μέσο εφάπαξ το 2023).

*Οι συνταξιούχοι κληρικοί, που πλέον με διάταξη νόμου μπορούν να πάρουν το εφάπαξ από το 67ο έτος συνεχίζοντας το λειτούργημά τους, πληρώνονται κατά μέσο όρο εφάπαξ 15.033 ευρώ (12.501 ευρώ μέσο εφάπαξ το 2023).

*Οι συνταξιούχοι των ειδικών μισθολογίων παίρνουν κατά μέσο όρο εφάπαξ 45.041 ευρώ (39.323 ευρώ μέσο εφάπαξ το 2023).

*Οι συνταξιούχοι υπάλληλοι του ΙΚΑ παίρνουν κατά μέσο όρο εφάπαξ 27.169 ευρώ (26.956 ευρώ μέσο εφάπαξ το 2023).

Τι ισχύει για όσους αποχωρούν μετά το 2014

Ο κανόνας που εισήγαγε ο νόμος 4387/2016 είναι ότι το εφάπαξ για τα ίδια έτη ασφάλισης βαίνει μειούμενο κάθε χρόνο για όσους συνταξιοδοτούνται από 1ης/1/2014 και μετά.

Για να ισοφαρίσουν οι ασφαλισμένοι τις απώλειες, θα πρέπει να παραμείνουν περισσότερα χρόνια.

Για παράδειγμα:

1. Υπάλληλος που συνταξιοδοτήθηκε από το Δημόσιο το 2013 με 37 έτη και μισθό 1.600 ευρώ πήρε εφάπαξ 35.520 ευρώ, ενώ ένας υπάλληλος που αποχώρησε το 2022 με 37ετία και τον ίδιο περίπου μισθό πήρε εφάπαξ 27.372 ευρώ.

2. Υπάλληλος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2024 από το Δημόσιο με 37 έτη και μέσο μισθό 1.600 ευρώ θα πάρει εφάπαξ 26.500 ευρώ, ενώ ένας υπάλληλος που θα βγει στη σύνταξη το 2029, έχοντας τότε 37ετία και τον ίδιο περίπου μισθό, θα πάρει εφάπαξ 21.740 ευρώ.

Η μείωση που προκαλεί ο νόμος Κατρούγκαλου με την άτοκη επιστροφή εισφορών στο εφάπαξ είναι σχεδόν 10.000 ευρώ σε μία 10ετία (2023 έναντι 2013) και όσο αυξάνονται τα έτη με τις άτοκες επιστροφές από το 2014 και μετά οι απώλειες θα μεγαλώνουν.

Πώς θα διαμορφωθεί το εφάπαξ του Δημοσίου στα επόμενα χρόνια

Με το ισχύον σύστημα που θεσπίστηκε με το νόμο 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου), το εφάπαξ σε όλα τα Ταμεία (πλην των στρατιωτικών) υπολογίζεται με δύο τρόπους ως εξής:

* Το πρώτο τμήμα του εφάπαξ αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισης ως το 2013 και για το διάστημα αυτό το ποσό υπολογίζεται με το 60% του μέσου όρου των αποδοχών των ασφαλισμένων για την 5ετία 2009-2013.

*Το δεύτερο τμήμα του εφάπαξ αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισης από το 2014 μέχρι τη συνταξιοδότηση των ασφαλισμένων και ισοδυναμεί με την επιστροφή των εισφορών που καταβάλλουν μετά το 2024.

Το διπλό σύστημα υπολογισμού ευνοεί τους παλαιότερους ασφαλισμένους που είναι πιο κοντά στην «καλή» 5ετία του εφάπαξ (2009-2013).

Για παράδειγμα:

1. Δημόσιος υπάλληλος με 38 έτη, που συνταξιοδοτήθηκε το 2020 και είχε μέσο μισθό 1.800 ευρώ στην 5ετία 2009-2013 και 2.000 ευρώ από το 2014 ως το 2020, πήρε εφάπαξ 40.200 ευρώ (33.480 ευρώ για την 5ετία 2009-2013 και 6.720 ευρώ για την 7ετία 2014-2020).
2. Δημόσιος υπάλληλος που θα συνταξιοδοτηθεί με 38 έτη το 2024 θα πάρει εφάπαξ περίπου στις 35.160 ευρώ, γιατί θα έχει λιγότερα έτη ως το 2013 και μικρότερο μέσο όρο αποδοχών μεταξύ 2009-2013, οπότε το «καλό τμήμα» του εφάπαξ θα βγει μικρότερο. Σε σύγκριση με τον ασφαλισμένο που αποχώρησε το 2020, ο συνταξιούχος του 2024 έχει χάσει περίπου 5.000 ευρώ.
3. Δημόσιος υπάλληλος που θα συνταξιοδοτηθεί με 38 έτη το 2030 θα πάρει εφάπαξ περίπου στις 28.760 ευρώ, γιατί θα έχει λιγότερα έτη ως το 2013 και μικρότερο μέσο όρο αποδοχών μεταξύ 2009-2013, οπότε για αυτό το διάστημα θα πάρει μικρότερο εφάπαξ. Σε σύγκριση με τον ασφαλισμένο που αποχώρησε το 2020, ο συνταξιούχος του 2030 θα έχει χάσει περίπου 11.500 ευρώ και σε σχέση με τον συνταξιούχο του 2024 θα πάρει 6.400 ευρώ λιγότερα. 

Το εφάπαξ του 2023 από το Δημόσιο

Τα νέα εφάπαξ για το α’ δίμηνο του 2024 από το Δημόσιο

Ενδεικτικά ποσά για το εφάπαξ στο Δημόσιο τα επόμενα χρόνια (*)

(*) Ποσά με 38 έτη για υπαλλήλους κατηγορίας Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης