Την καταβολή της πλειοψηφίας των επιδομάτων της ΔΥΠΑ και του ΟΠΕΚΑ μέσω προπληρωμένης κάρτας, με όριο αναλήψεων μετρητών μέχρι το 50% του ποσού κάθε επιδόματος ανακοίνωσε το οικονομικό επιτελείο. Η κάρτα θα εκδίδεται από την τράπεζα που έχει λογαριασμό ο δικαιούχος και θα υπάρχει κόφτης για τα μετρητά που μπορεί να σηκώσει ο δικαιούχος.

Με προπληρωμένη κάρτα θα καταβάλλεται η πλειοψηφία των επιδομάτων της ΔΥΠΑ, όπως το τακτικό επίδομα ανεργίας και του ΟΠΕΚΑ, όπως:

• το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα
• το επίδομα παιδιού
• το επίδομα γέννησης

Για τη χρήση της κάρτας και για το υπόλοιπο 50%, προβλέπεται η παροχή κινήτρων κατά τα πρότυπα της φορολοταρίας της ΑΑΔΕ (κοινό έργο με το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, ενταγμένο στο Ταμείο Ανάκαμψης).

Με αυτόν τον τρόπο, απλοποιείται η διαδικασία πληρωμής από διαφορετικούς φορείς και αυξάνονται οι ηλεκτρονικές συναλλαγές προς όφελος των δημοσίων εσόδων.

Σημειώνεται πως από την καταβολή, μέσω προπληρωμένης κάρτας, υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις, με κυριότερη τα αναπηρικά επιδόματα και το επίδομα ενοικίου.
Συνοπτικά, αλλαγές που θα γίνουν έχουν ως εξής:

• Καθιερώνονται προπληρωμένες κάρτες και για τα άλλα σημαντικά προνοιακά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ, όπως το επίδομα τέκνου και το επίδομα για τη γέννηση.
• Θα πληρώνονται με κάρτες τα βασικά επιδόματα ανεργίας της ΔΥΠΑ.
• Θα καθιερωθούν όρια ανάληψης μετρητών για τις προπληρωμένες κάρτες και το ποσό που θα μένει πέραν του ορίου θα μπορεί να δαπανάται μόνο με ηλεκτρονικές πληρωμές, δηλαδή με αγορές μέσω POS, μέσω e-banking κ.ά.

H αποκάλυψη του ΕΤ για την προπληρωμένη μηνιαία κάρτα για όλα τα επιδόματα – Φάκα για τους «κατ’ επάγγελμα» επιδοματούχους

Θυμίζουμε πως το νέο σύστημα με την προπληρωμένη κάρτα είχε αποκαλύψει ο Ελεύθερος Τύπος από τις 30 Αυγούστου και ότι θα εφαρμοστεί σταδιακά εντός του 2024 και θα περιλαμβάνει περισσότερα από 10 επιδόματα, μεταξύ των οποίων τα επιδόματα ανεργίας, το επίδομα παιδιού, το εγγυημένο εισόδημα, τα προνοιακά επιδόματα αναπηρίας και ενδεχομένως (ανάλογα με την πορεία εφαρμογής) και το επίδομα θέρμανσης.

Ονομαστική κάρτα

Το σύνολο αυτών των επιδομάτων που καταβάλλουν κυρίως ο ΟΠΕΚΑ και η ΔΥΠΑ ανέρχεται περίπου στα 368 εκατ. ευρώ σε μηνιαία βάση, δηλαδή ξεπερνά τα 4 δισ. ευρώ το χρόνο. Οι υπηρεσίες γνωρίζουν μόνον τι πληρώνουν, όχι όμως και ποιοι τα παίρνουν. Αυτό θα φανεί με την προπληρωμένη κάρτα, η οποία θα είναι ονομαστική, που σημαίνει ότι δεν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κανέναν άλλον παρά μόνον από τον κάτοχό της. Με τον τρόπο αυτό θα αποτραπούν φαινόμενα χρήσης της κάρτας από άλλα πρόσωπα (π.χ. συγγενείς δικαιούχων που δεν παίρνουν επιδόματα), ενώ θα αποκαλυφθούν και πολλές περιπτώσεις «κατ’ επάγγελμα» επιδοματούχων, που δηλώνουν πολύ χαμηλά εισοδήματα με στόχο να εισπράττουν ταυτόχρονα περισσότερα επιδόματα (εγγυημένο εισόδημα, επίδομα στέγασης, επίδομα παιδιού).

