Τα συμπληρώματα διατροφής περιέχουν θρεπτικά συστατικά σε συγκεκριμένη συγκέντρωση, ώστε να εξυπηρετήσουν έναν διατροφικό σκοπό, όπως, π.χ., η αύξηση του επιπέδου μιας βιταμίνης στην οποία το σώμα έχει έλλειψη (όπως ένα συμπλήρωμα βιταμίνης B12), η ενίσχυση της λειτουργίας των αρθρώσεων (όπως ένα συμπλήρωμα χονδροϊτίνης – γλυκοζαμίνης) ή η βελτίωση της εικόνας του δέρματος (όπως ένα συμπλήρωμα Ω3 λιπαρών οξέων).
Το κατά πόσο ένα ζώο χρειάζεται συμπλήρωμα διατροφής στην καθημερινή του δίαιτα εξαρτάται από τον ίδιο τον οργανισμό και, φυσικά, από τη διατροφή του. Εάν το ζώο τρέφεται με μία πλήρη εμπορική τροφή, τότε ο οργανισμός θεωρείται καλυμμένος ως προς τις βασικές θρεπτικές ανάγκες και, θεωρητικά, δεν χρειάζεται κάποιο συμπλήρωμα διατροφής. Εάν το ζώο δεν τρώει εμπορική τροφή, π.χ. εάν ο κηδεμόνας του κάνει σπιτική τροφή (ωμή ή μαγειρευτή), τότε πιθανότατα χρειάζεται να προστεθούν κάποια συμπληρώματα στη δίαιτα, μιας και είναι ανέφικτο να καλυφθούν όλες οι απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά από μία ημερήσια σπιτική συνταγή. Το πόσα και ποια συμπληρώματα θα χρειαστούν εξαρτάται από τις ελλείψεις της κάθε συνταγής.
Εδώ να σημειώσουμε πως, ακόμα όμως και αν η διατροφή του ζώου είναι πλήρης, υπάρχει η περίπτωση να υφίσταται κάποια ιδιαίτερη απαίτηση, όπως, π.χ., ευαίσθητες αρθρώσεις, έντονη τριχόπτωση ή έντονη σωματική δραστηριότητα. Αυτό σημαίνει ότι οι ανάγκες του οργανισμού σε κάποιο/α θρεπτικά συστατικά είναι υψηλότερες από τις βασικές και ίσως ένα συμπλήρωμα διατροφής να είναι απαραίτητο.
Πώς γίνεται η σωστή επιλογή – Βιταμίνες & συμπληρώματα διατροφής
Ενα από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν είναι πως δεν έχουν όλα τα ζώα τις ίδιες απαιτήσεις, που σημαίνει ότι ένα συμπλήρωμα που είναι ιδανικό για ένα ζώο μπορεί για κάποιο άλλο να μην είναι. Επίσης, δεν είναι όλα τα συμπληρώματα ισοδύναμα. Κάποια είναι μεμονωμένα συστατικά, π.χ. σκέτη βιταμίνη Ε ή ψευδάργυρος, και κάποια είναι πολυβιταμινούχα, δηλαδή περιέχουν πολλές βιταμίνες και μέταλλα μαζί, σε πιο χαμηλές συγκεντρώσεις. Εάν το ζώο μας έχει μία συγκεκριμένη απαίτηση, π.χ. έλλειψη σε βιταμίνη Ε, και εμείς του δίνουμε μία πολυβιταμίνη, τότε πιθανότατα η βιταμίνη Ε που του δίνουμε δεν είναι αρκετή και, παράλληλα, μπορεί να του δώσουμε μία άλλη βιταμίνη, π.χ. βιταμίνη D, που δεν έχει ανάγκη.
