Η πληρωμή των αναδρομικών αυτών βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά προς το παρόν αφορά σε συνταξιούχους του Δημοσίου που κερδίζουν τις επιστροφές με ατομικές προσφυγές στο Ελεγκτικό Συνέδριο, τις οποίες οι περισσότεροι άσκησαν μετά την πρώτη απόφαση που βγήκε το Φεβρουάριο του 2017 (η απόφαση Ελεγκτικού Συνεδρίου 244/2017).

Τις ίδιες επιστροφές δικαιούνται όμως και όσοι δεν προσέφυγαν στο Ελεγκτικό Συνέδριο, καθώς καλύπτονται από την αρχική απόφαση, που έκρινε ότι οι κρατήσεις που επιβάλλονταν στις συντάξεις του Δημοσίου ήταν αντισυνταγματικές διότι από αυτές χρηματοδοτούνταν τα ελλείμματα του ασφαλιστικού συστήματος, υποκαθιστώντας μέρος της κρατικής χρηματοδότησης.

Οι κρατήσεις της ΕΑΣ επιβάλλονται σε όσους λαμβάνουν μικτή κύρια σύνταξη ή άθροισμα κύριων συντάξεων άνω των 1.400 ευρώ μηνιαίως. Σύμφωνα μάλιστα με μία νέα απόφαση του 6ου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αναδρομικά για το ίδιο διάστημα δικαιούνται και οι νέοι, μετά το 2016, συνταξιούχοι, εφόσον άσκησαν αγωγές ως και το 2021. Στις περιπτώσεις αυτές -με βάση την απόφαση 0695/2024 του 6ου Τμήματος του Ε.Σ.- τα αναδρομικά θα είναι για τη διετία 2017-2018 για αγωγές που ασκήθηκαν μέχρι το 2020, και για το 2018, εφόσον οι αγωγές ασκήθηκαν το 2021.

Οι επιστροφές ΕΑΣ, σύμφωνα με τους ενδεικτικούς πίνακες που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», φτάνουν ως και 8.556 ευρώ, ανάλογα με τη μισθολογική κατηγορία όπου ανήκουν οι συνταξιούχοι.

Για παράδειγμα:

1. Συνταξιούχοι Ειδικών Μισθολογίων, όπου ανήκουν οι δικαστικοί, οι πανεπιστημιακοί, οι γιατροί ΕΣΥ κ.ά., οι οποίοι δεν έχουν κάνει προσφυγές, δικαιούνται αναδρομικά για 23 μήνες από την ΕΑΣ με ποσά από 3.335 ευρώ έως 8.556 ευρώ. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τον σχετικό πίνακα, συνταξιούχος με αρχική μικτή σύνταξη 3.100 ευρώ και προ φόρου ποσό 1.828 ευρώ, έχει κράτηση ΕΑΣ 372 ευρώ και δικαιούται αναδρομικά 8.556 ευρώ από την ακύρωση των κρατήσεων για το διάστημα Φεβρουαρίου 2017-Δεκεμβρίου 2018.
2. Συνταξιούχοι απόστρατοι, που ανήκουν επίσης στα ειδικά μισθολόγια, δικαιούνται αναδρομικά έως 8.027 ευρώ. Σύμφωνα με τον σχετικό πίνακα, συνταξιούχος με αρχική μικτή σύνταξη 2.910 ευρώ και προ φόρου ποσό 1.734 ευρώ έχει κράτηση ΕΑΣ 349 ευρώ και δικαιούται αναδρομικά 8.027 ευρώ από την ακύρωση των κρατήσεων για το διάστημα Φεβρουαρίου 2017-Δεκεμβρίου 2018.
3. Πολιτικοί συνταξιούχοι του Δημοσίου (εκπαιδευτικοί, υπουργείων, δημόσιων οργανισμών, νοσοκομείων, δήμων κ.λπ.) δικαιούνται αναδρομικά από 575 ευρώ έως 5.037 ευρώ. Σύμφωνα με τον σχετικό πίνακα, συνταξιούχος με αρχική μικτή σύνταξη 2.435 ευρώ και προ φόρου ποσό 1.540 ευρώ έχει κράτηση ΕΑΣ 219 ευρώ και δικαιούται αναδρομικά 5.037 ευρώ. Ενώ συνταξιούχος με αρχική μικτή σύνταξη 1.865 ευρώ και προ φόρου ποσό 1.280 ευρώ έχει κράτηση ΕΑΣ 112 ευρώ και δικαιούται αναδρομικά 2.576 ευρώ.