Το ποσό που θα μπαίνει σε προπληρωμένη κάρτα δεν θα μπορεί να αξιοποιηθεί με τη διαδικασία της ανάληψης, όπως συμβαίνει σήμερα, για όλο το ποσό, αλλά θα είναι συνδεδεμένο με την αυτόματη πληρωμή πολλών άλλων αγαθών και υπηρεσιών, από αγορές τροφίμων στα σούπερ μάρκετ και πληρωμές λογαριασμών μέχρι σχολικά είδη, εστίαση, μετακινήσεις, θέατρα κ.λπ.

Το ποσό που θα μένει για ανάληψη μετρητών θα συνδυαστεί με επιπλέον κίνητρα, όπως για παράδειγμα με εκπτώσεις για αγορά προϊόντων πρώτης ανάγκης ή με αυξημένο επίδομα θέρμανσης κ.λπ., εφόσον όλο ή το μεγαλύτερο μέρος του ποσού, που θα είναι εκτός προπληρωμένης κάρτας, θα «ξοδεύεται» με ηλεκτρονικές συναλλαγές.

Στόχοι

Η θέσπιση της προπληρωμένης κάρτας για τα επιδόματα αποτελεί μία από τις βασικές μεταρρυθμίσεις που σχεδιάζει η κυβέρνηση με στόχο να γνωρίζει ποιος παίρνει τι από το κράτος, ώστε στη συνέχεια εντός της τετραετίας να στοχεύσει σε πιο αποτελεσματικά μέτρα καταπολέμησης της φτώχειας. Αυτό που έχει διαπιστωθεί είναι πως τα 4 δισ. ευρώ εν προκειμένω που κατευθύνονται κάθε χρόνο σε επιδόματα πάσης φύσεως δεν φέρνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα στη μείωση της φτώχειας.

Ο νέος μηχανισμός πληρωμής των επιδομάτων δεν θα μεταβάλει τα ισχύοντα κριτήρια, όπως ανέφεραν στον «Ε.Τ.» αρμόδια στελέχη που επεξεργάζονται τις παραμέτρους της προπληρωμένης κάρτας.

Κάποια από τα επιδόματα, όπως τα ασφαλιστικά επιδόματα απόλυτης αναπηρίας, δεν θα συμπεριληφθούν στην προπληρωμένη κάρτα, καθώς είναι φύσει αδύνατον για τους δικαιούχους να την αξιοποιήσουν.

Τα υπόλοιπα θα ενταχθούν σταδιακά από το 2024 και κάθε μήνα οι δικαιούχοι θα γνωρίζουν ότι το μισό από το επίδομα που δικαιούνται θα μπορούν να το ξοδέψουν για αγορά ή πληρωμή καθορισμένων υπηρεσιών, ενώ το άλλο μισό θα μπορούν να το «σηκώσουν» από το λογαριασμό τους σε μετρητά.

Οφελος

Σύμφωνα με εκτιμήσεις αρμόδιων στελεχών του υπουργείου Εργασίας (που συμμετέχουν στο σχεδιασμό των προπληρωμένων επιδομάτων), η χρήση του 50% των επιδομάτων σε συγκεκριμένες αγορές και υπηρεσίες θα αποφέρει μια αύξηση των φορολογικών εσόδων του κράτους της τάξης των 100 εκατ. ευρώ ετησίως. Τα έσοδα αυτά θα προέλθουν από το γεγονός ότι για τις προπληρωμένες αγορές αγαθών και υπηρεσιών ο φόρος, κυρίως ο ΦΠΑ, θα παρακρατείται αυτόματα, ενώ σήμερα τα επιδόματα πληρώνονται στους λογαριασμούς των δικαιούχων και από εκεί και πέρα ουδείς γνωρίζει αν και πόσες από τις συναλλαγές που κάνουν οι δικαιούχοι είναι με απόδειξη ή όχι, οπότε στη δεύτερη περίπτωση τους φόρους τους «τρώει» η μαύρη οικονομία.

Τσιμπίδα για δικαιούχους-μαϊμού

Το νέο σύστημα θα συμβάλει ή και θα βάλει τέλος στη χορήγηση επιδομάτων που πέφτουν στη μαύρη τρύπα της παραοικονομίας, ενώ θα αποκαλυφθούν και περιπτώσεις «κατ’ επάγγελμα» επιδοματούχων, που εμφανίζονται με ελάχιστα εισοδήματα, μόνο και μόνο για να μη χάσουν τα επιδόματα που χορηγεί το κράτος.

