Την 25η Μαρτίου γιορτάζεται ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου καθώς και η επέτειος για την Επανάσταση του 1821. Ο λόγος που αυτή την ημέρα τρώμε μπακαλιάρο σχετίζεται με τη χριστιανική γιορτή που αποτελεί εξαίρεση στη νηστεία της Σαρακοστής. Καθώς η 25η Μαρτίου θεωρείται για τους Χριστιανούς μία χαρμόσυνη θεομητορική εορτή επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού, λαδιού και κρασιού. Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι η παλαιότερη και πιο αυστηρή νηστεία για την ορθόδοξη εκκλησία. Ωστόσο, τις ημέρες της Τεσσαρακοστής η νηστεία καταλύεται, άλλες δύο φορές. Η δεύτερη ημέρα είναι η Κυριακή των Βαΐων, η οποία είναι αφιερωμένη στον επίγειο βίο του Ιησού και η τρίτη, η Μεγάλη Πέμπτη, εις ανάμνηση της παραδόσεως του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας από τον Ιησού Χριστό.
Αυτή τη μέρα επιτρέπεται η παύση της νηστείας της Σαρακοστής και η κατανάλωση ψαριού και λαδιού.
Η εξήγηση για την γευστική αυτή συνήθεια είναι αρκετά απλή κι έχει να κάνει κυρίως με την αδυναμία των κατοίκων της ενδοχώρας να προμηθεύονται άμεσα και οικονομικά φρέσκο ψάρι. Παρά το ότι ο μπακαλιάρος δεν είναι ένα «ελληνικό» ψάρι, καθώς απαντάται κυρίως στις ακτές του βορειοανατολικού Ατλαντικού, το γεγονός ότι γίνεται παστός τον καθιστά ένα τρόφιμο φθηνό κι εύκολο στη συντήρηση.
Ο μπακαλιάρος έφτασε στο ελληνικό τραπέζι περί τον 15ο αιώνα και καθιερώθηκε άμεσα ως το εθνικό φαγητό της 25ης Μαρτίου, καθώς με εξαίρεση τα νησιά μας, το φρέσκο ψάρι αποτελούσε πολυτέλεια για τους φτωχούς κατοίκους της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Έτσι, ο παστός μπακαλιάρος, που δεν χρειαζόταν ιδιαίτερη συντήρηση, αποτέλεσε την εύκολη και φθηνή συνάμα λύση, έθιμο που κρατά μέχρι τις μέρες μας.
Όσο για τη σκορδαλιά, πρόκειται για ένα παραδοσιακό ελληνικό φαγητό που καταφέρνει να ελληνοποιήσει τον μπακαλιάρο. Πρόκειται με απλά λόγια για ένα πιάτο που βασίζεται στο σκόρδο και συνήθως συνοδεύει πιάτα κρέατος ή ψαρικών. Η σκορδαλιά συνήθως σερβίρεται ως γαρνιτούρα κι έχει έντονη γεύση και άρωμα. Ξέρατε ότι η σκορδαλιά είναι ένα συνοδευτικό που συναντάμε στον ελλαδικό χώρο από την αρχαιότητα μιας και οι αρχαίοι Έλληνες έφτιαχναν μια παρόμοια συνταγή με ελαιόλαδο, σκόρδο και βρασμένα πράσα, το μυττωτό. Ωστόσο, ο συνδυασμός του «μυττωτού» με τον παστό μπακαλιάρο καθιερώθηκε στα βυζαντινά χρόνια.
Το μυστικό για τηγανίσετε σωστά τον μπακαλιάρο σε κουρκούτι
Υλικά – τηγανητός μπακαλιάρος σε κουρκούτι
1,5 κιλό μπακαλιάρο παστό φιλέτο χωρίς κόκκαλο
1 λίτρο σπορέλαιο για το τηγάνισμα
Αλεύρι για το πανάρισμα
Αλάτι,πιπέρι
Για το κουρκούτι
300 γρ. νερό
300 γρ. αλεύρι
330 ml μπύρα σε θερμοκρασία δωματίου
18 γρ. μαγιά
30 γρ. ούζο
1 κ.τ.σ. ζάχαρη
Λίγο αλάτι