Η ρύθμιση στοχεύει στην άρση των μισθολογικών ανισοτήτων που προκαλεί σε βάρος χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων το μέτρο του συμψηφισμού των αυξήσεων που δικαιούνται λόγω μισθολογικών ωριμάνσεων με τα ποσά της «προσωπικής διαφοράς», τα οποία έχουν ενσωματωθεί στις αποδοχές τους λόγω των αλλαγών που επήλθαν στο ενιαίο τους μισθολόγιο από το 2011 και το 2016.

Το πρόβλημα

Οπως ήδη έχει επισημάνει ο «Ε.Τ.», το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί και αφορά περίπου 50.000 δημοσίους υπαλλήλους οφείλεται στο γεγονός ότι στο ν. 4354/2015 για το ενιαίο μισθολόγιο των πολιτικών υπαλλήλων, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ από την 1^η-1-2016, περιελήφθη διάταξη (παράγραφος 1 του άρθρου 27), με την οποία προβλέφθηκε ότι: «Σε περίπτωση που από τις ρυθμίσεις των διατάξεων του νόμου αυτού προκύπτουν βασικός μισθός ή τακτικές μηνιαίες αποδοχές χαμηλότερες από αυτές που δικαιούνταν ο υπάλληλος στις 31.12.2015, η διαφορά διατηρείται ως προσωπική. Για τον υπολογισμό της προσωπικής διαφοράς δεν λαμβάνεται υπόψη η οικογενειακή παροχή και το επίδομα θέσης ευθύνης. Η νέα αυτή προσωπική διαφορά μειώνεται από οποιαδήποτε μελλοντική αύξηση των αποδοχών του υπαλλήλου πλην της χορήγησης επιδόματος θέσης ευθύνης».

Στόχος της διάταξης εκείνης ήταν να διασφαλιστεί το ύψος των συνολικών αποδοχών όσων υπαλλήλων οι αποδοχές αυτές μειώνονταν από την 1^η-1-2016 σε σύγκριση με αυτές που ελάμβαναν στις 31-12-2015, λόγω κατάργησης ή μείωσης κάποιων επιδομάτων που ελάμβαναν.

Συμψηφισμοί

Ομως εξαιτίας της συγκεκριμένης διάταξης, από την 1^η-1-2016 κάθε αύξηση που ελάμβανε ένας δημόσιος υπάλληλος στον βασικό μισθό λόγω μισθολογικής ωρίμανσης, δηλαδή λόγω της μετάβασής του σε υψηλότερο μισθολογικό κλιμάκιο με τη συμπλήρωση δύο ή τριών ετών υπηρεσίας στο αμέσως προηγούμενο κλιμάκιο, συμψηφιζόταν με την «προσωπική διαφορά» και είτε χανόταν ολόκληρη είτε μειωνόταν. Ως εκ τούτου, παρά τη μισθολογική του εξέλιξη ο υπάλληλος έμενε χωρίς αύξηση ή με πολύ μικρότερη αύξηση αποδοχών από αυτή που δικαιούτο. Επιπλέον, ειδικά στις περιπτώσεις που η αύξηση λόγω ανόδου στο επόμενο μισθολογικό κλιμάκιο απορροφιόταν ολόκληρη από τον συμψηφισμό με την «προσωπική διαφορά», το καθαρό ποσό αποδοχών που ελάμβανε «στο χέρι» ο υπάλληλος μειωνόταν, επειδή το τμήμα των αποδοχών του επί των οποίων επιβάλλονταν ασφαλιστικές εισφορές αυξανόταν και αντιστοίχως μειωνόταν η «προσωπική διαφορά», δηλαδή το τμήμα εκείνο των αποδοχών που δεν υποβαλλόταν σε ασφαλιστικές εισφορές.

Η παραπάνω διάταξη είχε ανασταλεί με νέα νομοθετική ρύθμιση, για το χρονικό διάστημα από την 1η Ιουνίου 2022 έως και την 31η Μαΐου 2024, δηλαδή για 2 περίπου χρόνια. Δηλαδή, οι μισθολογικές ωριμάνσεις των υπαλλήλων του Δημοσίου «ξεπάγωσαν» προσωρινά για 2 έτη. Δόθηκε δε περιθώριο για παράταση της περιόδου αναστολής, «με απόφαση του υπουργού Οικονομικών».

Ωστοσο, από την 1^η Ιουνίου 2024 οι συμψηφισμοί των αυξήσεων των βασικών μισθών λόγω μισθολογικών ωριμάνσεων με την «προσωπική διαφορά» επανήλθαν σε ισχύ με συνέπεια περίπου 50.000 δημόσιοι υπάλληλοι να χάνουν ολόκληρα τα ποσά ή μέρος από τα ποσά των αυξήσεων που δικαιούνται λόγω μισθολογικών ωριμάνσεων.

