Και αυτό παρά το μέτρο που έχει τεθεί σε ισχύ από την 1η Μαρτίου, με βάση το οποίο οι βιομηχανίες που προχωρούν σε ανατιμήσεις, απαγορεύεται για τρεις μήνες να πουλήσουν τα προϊόντα τους υπό το καθεστώς προωθητικής ενέργειας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τις μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών σε ετήσια βάση παρουσίασαν τον Μάιο το ελαιόλαδο (+56,8%) και τα νωπά ψάρια (+12,5%). Ακολούθησαν το νερό, τα αναψυκτικά και οι χυμοί, με τον ρυθμό των ανατιμήσεων να τρέχει με 7,7%, τα αλκοολούχα ποτά με 3,5%, η ζάχαρη, οι σοκολάτες και τα γλυκά με 2,3%, τα κρέατα με 1,9%, τα φρούτα με 1,7% και τα λαχανικά με 1,2%. Στελέχη της αγοράς υπογραμμίζουν ότι οι ανατιμήσεις αυτές συνδέονται με την κλιματική κρίση και τη μειωμένη παραγωγή της πρώτης ύλης, αλλά και με τις χρηματιστηριακές τιμές κάποιων ειδών, όπως είναι, για παράδειγμα, το κακάο ή ο καφές.

Το ράλι των ανατιμήσεων στα τρόφιμα αυτά επιβεβαιώνει και έρευνα αγοράς του «Ε.Τ.» της Κυριακής. Ενδεικτικά, γνωστή μάρκα ελαιολάδου από τα 9 ευρώ τον Μάιο εκτινάχθηκε κατά 57,3% στα 14,3 ευρώ το λίτρο, ενώ μεγάλες αυξήσεις τιμών καταγράφουν και ορισμένα φρούτα και λαχανικά, λόγω της μειωμένης παραγωγής. Αν και οι τιμές των φρούτων ανεβαίνουν μόλις κατά 1,7% σε ετήσια βάση, στα πορτοκάλια η μεταβολή της τιμής αγγίζει το 29,2%, καθώς πωλούνται στα ράφια των σούπερ μάρκετ στα 0,84 ευρώ το κιλό από 0,65 ευρώ έναν χρόνο πριν, ενώ κατά 27,3% ακριβότερα διατίθεται φέτος και το καρπούζι, στα 0,70 από 0,55 ευρώ το κιλό τον Μάιο του 2023. Μικρότερη είναι η «ψαλίδα» των τιμών στα κεράσια (+1,25%) και τις πατάτες Κύπρου (+6,3%), οι οποίες κοστίζουν 1,52 από 1,43 ευρώ το κιλό πέρυσι.

Μεγάλες ανατιμήσεις εμφανίζουν και τα φρέσκα ψάρια, όπως, για παράδειγμα, οι τσιπούρες, οι οποίες στα σούπερ μάρκετ πωλούνται στα 5,2 ευρώ (τεμάχιο 450 γραμμαρίων) από 4,5 ευρώ πέρυσι.

Σε ό,τι αφορά τις τιμές των μη αλκοολούχων ποτών (νερά, αναψυκτικά και χυμοί), μεγάλες αυξήσεις παρατηρούνται στον χυμό πορτοκαλιού, η τιμή του οποίου ανέβηκε από τα 1,72 ευρώ το λίτρο τον Μάιο του 2023 στα 2,02 ευρώ τον Μάιο του 2024 (+17,4%), λόγω της έλλειψης που καταγράφεται διεθνώς ως αποτέλεσμα μιας ασθένειας που πλήττει τους πορτοκαλεώνες στη Λατινική Αμερική.

Ανατιμήσεις από 15% έως 17% καταγράφονται και στα όσπρια, ενώ αυξημένη κατά 13,6% σε σχέση με πέρυσι είναι και η τιμή του παγωτού (ξυλάκι), από τα 2,2 στα 2,5 ευρώ, λόγω του ράλι που ακολουθεί η διεθνής τιμή του κακάο.