Η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής χωρίς τις αντίστοιχες ελλείψεις στον οργανισμό συνήθως αποδεικνύεται περισσότερο επικίνδυνη παρά ωφέλιμη. Πολλά θρεπτικά συστατικά έχουν μέγιστο όριο συγκέντρωσης στο σώμα, ώστε να μην προκληθεί τοξίκωση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η βιταμίνη Α, η οποία είναι μία εξαιρετικά σημαντική βιταμίνη που συμμετέχει σε πολυάριθμες λειτουργίες του οργανισμού (όραση, αρθρώσεις, δέρμα, ανοσοποιητικό). Λόγω του ζωτικού ρόλου της, τα περισσότερα πολυβιταμινούχα σκευάσματα περιέχουν υψηλή συγκέντρωση σε βιταμίνη Α, διότι συνήθως έχουν σχεδιαστεί για ζώα που δεν τρέφονται σωστά (άρα, έχουν έλλειψη σε αυτήν). Ομως, είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη, που σημαίνει ότι, όταν δώσουμε παραπάνω από όσο χρειάζεται στον οργανισμό, θα «αποθηκευτεί» στον λιπώδη ιστό, προκειμένου να αξιοποιηθεί μελλοντικά. Με άλλα λόγια, δεν θα αποβληθεί από το σώμα, επομένως τα επίπεδά της σταδιακά θα αυξάνονται, ώσπου κάποια στιγμή θα φτάσουν στο σημείο τοξικότητας.
Βιταμίνες & συμπληρώματα διατροφής – Κι όμως, απαιτείται προσοχή!
Ακόμα ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ως προς τον κίνδυνο της αλόγιστης χρήσης συμπληρωμάτων είναι η προληπτική χορήγηση συμπληρωμάτων ασβεστίου στα μεγαλόσωμα κουτάβια που τρέφονται ήδη με μία πλήρη τροφή. Τα κουτάβια μεγαλόσωμων φυλών, δηλαδή τα κουτάβια με αναμενόμενο ενήλικο βάρος πάνω από 25 κιλά, ενηλικιώνονται στην ηλικία των 18 μηνών, μπορεί και 2 ετών ή παραπάνω. Εάν εμείς τους δίνουμε παραπάνω ασβέστιο από όσο χρειάζονται, ουσιαστικά αναγκάζουμε τον σκελετό να αναπτυχθεί νωρίτερα από το κανονικό του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση δυσπλασιών, διότι το παραπάνω ασβέστιο επηρεάζει και την απορρόφηση της βιταμίνης D, που είναι σημαντική για τα οστά. Δυστυχώς, πολλοί κηδεμόνες δίνουν ασβέστιο, διότι θεωρούν ότι θα προλάβουν τις δυσπλασίες, ενώ στην πραγματικότητα μπορεί να προκληθεί το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα.
Ενας ακόμη λόγος που η χορήγηση συμπληρωμάτων μπορεί να βλάψει τον οργανισμό ενός ζώου είναι οι αλληλεπιδράσεις των βιταμινών και των μετάλλων μεταξύ τους. Π.χ., η υψηλή βιταμίνη Ε επηρεάζει την απορρόφηση της βιταμίνης Κ ή η αυξημένη θειαμίνη (Β1) επηρεάζει τη λειτουργία της ριβοφλαβίνης (Β2). Επομένως, μπορεί εμείς να δίνουμε πολλά με καλή πάντα πρόθεση, ώστε να καλύψουμε 100% το ζωάκι μας, αλλά τελικά να πετυχαίνουμε το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα.
Βιταμίνες & συμπληρώματα διατροφής – Η συμβουλή της ειδικού
Οταν επιλέγουμε συμπληρώματα διατροφής για το ζωάκι μας, καλό είναι να αναζητάμε κτηνιατρικό σκεύασμα και όχι ανθρώπινο. Πολλές φορές, τα ανθρώπινα σκευάσματα δεν είναι ισοδύναμα με τα κτηνιατρικά. Τα ανθρώπινα είναι σχεδιασμένα για άλλα σωματικά βάρη και για διαφορετικές θρεπτικές απαιτήσεις. Η δοσολογία π.χ., των ωμέγα 3 λιπαρών οξέων στους σκύλους και τις γάτες είναι πολύ διαφορετική από τους ανθρώπους, επομένως μία κάψουλα Ω3 λιπαρών οξέων για ανθρώπους, που περιέχει τη συνιστώμενη ημερήσια δόση ενηλίκου, μπορεί για ένα μικρόσωμο ζώο να είναι τοξική. Επίσης, πολλά συμπληρώματα ανθρώπινα που είναι για παιδιά βγαίνουν σε μορφή ζελέ, που, λόγω της σύνθεσής τους, είναι τοξικά για τα ζώα.
