Με τη ζήτηση να γίνεται όλο και μεγαλύτερη, αλλά την προσφορά να παραμένει σχετικά σταθερή, όλη η δύναμη στην αγορά βρίσκεται στα χέρια των ιδιοκτητών. Από την πλευρά τους, αρκετοί ιδιοκτήτες που έχουν δει πολλά τα τελευταία χρόνια, με κακοπληρωτές, καταστροφές στην περιουσία τους και νομικά μπλεξίματα, έχουν αποφασίσει να περνούν από έλεγχο τους υποψήφιους ενοικιαστές.

Οι καταγγελίες πολλές από ενοικιαστές που τους ζήτησαν τη φορολογική δήλωση ή το Ε9, βεβαίωση μη οφειλών, μέχρι και αντίγραφο ποινικού μητρώου! Τίποτα από αυτά δεν είναι επίσημο, ούτε θεσμοθετημένο, όπως επίσης και δεν είναι υποχρεωτικό από κανέναν να δώσει τα προσωπικά του οικονομικά, φορολογικά ή άλλα στοιχεία σε κανέναν. Σημαντικό είναι ότι και Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων δεν συμφωνεί με αυτήν την πρακτική.

Μονόδρομος…

Το πρόβλημα είναι ότι είναι τέτοια η δυσκολία εύρεσης ποιοτικής κατοικίας σε λογική τιμή, που χιλιάδες αναζητούντες κατοικία αναγκάζονται να ενδώσουν στις όποιες απαιτήσεις λίγων ιδιοκτητών.

Δεδομένου ότι στην ελληνική πραγματικότητα υπάρχουν πολλοί «επαγγελματίες κακοπληρωτές» και χιλιάδες ιδιοκτήτες που έχουν υποστεί σημαντικές ζημιές, το πρόβλημα είναι υπαρκτό και χρειάζεται λύση. Ο κίνδυνος για «ζημιά» είναι μεγάλος για τους ιδιοκτήτες και πολλοί έχουν χάσει αρκετά είτε σε ενοίκια που δεν πληρώθηκαν ποτέ είτε σε αποκατάσταση των καταστροφών που άφησαν πίσω τους ενοικιαστές που εξαφανίστηκαν. Το ερώτημα αρκετών ιδιοκτητών είναι πότε θα πρέπει να ζητούν εκκαθαριστικό, για να μη χάσουν ενοίκια και για να ξέρουν τι μπορούν να διεκδικήσουν και από ποιους για τυχόν φθορά περιουσίας.

Η ανεπίσημη και πρόχειρη… «λύση» τού να ζητούν αποδείξεις και ονόματα από τους ενοικιαστές μπορεί να δημιουργήσει πολλά άλλα προβλήματα, αλλά στη μεγάλη εικόνα δεν λύνει το πρόβλημα.

«Αποδείξεις»

Η ανισορροπία ζήτησης και προσφοράς έχει σημαντικές επιπτώσεις. Εδώ και μία εξαετία, τη δύναμη στην αγορά ακινήτων την έχουν οι ιδιοκτήτες. Στο πώς αυτό οδηγεί σε «σκανάρισμα» των υποψήφιων ενοικιαστών αναφέρεται ο έμπειρος μεσίτης, Θεμιστοκλής Μπάκας. «Μέρος των ιδιοκτητών, για να μισθώσουν το ακίνητό τους, ζητούν από τους ενδιαφερόμενους ενοικιαστές ακόμη και προσωπικά δεδομένα. Εκτός από το είδος της εργασίας τους, δεν είναι λίγες οι φορές που ζητούν να δουν τη φορολογική δήλωση του ενδιαφερόμενου ενοικιαστή, ώστε να σιγουρευτούν ότι μπορεί να αντεπεξέλθει στο ύψος του μισθώματος, συστατική επιστολή από τον προηγούμενο ιδιοκτήτη όπου διέμενε, ακόμη και σε ακραίες περιπτώσεις το Ε9 του ενοικιαστή».

Για ακριβά ακίνητα

Δεν ισχύει για όλες τις περιπτώσεις, ενώ είναι ακόμα πιο συχνό όταν οι συμφωνίες αφορούν ποιοτικά και ακριβότερα ακίνητα.

«Την υπόδειξη της φορολογικής δήλωσης ή/και το Ε9 το συναντάμε κυρίως σε ακίνητα υψηλών μισθωμάτων, ακίνητα που μπορεί να είναι πλήρως επιπλωμένα και με το σύνολο των οικοσυσκευών. Σύνηθες μπορεί κανείς να θεωρήσει την “απαίτηση” προκαταβολής μισθωμάτων – αν πρόκειται να “διαπραγματευτεί” το ζητούμενο μίσθωμα. Ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που έχουν ζητηθεί προκαταβολικά μισθώματα ενός έτους. Δεν είναι λίγοι οι ιδιοκτήτες όμως που επιθυμούν να μισθώσουν το ακίνητό τους κυρίως σε δημοσίους υπαλλήλους ή/και ένστολους, εργαζομένους που διατηρούν μόνιμη εργασία και μηνιαία σταθερά εισοδήματα, με στόχο την ασφάλεια καταβολής του μισθώματος. Την άνωθεν περίπτωση την έχουμε αντιμετωπίσει πολλάκις. Να επιθυμεί ο ιδιοκτήτης να μισθωθεί το ακίνητο μόνο σε δημοσίους υπαλλήλους ή ένστολους».

Oπως εξηγεί ο κ. Μπάκας, «όλες οι άνωθεν περιπτώσεις καταγράφονται στην εγχώρια κτηματαγορά τόσο λόγω της υψηλής ζήτησης και της μικρής διαθεσιμότητας ακινήτων όσο και λόγω του γεγονότος ότι δεν είναι λίγες οι φορές που ιδιοκτήτες έχουν χάσει τα ενοίκιά τους και έχουν οδηγηθεί στις αίθουσες των δικαστηρίων, με ό,τι συνεπάγεται αυτό από έξοδα και ταλαιπωρία. Ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις ακίνητα που έχουν μισθωθεί να έχουν υποστεί φθορές εκτός των φυσιολογικών».

Από την πλευρά τους, οι ιδιοκτήτες έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους, προσπαθούν να προστατέψουν την περιουσία τους και τα αναμενόμενα έσοδά τους, και η καθυστέρηση στην εφαρμογή του «Τειρεσία» για τους κακοπληρωτές ενοικίων, που αναμένεται να εφαρμόσει η ΑΑΔΕ προκειμένου να περιοριστεί το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, οδηγεί τους ιδιοκτήτες σε άλλες μορφές επιβεβαίωσης της οικονομικής κατάστασης των πιθανών ενοικιαστών τους.

Αμοιβαία αξιοπιστία

Σχετικά, ο γραμματέας Ενημέρωσης της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων, Μάνος Κρανίδης, εξήγησε πως «για την υψηλής σημασίας συμφωνία μίσθωσης είναι παραδοσιακή τακτική η αμοιβαία αναζήτηση πληροφοριών για την αξιοπιστία του μισθωτή (π.χ. στοιχεία εισοδήματος, εργασία), με σκοπό τη μεγαλύτερη εξασφάλιση εξόφλησης του μηναίου συμφωνηθέντος μισθώματος εκ μέρους του ιδιοκτήτη και παράλληλα για την αξιοπιστία των προδιαγραφών και της νομιμότητας του ακινήτου εκ μέρους του μισθωτή (π.χ. ενεργειακό πιστοποιητικό, άδεια κ.λπ.). Μια λογική παράδοση, καθώς η αμοιβαία αξιοπιστία των δύο μερών μιας μίσθωσης είναι η επιτομή μιας αμοιβαίας επωφελούς μίσθωσης και πολύχρονης διάρκειάς της, όπως συμβαίνει στη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων των εκατομμυρίων μισθώσεων στην Ελλάδα.

Νέα πλατφόρμα

«Τειρεσίας» για ενοικιαστές

Η μοναδική εναλλακτική είναι ο πολυαναμενόμενος «Τειρεσίας» για τους κακοπληρωτές ενοικίων, που θα εφαρμόσει η ΑΑΔΕ. Ενα σύστημα που θα περιλαμβάνει τα στοιχεία των ενοικιαστών, αλλά και το προφίλ τους. Στο νέο ηλεκτρονικό μητρώο θα έχουν πρόσβαση τόσο οι ιδιοκτήτες ακινήτων όσο και οι ενοικιαστές. Οι πρώτοι θα ελέγχουν την προϊστορία όσων ζητούν να μισθώσουν το ακίνητό τους, θα έχουν πλήρη εικόνα για τη φερεγγυότητα των ενοικιαστών τους, δηλαδή αν έχουν αφήσει απλήρωτα ενοίκια ή αν χρωστούν σε τράπεζες, ΔΕΚΟ, και οι τελευταίοι θα μπορούν να διασταυρώνουν αν ο ιδιοκτήτες δηλώνουν μικρότερο μίσθωμα από αυτό που πληρώνουν.