«Στην παρούσα φάση η επιδημία έχει ελεγχθεί», ήταν η χαρακτηριστική φράση του καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα στις 5 Μαΐου, μία ημέρα μετά την άρση των πρώτων περιορισμών της καραντίνας, δηλαδή της απελευθέρωσης των μετακινήσεων χωρίς Sms και του ανοίγματος μικρών καταστημάτων λιανεμπορίου και κομμωτηρίων.

Τότε, η κυκλοφορία του κορωνοϊού στην Ελλάδα είχε πέσει πολύ χαμηλά και ο δείκτης μεταδοτικότητας, το Rt, ήταν στο 0,5.

Μέχρι και τα τέλη Μαΐου, η επιδημιολογική εικόνα της χώρας ήταν “παράδειγμα” σε σχέση με άλλες χώρες. Σύμφωνα με στοιχεία που είχε δώσει ο κ. Τσιόδρας στη δημοσιότητα, η μεταδοτικότητα του ιού “έπεσε” κατά 81% την περίοδο του lockdown. Γύρω στα μέσα Μαΐου συγχωτισμοί σε πλατείες, εξωτερικούς χώρους και καταστήματα που λειτουργούσαν με take away άρχισαν να ανησυχούν τους ειδικούς. Μάλιστα, ήταν ένας από τους λόγους που άνοιξε νωρίτερα η εστίαση, σε σχέση με το πρόγραμμα που είχε οριστεί για την σταδιακή απελευθέρωση των μέτρων.

Στις 26 Μαΐου, ο κ. Τσιόδρας αποχαιρετά το ελληνικό κοινό και με δεδομένο ότι σε εκείνη τη φάση δεν κρινόταν απαραίτητη, λόγω επιδημιολογικών στοιχείων που ενέπνεαν αισιοδοξία, η καθημερινή ενημέρωση.

Περί τα μέσα Ιουνίου, φάνηκε μια δειλή αύξηση των κρουσμάτων κορωνοϊού, με επίκεντρο τοπικές επιδημίες (η Ξάνθη τότε ήταν η πρώτη περιοχή με αύξηση της διασποράς) και εντεινόταν ο προβληματισμός για “πηγές” συγχρωτισμού.

Τον Ιούλιο η προσοχή ειδικών και κυβέρνησης ήταν στραμμένη στα εισαγόμενα περιστατικά, που ήταν και τα περισσότερα σε αριθμό. Γρήγορα λαμβάνεται η απόφαση να μπαίνουν από τον Προμαχώνα μόνο όσοι επιδεικνύουν αρνητικό τεστ.

Παράλληλα, από τα μέσα Ιουλίου, μπαίνει “απαγορευτικό” στα πανηγύρια.

Στις 21 Ιουλίου επανέρχεται σε εβδομαδιαία βάση, η ενημέρωση και μόνο από τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας, Νίκο Χαρδαλιά.

Στα τέλη Ιουλίου ήδη τα εγχώρια υπερτερούν των εισαγόμενων και η Αττική αρχίζει να “φουντώνει”.

Από τις 29 Ιουλίου ανακοινώνεται η υποχρεωτική χρήση της μάσκας εκτός από τα σούπερ μάρκετ που ίσχυε ήδη, και σε όλα τα καταστήματα τροφίμων, σε εμπορικά καταστήματα, σε ΔΕΚΟ, τράπεζες και λοιπά γραφεία εξυπηρέτησης κοινού, σε κομμωτήρια και κέντρα αισθητικής.

Φτάνουν οι αρχές Αυγούστου, όταν ο προβληματισμός για τους εκδρομείς αλλά και για τις κοινωνικές εκδηλώσεις, κυρίως τους γάμους, είναι διάχυτος. Η κυβέρνηση ανακοινώνει παράταση της απαγόρευσης των πανηγυριών σε όλη τη χώρα μέχρι τις 31/8, όριο 100 ατόμων σε κοινωνικές εκδηλώσεις και απαγόρευση όρθιων πελατών σε μπαρ και κέντρα διασκέδασης.

Ενόψει της μεγάλης εξόδου από τα αστικά κέντρα, επιβάλλεται υποχρεωτική χρήση της μάσκας και στα καταστρώματα των πλοίων, εκτός από τους εσωτερικούς χώρους.

Είναι αρχές Αυγούστου όταν το πρώτο “πακέτο” τοπικών μέτρων μπαίνει στην καθημερινότητα των Ελλήνων. Το μοντέλο “Πόρου” όπως καθιερώθηκε να λέγεται, καθώς το νησί του Πόρου ήταν το πρώτο στο οποίο επιβλήθηκε, όριζε μεταξύ άλλων κλείσιμο των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος στις 11 και χρήση μάσκας παντού, σε όλους τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Ο Αύγουστος κύλησε με αυτό το “σχήμα” μέτρων με τη μία μετά την άλλη περιοχή να μπαίνουν σε αυτό. Μάλιστα, η χώρα χωρίστηκε σε δύο ζώνες, τις περιοχές αυξημένης επιτήρησης στις οποίες επιβλήθηκε όριο στις δημόσιες συναθροίσεις και κλείσιμο των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος στις 12 και τις περιοχές στις οποίες καθιερώθηκε το μοντέλο του Πόρου.

