Το 12ο επεισόδιο (και τελευταίο) της σειράς με τον τίτλο: «Οι πρόσφυγες που έγιναν μετανάστες». Αρχίζει με την άφιξη των προσφύγων στην Αττική και την προσωρινή εγκατάσταση τους στα απολυμαντήρια της Μακρονήσου. Αυτή η οδυνηρή εμπειρία των προσφύγων αποτυπώνεται μέσα από τις μαρτυρίες και τις προσωπικές αφηγήσεις των πρωταγωνιστών.
Στη συνέχεια, ο τηλεθεατής μπορεί να δει την εγκατάσταση των προσφύγων και τη δημιουργία των νέων προσφυγικών συνοικισμών, τις πρώτες επαγγελματικές τους ασχολίες αλλά και την αντιμετώπιση τους από τον ντόπιο πληθυσμό. Ακόμη, θίγεται το ζήτημα της Ανταλλάξιμης Περιουσίας και τον τρόπο αξιοποίησής της. Όλες οι δυσκολίες της προσφυγικής εγκατάστασης και η συνεπακόλουθη ανέχεια πολλές φορές ανάγκασε τους πρόσφυγες να μετακινηθούν σε άλλους τόπους, όχι μόνο εντός της ελληνικής επικράτειας, αλλά πολύ συχνά και σε χώρες του εξωτερικού προς αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης. Αυτά τα βήματα των Ελλήνων μεταναστών στα πέρατα του κόσμου, όπου μάλιστα πολλές φορές από την απόλυτη φτώχεια και ανέχεια εκτοξεύτηκαν στην οικονομική κορυφή του κόσμου, θα ακολουθήσουμε στο δεύτερο μέρος του επεισοδίου.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο «ποντιακό χωριό» στο Norwalk στην Αμερική αλλά και σε πετυχημένους μετανάστες όπως ήταν ο Ηλίας Καζάν, ο Μάικλ Δουκάκης ή ακόμη και η ιστορία της ορφανής Σάνο – Θυμία Χάλο, τη μυθιστορηματική ζωή της οποίας κατέγραψε η κόρη της σε ένα πολύ πετυχημένο βιβλίο.
Το επεισόδιο ολοκληρώνεται με τη μνήμη, η οποία όλα αυτά τα χρόνια όχι μόνο δεν έσβησε αλλά φαίνεται πως με τα χρόνια ισχυροποιείται ακόμη περισσότερο. Οι απόγονοι των προσφύγων χωρίς να έχουν ζήσει οι ίδιοι την προσφυγιά αισθάνονται και οι ίδιοι μέρος αυτής της κουλτούρας. Τελικά η ιστορία των προσφύγων διαμόρφωσε καθοριστικά το νέο ελληνικό κράτος και αποτέλεσε μέρος της εθνικής μνήμης.
Όσοι δεν μπόρεσαν να δουν τα επεισόδια που συγκέντρωσαν εξαιρετικές κριτικές, καθώς για πρώτη φορά παρουσιάζονται, μέσα από πλούσιο και ανέκδοτο αρχειακό υλικό, το πώς διαμορφώθηκαν οι ζωές των προσφύγων στις ελληνικές πόλεις όπου εγκαταστάθηκαν, έχουν τη δυνατότητα να τα παρακολουθήσουν στην ψηφιακή πλατφόρμα ΕΡΤflix (https://www.ertflix.gr/series/ser.224984-se-mia-nea-patrida).
Ειδήσεις σήμερα
Σεισμός στην Τουρκία: Οργή για Ερντογάν, ευχαριστίες γα Ελλάδα
Πέτρος Φιλιππίδης: Ένοχος για απόπειρες βιασμού αλλά εκτός φυλακής