Σε ό,τι αφορά τα κρέατα, η εγκατάλειψη της κτηνοτροφίας, λόγω του αυξημένου κόστους ζωοτροφών, έχει οδηγήσει σε μείωση της παραγωγής και αύξηση των εισαγωγών, κυρίως στο βόειο και το χοιρινό κρέας. Ενδεικτικά, οι χοιρινές μπριζόλες πωλούνται στα σούπερ μάρκετ σχεδόν 7 ευρώ το κιλό από 6,5 ευρώ πέρυσι, ενώ μικρότερες είναι οι ανατιμήσεις στο μοσχαρίσιο κρέας (σπάλα) στα 12,9 από 12,6 ευρώ το κιλό τον Μάιο του 2023.

Πάντως, παρά την επιβράδυνση του πληθωρισμού, η κυβέρνηση εξετάζει νέες παρεμβάσεις, κυρίως σε ό,τι αφορά τη λειτουργία της αγοράς, που θα αυξήσουν τον ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων, θα ενισχύσουν τη θέση των μικρότερων εταιριών και θα οδηγήσουν μεσοπρόθεσμα στη μείωση των τιμών στα ράφια.

ΜΕΤΑ ΤΟ ΜΕΤΡΟ ΤΟΥ «ΚΟΦΤΗ»

Αυξομειώσεις σε απορρυπαντικά και είδη προσωπικής υγιεινής

Φρένο στις αυξήσεις των τιμών σε απορρυπαντικά, είδη καθαρισμού και προσωπικής υγιεινής και βρεφικές πάνες φαίνεται να έχει βάλει ο «κόφτης» του 30% στις προωθητικές ενέργειες με αντίστοιχη μείωση των τιμών στο ράφι, που τέθηκε σε ισχύ από την 1η Μαρτίου, αν και ακόμα οι βιομηχανίες πειραματίζονται με τις τιμές τεστάροντας την καταναλωτική συμπεριφορά. Αν και τον πρώτο μήνα εφαρμογής του μέτρου οι τελικές τιμές των προϊόντων υποχώρησαν ελαφρώς, τον δεύτερο μήνα επέστρεψαν στα επίπεδα που ήταν πριν από την εφαρμογή του μέτρου, καθώς περιόρισαν τις προσφορές, ενώ τον τρίτο μήνα φαίνεται να υπάρχει εκ νέου αποκλιμάκωση, λόγω της έντασης των προσφορών.

Σύμφωνα με την έρευνα του «Ε.Τ.» της Κυριακής, απορρυπαντικό πιάτων μεγάλης εταιρίας που στα τέλη Φεβρουάριου είχε τιμή τιμοκαταλόγου 5,9 ευρώ και με έκπτωση στοίχιζε 3,84 ευρώ, πλέον πωλείται στα 2,92 ευρώ, 1 ευρώ φθηνότερα σε σχέση με τον Απρίλιο, που η τελική τιμή του είχε αυξηθεί στα 3,91 ευρώ.

Κατά 17,8% φθηνότερα σε σχέση με τον Απρίλιο διατίθεται και το καθαριστικό πατώματος γνωστής εταιρίας, από τα 1,98 στα 1,69 ευρώ, ενώ πριν από την εφαρμογή του μέτρου η τιμή του ήταν στα 1,87 ευρώ.

Μείωση, έστω και μικρή, παρατηρείται και σε γνωστό απορρυπαντικό ρούχων, η τιμή του οποίου μετά την προσφορά διαμορφώνεται στα 13,61 ευρώ από 13,95 ευρώ τον Απρίλιο και 15 ευρώ τον Φεβρουάριο του 2024, ενώ αντίστοιχη πτώση καταγράφεται και στις οδοντόκρεμες.

Τέλος, σταθερές σε σχέση με τον Απρίλιο και χαμηλότερες συγκριτικά με τον Φεβρουάριο παραμένουν οι τιμές σε αφρόλουτρα, σαμπουάν και βρεφικές πάνες. Πάντως, στελέχη του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων εκτιμούν ότι δύσκολα θα μπορέσουν οι βιομηχανίες να διατηρήσουν επί μακρόν τις μεγάλες προσφορές. Το δίλημμα, λοιπόν, που τίθεται είναι διατήρηση των μεριδίων αγοράς ή έστω και πρόσκαιρη μείωση των κερδών τους.