Αρμόδιο στέλεχος αποκάλυψε στον «Ε.Τ.» ότι ένα από τα κόλπα των επιτηδείων, δήθεν δικαιούχων, είναι να δηλώνουν μηδενικά εισοδήματα στην εφορία, για να εισπράττουν έτσι όχι μόνο ένα αλλά περισσότερα επιδόματα. Για παράδειγμα, με εισόδημα στο όριο των 1.000 ή 2.000 ευρώ ετησίως, με νοίκι και με δύο ή περισσότερα τέκνα, ο ΟΠΕΚΑ χορηγεί στον δικαιούχο τρία επιδόματα:

*Το στεγαστικό επίδομα, από 70 ευρώ ως 210 ευρώ το μήνα ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών.

*Το εγγυημένο εισόδημα, που είναι 200 ευρώ για τον αιτούντα συν 100 ευρώ για κάθε ενήλικο μέλος και συν 50 ευρώ για κάθε ανήλικο μέλος της οικογένειας του αιτούντος.

*Το επίδομα παιδιού, που για τα εισοδήματα ως 10.000 ευρώ ξεκινά από 70 ευρώ το μήνα στο ένα παιδί πάει στα 140 ευρώ με δύο, στα 280 ευρώ με τρία παιδιά και στα 420 ευρώ το μήνα με τέσσερα.

Σε τέτοιες περιπτώσεις τα ποσά που καταβάλλονται μπορεί να ξεπερνούν και τα 1.100 ευρώ το μήνα! Για παράδειγμα, οικογένεια με τέσσερα ανήλικα που μένει σε νοίκι δικαιούται επίδομα στέγασης 210 ευρώ το μήνα, εγγυημένο εισόδημα 550 ευρώ το μήνα και επίδομα τέκνων 420 ευρώ το μήνα, δηλαδή συνολικά 1.180 ευρώ. Σήμερα ουδείς από τις υπηρεσίες πρόνοιας γνωρίζει πού και πώς αξιοποιούνται αυτά τα επιδόματα που πληρώνει το κράτος.

Πώς θα λειτουργεί το νέο σύστημα

Οι δικαιούχοι θα αποκτήσουν μια προσωπική κάρτα με τα στοιχεία τους και με βάση αυτήν θα πιστοποιείται ότι δικαιούνται συγκεκριμένα επιδόματα. Η κάρτα θα είναι συνδεδεμένη με το λογαριασμό τους και μέσω αυτής θα έχουν όριο αγοράς προπληρωμένων αγαθών και υπηρεσιών με το 50% του επιδόματος. Το υπόλοιπο 50% θα μπορούν να το «σηκώνουν» από το λογαριασμό τους για άλλες ανάγκες (π.χ. αγορά ειδών από λαϊκές ή κατάθεση ποσού για ενοίκιο παιδιού κ.λπ). Ο,τι μείνει αδιάθετο από τις προπληρωμένες υπηρεσίες μεταφέρεται και αυξάνει το ποσό της προπληρωμένης κάρτας για τον επόμενο μήνα. Για παράδειγμα:

Ανεργος δικαιούται επίδομα ανεργίας 480 ευρώ το μήνα από τη ΔΥΠΑ. Είναι παντρεμένος, με δύο παιδιά, και παίρνει προσαύξηση στο επίδομα ανεργίας 10% για κάθε παιδί, εφόσον τα δηλώνει ως προστατευόμενα μέλη. Συνολικά, παίρνει από το επίδομα ανεργίας 576 ευρώ. Με βάση το οικογενειακό εισόδημα δικαιούται και επίδομα παιδιού από τον ΟΠΕΚΑ 140 ευρώ.

Συνολικά, στο όνομά του, εισπράττει επιδόματα 716 ευρώ το μήνα. Σήμερα μπορεί να ξοδέψει τα 716 ευρώ όπου θέλει. Με την προπληρωμένη κάρτα το επίδομα σπάει σε δύο μέρη. Σε 358 ευρώ που είναι αποκλειστικά για αγορά τροφίμων, πληρωμή λογαριασμών κ.λπ. και σε άλλα 358 ευρώ που μπορεί να τα διαθέσει οπουδήποτε επιθυμεί. Εστω ότι από το προπληρωμένο ποσό (358 ευρώ) του μένει υπόλοιπο 100 ευρώ. Αυτά τα 100 ευρώ θα προστεθούν στο προπληρωμένο ποσό του επόμενου μήνα και έτσι θα έχει κλειδωμένο για καθορισμένες ανάγκες (λογαριασμοί, τρόφιμα κ.λπ.) το ποσό των 458 ευρώ.