Ντρίπλα…

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα αυτά, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αποφάσισε να προωθήσει νομοθετική ρύθμιση με την οποία θα επιβάλλεται πλαφόν στους συμψηφισμούς της «προσωπικής διαφοράς». Με τη διάταξη αυτή περίπου 50.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα παίρνουν είτε ολόκληρο το ποσό είτε ένα τμήμα του ποσού των αυξήσεων των βασικών μισθών τους όταν ανεβαίνουν σε υψηλότερα μισθολογικά κλιμάκια. Συγκεκριμένα, βάσει της διάταξης που προωθεί το υπουργείο, ο συμψηφισμός της αύξησης του βασικού μισθού, που προκύπτει λόγω μισθολογικής ωρίμανσης -δηλαδή λόγω μετάβασης του υπαλλήλου στο εκάστοτε επόμενο μισθολογικό κλιμάκιο- δεν θα γίνεται με ολόκληρη την «προσωπική διαφορά» αλλά με ένα μέρος της. Επιπλέον, σε κάθε περίπτωση κατά την οποία ολόκληρο το ποσό της αύξησης εξακολουθεί να είναι μικρότερο από το μέρος της «προσωπικής διαφοράς» με το οποίο πρόκειται να συμψηφιστεί, θα συμψηφίζεται ένα μέρος του ποσού της αύξησης και το υπόλοιπο θα το καρπώνεται ο υπάλληλος. Εφόσον το ποσό της αύξησης που πρόκειται να απομείνει μετά τον συμψηφισμό του με μέρος της «προσωπικής διαφοράς» είναι πολύ μικρό, και πάλι ο συμψηφισμός θα περιορίζεται ώστε ο υπάλληλος να κερδίζει ένα ικανοποιητικό μέρος της αύξησης.

Χρονοδιάγραμμα

Η νέα νομοθετική ρύθμιση θα περιληφθεί σε ένα από τα επόμενα νομοσχέδια που θα κατατεθούν στη Βουλή και εκτιμάται ότι θα έχει ψηφιστεί και θα έχει τεθεί σε ισχύ πριν από το Πάσχα.

Πλαφόν στους συμψηφισμούς της «προσωπικής διαφοράς»

Σύμφωνα με πληροφορίες θα καθοριστεί οριζόντια ένα ασυμψήφιστο όριο για όλα τα ποσά της «προσωπικής διαφοράς». Το όριο αυτό θα καθοριστεί σε ποσό στα 100 ή στα 200 ή ενδεχομένως και στα 300 ευρώ, ενώ παράλληλα θα οριστεί εκ των προτέρων ότι δεν θα επιτρέπεται να συμψηφίζεται ολόκληρο το ποσό της αύξησης λόγω ανόδου σε επόμενο κλιμάκιο αλλά μόνο ένα μέρος της αύξησης, πιθανότατα το 50%. Τα αποτελέσματα της ρύθμισης αυτής θα είναι:

α) όσοι υπάλληλοι έχουν ποσά «προσωπικής διαφοράς» χαμηλότερα από το «ασυμψήφιστο» όριο των 100-300 ευρώ που θα καθοριστεί θα λαμβάνουν πλέον εις το ακέραιο τις αυξήσεις επί των βασικών μισθών, οι οποίες προκύπτουν κάθε φορά που ανεβαίνουν μισθολογικό κλιμάκιο.

β) όσοι υπάλληλοι θα έχουν ποσά «προσωπικής διαφοράς» πάνω από το «ασυμψήφιστο» όριο των 100-300 ευρώ που θα καθοριστεί, το τμήμα της «προσωπικής διαφοράς» πάνω από το όριο αυτό θα συμψηφίζεται με τμήμα και όχι με το σύνολο του ποσού της αύξησης που δικαιούνται κάθε φορά που ανεβαίνουν κλιμάκιο. Δηλαδή, για παράδειγμα, αν το συνολικό ποσό της «προσωπικής διαφοράς» είναι 250 ευρώ και το «ασυμψήφιστο» ποσό αυτής καθοριστεί στα 200 ευρώ, τότε το προς συμψηφισμό ποσό της «προσωπικής διαφοράς» που απομένει θα είναι 50 ευρώ.

Παραδείγματα επί των πραγματικών αυξήσεων αλλά με υποθετικό ποσό προσωπικής διαφοράς ύψους 250€ για όλα τα μισθολογικά κλιμάκια και με υπόθεση ότι το ποσό της αύξησης που δεν θα συμψηφίζεται θα οριστεί στο 50%

Μ.Κ. = Μισθολογικό κλιμάκιο

 (*) ΜΕΡΙΚΟΣ ΣΥΜΨΗΦΙΣΜΟΣ: Περιορισμός του ποσού της ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΔΙΑΦΟΡΑΣ που υπόκειται σε συμψηφισμό μόνο στο ποσό που απομένει μετά την αφαίρεση ασυμψήφιστου ορίου 200 ευρώ (50 ευρώ) και περαιτέρω περιορισμός του ποσού της κανονικής αύξησης που συμψηφίζεται στο 50% του ύψους της. Δηλαδή, ο συμψηφισμός γίνεται μεταξύ ποσού μόνο 50 ευρώ από την ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ και του 50% της ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΑΥΞΗΣΗΣ.