Οι μόνες αλλαγές που θα ισχύσουν φέτος στους κανόνες υπολογισμού του φόρου εισοδήματος των μισθωτών και των συνταξιούχων είναι δύο:

α) Η κατοχύρωση του δικαιώματος της έκπτωσης φόρου των 1.900-2.100 ευρώ υπό την προϋπόθεση ότι κατά τη διάρκεια του 2017 εξοφλήθηκαν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή με μετρητά (από όσους έχουν ηλικία άνω των 70 ετών, όσους έχουν αναπηρία 80% και άνω κι όσους υπάγονται σ’ ορισμένες ακόμη ειδικές κατηγορίες) δαπάνες για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών συνολικού ύψους από 10% έως και 18,75% επί του συνολικού ατομικού ετήσιου -δηλωθέντος ή τεκμαρτού- εισοδήματος. Σε περίπτωση μη κάλυψης του απαιτούμενου ποσοστού, το ακάλυπτο ποσό θα φορολογείται με 22%.

β) Η κατάργηση της διάταξης που προέβλεπε έκπτωση από τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος του 10% της ετήσιας δαπάνης του φορολογούμενου για ιατρική, νοσοκομειακή και φαρμακευτική περίθαλψη, εφόσον η δαπάνη αυτή υπερέβαινε το 5% του ετήσιου φορολογητέου εισοδήματός του.

Αναλυτικά, κατά την εκκαθάριση των δηλώσεων που θα υποβάλουν φέτος οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι για τη φορολόγηση των εισοδημάτων που απέκτησαν το 2017 θα ισχύσουν οι εξής κανόνες:

1 Εφαρμογή φορολογικής κλίμακας με συντελεστές 22%-45%: Τα εισοδήματα από μισθωτή εργασία και συντάξεις θα φορολογηθούν με κλίμακα στην οποία ο κατώτατος συντελεστής φόρου ανέρχεται στο 22% και επιβάλλεται μέχρι το επίπεδο ετήσιου εισοδήματος των 20.000 ευρώ. Πάνω από το επίπεδο ετήσιου εισοδήματος των 20.000 ευρώ και μέχρι τα 30.000 ευρώ επιβάλλεται συντελεστής φόρου 29%, ενώ πάνω από τα 30.000 και μέχρι τα 40.000 ευρώ εφαρμόζεται συντελεστής φόρου 37%. Για το τμήμα του ετήσιου εισοδήματος άνω των 40.000 ευρώ προβλέπεται συντελεστής φόρου 45%.

2 Εκπτωση φόρου εισοδήματος έως 1.900-2.100 ευρώ: Για τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις που δεν υπερβαίνουν ετησίως τα 20.000 ευρώ προβλέπεται έκπτωση φόρου:

* 1.900 ευρώ, για φορολογούμενους χωρίς εξαρτώμενα τέκνα
* 1.950 ευρώ, για φορολογούμενους με 1 εξαρτώμενο τέκνο
* 2.000 ευρώ, για φορολογούμενους με 2 εξαρτώμενα τέκνα
* 2.100 ευρώ για φορολογούμενους με 3 ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα.

Το ισχύον κατά περίπτωση ποσό έκπτωσης φόρου θα αφαιρείται από τον αρχικώς αναλογούντα φόρο, ο οποίος θα έχει προκύψει από την εφαρμογή του συντελεστή φόρου 22% επί του ετήσιου εισοδήματος. Π.χ. σε ετήσιο εισόδημα από συντάξεις 15.000 ευρώ, το οποίο απέκτησε συνταξιούχος χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, αναλογεί φόρος

3.300 ευρώ (15.000 Χ 22% = 3.300 ευρώ). Από το ποσό των 3.300 ευρώ (από το ποσό του αρχικώς αναλογούντος φόρου) θα αφαιρείται στη συνέχεια η έκπτωση φόρου των 1.900 ευρώ και το τελικό ποσό του φόρου που αναλογεί θα περιορίζεται στα 1.400 ευρώ (3.300 ευρώ – 1.900 ευρώ = 1.400 ευρώ).

Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία ο φόρος που αναλογεί με βάση τον ελάχιστο συντελεστή 22% είναι μικρότερος από την ισχύουσα έκπτωση φόρου, το ποσό της έκπτωσης αυτής θα περιορίζεται ακριβώς στο ύψος του αναλογούντος φόρου και θα τον μηδενίζει.

Π.χ. σε εισόδημα 8.000 ευρώ από μισθούς, το οποίο έχει αποκτηθεί από εργαζόμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, ο φόρος που αναλογεί με την εφαρμογή του συντελεστή 22% είναι 1.760 ευρώ (8.000 Χ 22% = 1.760 ευρώ), ενώ η ισχύουσα έκπτωση φόρου, σύμφωνα με τα όσα προαναφέραμε, φθάνει τα 1.900 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή, η έκπτωση φόρου θα περιοριστεί στα 1.760 ευρώ (όσο και ο αναλογών φόρος) και αφαιρούμενη από το φόρο θα τον μηδενίσει.

Για όσους από τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους έχουν ετήσιο εισόδημα άνω των 20.000 ευρώ, η ισχύουσα κατά περίπτωση έκπτωση φόρου (των 1.900-2.100 ευρώ) θα μειώνεται κατά το 1% του πέραν των 20.000 ευρώ τμήματος του ετήσιου εισοδήματος.

3 Επιβολή ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης κλιμακωτά, με συντελεστές από 2,2% έως 10%, σε ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ: Στους έχοντες -πραγματικά ή τεκμαρτά- ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ, αθροιστικά από όλες τις πηγές, θα επιβάλλεται ειδική εισφορά αλληλεγγύης που θα υπολογίζεται κλιμακωτά, ως εξής:

• 0%, στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος μέχρι τα 12.000 ευρώ,
• 2,2% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 20.000 ευρώ,
• 5% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 20.001 ως 30.000 ευρώ,
• 6,5% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 30.001 ως 40.000 ευρώ,
• 7,5% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 40.001 ως και 65.000 ευρώ,
• 9% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 65.001 ως και 220.000 ευρώ και
• 10% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος πάνω από τα 220.000 ευρώ.

Το τεκμαρτό εισόδημα το οποίο θα λαμβάνεται υπόψη για την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης θα προσδιορίζεται από το άθροισμα των τεκμηρίων διαβίωσης (των αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης του άρθρου 31 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος) και των τεκμηρίων απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (των δαπανών απόκτησης κινητών και ακινήτων περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32 του Κ.Φ.Ε.).

Σε κάθε περίπτωση συνταξιούχου ηλικίας άνω των 65 ετών, το τεκμαρτό εισόδημα που θα προκύπτει από την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης θα μειώνεται κατά 30% και για τον υπολογισμό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.

Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το τεκμαρτό εισόδημα του φορολογούμενου θα είναι μεγαλύτερο από το δηλωθέν, αλλά ο φορολογούμενος θα καλύπτει τη διαφορά αναγράφοντας στη δήλωσή του και συγκεκριμένα στους κωδικούς 787-788 του Πίνακα 6 ποσό κεφαλαίου προερχόμενου από εισοδήματα παρελθόντων ετών το οποίο αναλώθηκε εντός του 2017 για αγορές περιουσιακών στοιχείων κ.λπ., ως βάση υπολογισμού της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης θα λαμβάνεται υπόψη το δηλωθέν εισόδημα κι όχι το τεκμαρτό.

4 Κατάργηση της διάταξης που προέβλεπε έκπτωση, από τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος, του 10% του ποσού των δαπανών του φορολογούμενου για ιατρική, φαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, εφόσον οι δαπάνες αυτές υπερβαίνουν συνολικά το 5% του ετήσιου ατομικού εισοδήματός του. Συνέπεια της κατάργησης της έκπτωσης των ιατρικών και φαρμακευτικών δαπανών από το φόρο εισοδήματος θα είναι η περαιτέρω φορολογική επιβάρυνση των μισθωτών και των συνταξιούχων όταν θα γίνει η εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για το 2017.

5 Εκπτωση παρακρατηθέντων φόρων εισοδήματος, από το συνολικό ποσό του αναλογούντος φόρου εισοδήματος που προκύπτει από το άθροισμα των φόρων που αναλογούν στις επιμέρους κατηγορίες εισοδημάτων. Από το φόρο που αναλογεί στο σύνολο των εισοδημάτων του φορολογούμενου από όλες τις βασικές πηγές (από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματικές δραστηριότητες, αγροτικές δραστηριότητες και ακίνητα) αφαιρούνται οι φόροι που παρακρατήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2017 από εισπραχθέντα ποσά μισθών ή συντάξεων.

6 Εκπτωση παρακρατηθέντων ποσών ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, από το συνολικό ποσό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης που αναλογεί στο άθροισμα των εισοδημάτων του φορολογούμενου από όλες τις πηγές. Από το συνολικό ποσό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης που αναλογεί στο άθροισμα όλων των εισοδημάτων του φορολογούμενου αφαιρείται (εκπίπτει) το άθροισμα των ποσών της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης που παρακρατούνταν κάθε μήνα από τους μισθούς ή τις συντάξεις τις οποίες εισέπραττε ο φορολογούμενος κατά το προηγούμενο έτος.

Κατοχύρωση της έκπτωσης φόρου υπό προϋποθέσεις

Κάθε μισθωτός και συνταξιούχος, για να δικαιούται έκπτωσης φόρου έως 1.900-2.100 ευρώ, θα πρέπει κατά τη διάρκεια του 2017 να έχει εξοφλήσει με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες ή μέσω e-banking) δαπάνες για αγορές αγαθών ή παροχή υπηρεσιών συνολικού ύψους ίσου με ποσοστό:

• 10% του ετήσιου εισοδήματός του, πραγματικού ή τεκμαρτού, εφόσον το εισόδημα αυτό ανέρχεται έως 10.000 ευρώ,

• 10% επί των πρώτων 10.000 ευρώ και 15% επί του υπερβάλλοντος ποσού, εφόσον το ετήσιο -πραγματικό ή τεκμαρτό- ατομικό του εισόδημα ανέρχεται σε 10.001 έως και 30.000 ευρώ και

• 10% επί των πρώτων 10.000 ευρώ, 15% επί των επόμενων 20.000 ευρώ και 20% επί του υπερβάλλοντος ποσού, εφόσον το ετήσιο -πραγματικό ή τεκμαρτό- εισόδημά του ξεπερνά τις 30.000 ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το τεκμαρτό εισόδημα, δηλαδή αυτό που προκύπτει από την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, είναι μεγαλύτερο του δηλωθέντος και η επιπλέον διαφορά δεν καλύπτεται από το φορολογούμενο, το ύψος της ετήσιας δαπάνης για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών που πρέπει να έχει εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής για να κατοχυρωθεί η έκπτωση φόρου θα προσδιορίζεται ως ποσοστό επί του (υψηλότερου) τεκμαρτού κι όχι επί του (χαμηλότερου) δηλωθέντος εισοδήματος.

Εξάλλου σε κάθε περίπτωση κατά την οποία ο φορολογούμενος δεν κατάφερε να καλύψει το απαιτούμενο ποσό δαπάνης με πληρωμές μέσω καρτών ή μέσω e-banking, το ακάλυπτο ποσό θα φορολογείται με 22%.
Από την υποχρέωση να έχουν εξοφλήσει με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες ή e-banking) τις δαπάνες που κατοχυρώνουν την έκπτωση φόρου, εξαιρούνται οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι φορολογούμενοι 70 ετών και άνω, τα άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση, οι φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.

Οι φορολογούμενοι που υπάγονται στις παραπάνω περιπτώσεις «εξαιρέσεων» οφείλουν ωστόσο να έχουν καλύψει τα προαναφερθέντα ποσοστά του ετήσιου εισοδήματος με δαπάνες αγοράς και παροχής υπηρεσιών, εξοφληθείσες με μετρητά. Για το λόγο αυτό οφείλουν να έχουν συγκεντρώσει και να έχουν διαφυλάξει τις αποδείξεις των δαπανών αυτών στα σπίτια τους, ώστε να είναι σε θέση να τις προσκομίσουν στις αρμόδιες φορολογικές αρχές σε περίπτωση που τους ζητηθούν για έλεγχο.

Πλήρης εξαίρεση από την υποχρέωση κατοχύρωσης της έκπτωσης φόρου με πληρωμές δαπανών είτε με ηλεκτρονικά μέσα είτε με μετρητά προβλέπεται για τις παρακάτω κατηγορίες:

• Υπάλληλοι του υπουργείου Εξωτερικών.
• Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.
• Φορολογούμενοι που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ, για τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματός τους.
• Υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.
• Φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών).
• Οσοι διαμένουν σε οίκους ευγηρίας και σε ψυχιατρικά καταστήματα καθώς και οι φυλακισμένοι.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΛΑΙΤΣΑΚΗΣ

[email protected]

Από το ένθετο Οικονομία που κυκλοφορεί με την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής 

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]