Υπενθυμίζεται ότι από το 2019 και μετά η ΕΑΣ κρίθηκε συνταγματική στις συντάξεις, καθώς το ίδιο δικαστήριο (Ελεγκτικό Συνέδριο) έκρινε ότι με τον νόμο Κατρούγκαλου ο σκοπός της ΕΑΣ άλλαξε και πλέον οι κρατήσεις πηγαίνουν για τον λεγόμενο «κουμπαρά» των συντάξεων, το ΑΚΑΓΕ.

Αναδρομικά έχουν λαμβάνειν και οι χήρες του Δημοσίου που πήραν σύνταξη θανάτου από Μάιο του 2016 ως το 2019, καθώς πήραν το 50% από τη σύνταξη του θανόντος, αφού πρώτα επανυπολογίστηκε σε μικρότερο ποσό, ενώ σύμφωνα με απόφαση του 6ου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου έπρεπε να πάρουν το 50% της αρχικής σύνταξης του θανόντος, που ήταν υψηλότερη από την επανυπολογισμένη σύνταξη!

Αναδρομικά πάνω από 5.000 ευρώ και για συντάξεις χηρείας

Με βάση την απόφαση 1038/2023 του Ε.Σ., που δικαίωσε προσφυγές χήρων αποστράτων, όλες οι συντάξεις χηρείας του Δημοσίου που απονεμήθηκαν στην τριετία 2016-2019 θα πρέπει να επανυπολογιστούν και να πάρουν το 50% της αρχικής σύνταξης του θανόντος και επί της νέας σύνταξης να γίνει η αύξηση του ποσοστού στο 70%, που ισχύει από το 2019 και μετά.

Οι χήρες δικαιούνται μηνιαίες αυξήσεις για αυτήν την τριετία με ποσά ως και 300 ευρώ και αναδρομικά πάνω από 5.000 ευρώ. Η απόφαση αφορά περίπου 15.000 συντάξεις χηρείας του Δημοσίου, αλλά για λόγους ίσης μεταχείρισης αφορά και τις συντάξεις χηρείας του ιδιωτικού τομέα για την επίμαχη τριετία 2016-2019, καθώς και σε αυτές πληρώθηκε το 50% της επανυπολογισμένης αντί της αρχικής σύνταξης των θανόντων συζύγων τους.

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με εγκύκλιο του ΕΦΚΑ (6/2/2018), στις συντάξεις χηρείας που εκδόθηκαν μετά τον Μάιο του 2016 για θανάτους παλαιών συνταξιούχων, το 50% αντιστοιχούσε στην επανυπολογισμένη σύνταξη του θανόντος, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η προκύπτουσα προσωπική διαφορά. Η χήρα, δηλαδή, έπαιρνε το 50% της εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης, ενώ η προσωπική διαφορά που ήταν συμπλήρωμα δεν έμπαινε στο 50%.

Με τον τρόπο που υπολογίστηκαν οι συντάξεις θανάτου, το ποσό που πήραν στην πραγματικότητα οι χήρες των αποστράτων αντιστοιχούσε στο 30% της αρχικής σύνταξης των θανόντων!