Τα συμπληρώματα διατροφής που διατίθενται σε μορφή χαπιών ή κάψουλας συχνά αποδεικνύονται ακατάλληλα προς χορήγηση, διότι περιέχουν συστατικά στα οποία ένα ζώο μπορεί να εμφανίζει αλλεργία (π.χ. ζελατίνη ή πρωτεΐνη σόγιας, σκόνη γάλακτος κ.λπ). Στις περιπτώσεις που επιθυμούμε την αποφυγή βιομηχανοποιημένων συμπληρωμάτων, υπάρχουν φυσικά τρόφιμα που μπορούν να λειτουργήσουν ως συμπληρώματα διατροφής. Για παράδειγμα, αντί για κάψουλα Ω3 λιπαρών οξέων μπορεί να χρησιμοποιηθεί το υγρό μουρουνέλαιο ή έλαιο μπακαλιάρου (έλαιο από συκώτι μουρούνας ή μπακαλιάρου, αντίστοιχο), το οποίο είναι πλούσιο στα Ω3 λιπαρά οξέα EPA και DHA, αλλά και στις βιταμίνες A και D. Τα Ω3 λιπαρά οξέα έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και, λόγω της συμμετοχής τους στην ανοσοαπόκριση του οργανισμού, η χορήγησή τους συστήνεται τόσο για πρόληψη όσο και για τη θεραπευτική διαχείριση σχεδόν όλων των παθολογικών καταστάσεων.
Ακόμα ένα παράδειγμα είναι ο κουρκουμάς, ο οποίος έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση και για αυτόν τον λόγο αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά φυσικά συμπληρώματα για τη διαχείριση φλεγμονωδών καταστάσεων. Η δράση του αυτή δεν περιορίζεται μόνο σε αλλεργίες και αρθρίτιδες (όπου χρησιμοποιείται συχνότερα), αλλά επεκτείνεται και σε γαστρεντερικές παθήσεις με αλλεργικό υπόβαθρο, όπως, π.χ., η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου. Επίσης, βάσει ερευνών, ο μηχανισμός με τον οποίο ο κουρκουμάς μειώνει τον πόνο και τη φλεγμονή στο σώμα είναι παρόμοιος των κορτικοστεροειδών (π.χ. κορτιζόνη), γι’ αυτό και πλέον χρησιμοποιείται σε θεραπευτικά πρωτόκολλα συνδυαστικά με κορτικοστεροειδή, προς επίτευξη του επιθυμητού αντιφλεγμονώδους αποτελέσματος με παράλληλα λιγότερες παρενέργειες.
Συνοψίζοντας, τα συμπληρώματα διατροφής μπορεί να είναι πολύ χρήσιμα και ωφέλιμα για ένα ζώο, αλλά η λανθασμένη χρήση τους μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη.
Για αυτόν τον λόγο, η χρήση τους πρέπει να γίνεται πάντα με κτηνιατρική καθοδήγηση, ώστε να είμαστε βέβαιοι πως θα πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα χωρίς να θέσουμε σε κίνδυνο τη συνολική υγεία του αγαπημένου μας τετράποδου φίλου.
*Από το ένθετο My Pet που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής
Ειδήσεις Σήμερα
Ο σωστός τηγανητός μπακαλιάρος – Το μυστικό επιτυχίας είναι στο κουρκούτι
Η σπάνια φωτογραφία της Μέγκαν Μαρκλ πριν τις πλαστικές και τη δόξα
«Αναγκάστηκα να κάνω άμβλωση…» – Η σπάνια εξομολόγηση της Χριστίνας Κολέτσα
Η έκτακτη ανακοίνωση για τον Σάκη Τανιμανίδη
Τι είναι τελικά η νόσος του Crohn; Διάσημοι που έχουν μιλήσει ανοιχτά για τη μάχη τους
Πρόσωπο έκπληξη στον ΑΝΤ1 – Απουσίαζε από την τηλεόραση και ετοιμάζει μεγάλη επιστροφή
Το φαγητό «των φτωχών» που θα λατρέψεις – Το έφτιαχναν οι γιαγιάδες μας, σήμερα είναι super food