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΙΜΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΝΟΣ ΤΥΠΙΚΟΥ ΚΑΛΑΘΙΟΥ

ΠΡΟΪΟΝ	ΜΑΪΟΣ 2023	ΜΑΪΟΣ 2024	ΜΕΤΑΒΟΛΗ (%)
ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ ΚΑΦΕΣ 200 ΓΡΑΜΜ.	7,56	7,85	+3,8%
COLA 1 ΛΙΤΡΟ	1,35	1,37	+1,5%
ΧΥΜΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΟΥ 1 ΛΙΤΡΟ	1,72	2,02	+17,4%
ΠΑΓΩΤΟ ΞΥΛΑΚΙ	2,20	2,50	+13,6%
ΦΑΚΕΣ 500 ΓΡΑΜΜ.	1,83	2,10	+14,8%
ΦΑΣΟΛΙΑ ΜΕΤΡΙΑ 500 ΓΡΑΜΜ.	2,04	2,39	+17,2%
ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ (1 ΛΙΤΡΟ)	9,09	14,3	+57,3%
ΠΑΤΑΤΕΣ ΚΥΠΡΟΥ 1 ΚΙΛΟ	1,43	1,52	+6,3%
ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΒΑΛΕΝΤΣΙΑ 1 ΚΙΛΟ	0,65	0,84	+29,2%
ΚΕΡΑΣΙΑ 1 ΚΙΛΟ	5,58	5,65	+1,25%
ΚΑΡΠΟΥΖΙ 1 ΚΙΛΟ	0,55	0,70	+27,3%
ΜΟΣΧΑΡΙ ΣΠΑΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ (1 ΚΙΛΟ)	12,60	12,90	+2,4%
ΧΟΙΡΙΝΕΣ ΜΠΡΙΖΟΛΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ (1 ΚΙΛΟ)	6,50	6,93	+6,6%
ΤΣΙΠΟΥΡΑ (450 ΓΡΑΜΜ.)	4,5	5,2	+15,5%

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΑΡΧΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΩΝ ΤΙΜΩΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ

ΠΡΟΪΟΝ	ΑΡΧΙΚΗ ΤΙΜΗ 29/2/2024	ΤΕΛΙΚΗ ΤΙΜΗ 29/2/2024	ΑΡΧΙΚΗ ΤΙΜΗ 1/3/2024	ΤΕΛΙΚΗ ΤΙΜΗ 1/3/2024	ΑΡΧΙΚΗ ΤΙΜΗ 27/3/2024	ΤΕΛΙΚΗ ΤΙΜΗ 27/3/2024	ΑΡΧΙΚΗ ΤΙΜΗ 17/4/2024	ΤΕΛΙΚΗ ΤΙΜΗ 17/4/2024	ΑΡΧΙΚΗ ΤΙΜΗ 19/6/2024	ΤΕΛΙΚΗ ΤΙΜΗ 19/6/2024
Απορρυπαντικό πιάτων 900 ml	5,9	3,84	4,86	3,14	4,86	2,96	4,86	3,91	4,86	2,92
Καθαριστικό πατώματος 1 lt	3,73	1,87	3,08	1,55	3,08	1,85	3,08	1,98	3,08	1,68
Αφρόλουτρο 650 ml	5,98	2,99	4,91	2,46	4,78	2,87	4,78	2,88	4,78	2,88
Σαμπουάν 360 ml	6,96	3,83	5,77	3,17	5,77	2,88	5,77	3,47	5,77	3,46
Οδοντόκρεμα 75 ml	4,02	2,01	3,33	1,67	2,87	1,72	3,10	1,90	2,88	1,68
Υγρό απορρυπαντικό ρούχων (70 μεζούρες)	25,95	15	19,46	13,95	19,46	13,9	19,35	13,95	19,45	13,61
Βρεφικές πάνες Νο3 (60 τεμάχια)	29,8	14,9	27,08	13,54	27,08	13,58	27,08	14,88	27,08	14,89