Για παράδειγμα:

*Σε σύνταξη θανόντος 1.758 ευρώ μικτά, η σύνταξη χηρείας βγήκε στα 592 ευρώ. Το ποσό ισοδυναμεί με το 33% και όχι με το 50%, γιατί η σύνταξη του θανόντος επανυπολογίστηκε με τον νόμο Κατρούγκαλου και μειώθηκε στα 1.184 ευρώ! Η χήρα δικαιώθηκε μεν με το 50%, αλλά επί του νέου ποσού των 1.184 ευρώ, και η σύνταξή της βγήκε στα 592 ευρώ. Με την απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου έπρεπε να πάρει το 50% της αρχικής σύνταξης των 1.758 ευρώ, δηλαδή δικαιούται σύνταξη χηρείας 879 ευρώ, με αναδρομική αύξηση κατά 287 ευρώ!

* Σε σύνταξη θανόντος 1.337 ευρώ μικτά από το Δημόσιο, η σύνταξη χηρείας βγήκε στα 426 ευρώ, δηλαδή σε ποσό που αντιστοιχεί στο 31% επί παλιού μικτού ποσού που είχε ο θανών! Ο λόγος είναι διότι η σύνταξη των 1.337 ευρώ επανυπολογίστηκε στα 853 ευρώ! Η χήρα δικαιώθηκε μεν με το 50%, αλλά επί του νέου ποσού των 853 ευρώ, και η σύνταξή της βγήκε στα 426 ευρώ. Με την απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου έπρεπε να πάρει 668 ευρώ (το 50% της αρχικής σύνταξης των 1.337 ευρώ) και δικαιούται αύξηση 242 ευρώ!

Τι αλλαγές σχεδιάζονται στις συντάξεις χηρείας;

Το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης βρίσκεται σε αδιέξοδο με τις συντάξεις χηρείας, καθώς εφάρμοσε τον νόμο για περικοπές από το 70% στο 35% μόνον σε περίπου 5.000 χήρες ή χήρους του Δημοσίου και λόγω πολιτικού κόστους δεν έκανε τις ίδιες μειώσεις που προβλέπει ο νόμος σε περίπου 60.000 συνταξιούχους χηρείας από Ταμεία του ιδιωτικού τομέα. Επιπρόσθετα, μετά την ένταξη όλων των συντάξεων στο νέο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) του ΕΦΚΑ, δεν επιβάλλονται νέες περικοπές σε καμία σύνταξη χηρείας που περνάει την τριετία. Το θέμα έγινε πλέον «γόρδιος δεσμός» και τώρα οι επιτελείς του υπουργείου μελετούν να απαλλάξουν όλες τις συντάξεις χηρείας από τις μειώσεις, και σε εκείνες που έγιναν (Δημόσιο) να επιστραφούν με αύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης χηρείας από το 35% στο 70%.

ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ

Οι συνταξιούχοι που κατέθεσαν προσφυγές έχουν «κλειδώσει» τα αναδρομικά και σε πολλές περιπτώσεις, ανάλογα με τον χρόνο της προσφυγής τους, θα τα πάρουν με αυξημένους τόκους. Οσοι, δε, είχαν την προνοητικότητα να κάνουν προσφυγή πριν βγουν οι αποφάσεις των δικαστηρίων (ΣτΕ, Ελεγκτικό Συνέδριο) δικαιούνται αναδρομικά 5ετίας.

ΧΑΜΕΝΟΙ

Στις συντάξεις χηρείας τα αναδρομικά και οι αυξήσεις δεν αφορούν τις μεταβιβάσεις συντάξεων λόγω θανάτου από συνταξιούχους που αποχώρησαν μετά τον Μάιο του 2016. Οι εν λόγω συνταξιούχοι χηρείας δεν καλύπτονται από την απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, διότι οι αρχικές συντάξεις των θανόντων βγήκαν μετά το 2016, ενώ η απόφαση δικαιώνει συντάξεις χηρείας που βγήκαν μετά το 2016, αλλά οι θανόντες ήταν συνταξιούχοι πριν από το 2016.

Αναδρομικά ΕΑΣ για συνταξιούχους ειδικών μισθολογίων του Δημοσίου (*)

Αναδρομικά ΕΑΣ για απόστρατους (*)

Αναδρομικά ΕΑΣ για πολιτικούς συνταξιούχους του Δημοσίου (*)

(*) ΟΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΜΕ ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ 5ΕΤΙΑΣ