Παράλληλα, απαγορεύτηκαν οι εκδηλώσεις με όρθιους, όπως συναυλίες ή παραστάσεις, ενώ υποχρεωτικά ορίστηκαν τα τεστ μετά την επιστροφή υγειονομικών από την άδειά τους.

Ερχεται η ημέρα που όπως ήταν αναμενόμενο η κυβέρνηση ανακοινώνει την αναβολή της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης. Στα μέσα Σεπτεμβρίου, και κατόπιν εισηγήσεων της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, ανακοινώνεται νέο, πιο αυστηρό “πακέτο” μέτρων. Αφορά σε μείωση της χωρητικότητας σε θεάματα, κινηματογραφικές προβολές και θεατρικές παραστάσεις σε ανοιχτούς χώρους, αναστολή της λειτουργίας για 14 ημέρες των Κέντρων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος με ζωντανή μουσική και χρήση της μάσκας για πρώτη φορά και σε εξωτερικούς χώρους, σε σημεία με συγχρωτισμό (π.χ. πλατείες, στάσεις λεωφορείων, ουρές σε καταστήματα, πορείες-διαδηλώσεις, εκδηλώσεις πολιτικών κομμάτων). Επίσης, τίθεται όριο έξι ατόμων στα τραπεζοκαθίσματα των Κέντρων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος.

Μόλις τρεις ημέρες αργότερα, η “δέσμη” αυτή αυστηροποιείται: Τίθεται ανώτατο όριο στα 9 άτομα για τις συναθροίσεις σε κλειστούς και ανοικτούς χώρους, αναστέλλονται οι συναυλίες σε κλειστούς και ανοιχτούς χώρους και αναστέλλονται οι προβολές σε κλειστούς κινηματογράφους. Τίθεται ανώτατο όριο 20 άτομα σε γάμους, κηδείες και βαπτίσεις. Συστήνεται να περιορίσουν τις μετακινήσεις τους οι άνω των 65 ετών στις απολύτως αναγκαίες και να αποφεύγουν την επαφή με άλλα άτομα πλην του στενού οικογενειακού τους περιβάλλοντος. Επίσης, να αποφεύγουν τις μετακινήσεις με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Για την Αττική αποφασίζεται η διαμονή ασυμπτωματικών θετικών κρουσμάτων που ανήκουν σε ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες, π.χ. μετανάστες, σε ξενοδοχεία καραντίνας.

Στα τέλη Σεπτεμβρίου, ακολουθεί κλείσιμο περιπτέρων, καβών και όποιο σημείο πουλά αλκοόλ από τα μεσάνυχτα, με στόχο να κοπεί ο συγχρωτισμός σε ανοιχτούς χώρους – που συνήθως συνδεόταν με την κατανάλωση αλκοόλ – μετά το κλείσιμο των μπαρ.

Για λίγες ημέρες, η κυβέρνηση κάνει pause σε νέες ανακοινώσεις, περιμένοντας την επίδραση όσων ήδη είχαν ληφθεί.

Η εξάπλωση όμως της επιδημίας δεν αφήνει το περιθώριο για πολύ καιρό. Στις 12 Οκτωβρίου μπαίνει σε εφαρμογή ο Χάρτης Υγειονομικής Ασφάλειας και Προστασίας. Σύντομα η πρώτη περιοχή, η Κοζάνη, εισέρχεται σε τοπικό lockdown. Τα μέτρα που ίσχυαν σε κάθε επίπεδο και ιδιαίτερα στο “πορτοκαλί”, όπως ήταν η Αττική κρίθηκε ότι χρειάζεται να ενισχυθούν, και έτσι ακολούθησε η απαγόρευση της βραδινής κυκλοφορίας περί τα τέλη Οκτωβρίου από τις 12.30 μετά τα μεσάνυχτα έως τις 5 το πρωί. Τις ανακοινώσεις είχε κάνει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.

Στις 31 Οκτωβρίου, ο πρωθυπουργός απευθύνεται πάλι στους πολίτες ανακοινώνοντας δύο ζώνες επικινδυνότητας σε όλη τη χώρα, συγκριτικά με τις τέσσερις που ίσχυαν στην έναρξη λειτουργίας του Χάρτη Υγειονομικής Ασφάλειας, και κλείσιμο της εστίασης στις περιοχές αυξημένου κινδύνου.

Δύο ημέρες μετά εισάγεται μία τρίτη ζώνη, η γκρι, και η Θεσσαλονίκη και οι Σέρρες μπαίνουν σε γενικευμένο lockdown, τύπου Μαρτίου και από το Σάββατο, όπως δείχνουν όλες οι πληροφορίες, το lockdown θα αφορά σε όλη την Ελλάδα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδινε την περασμένη άνοιξη ο κ. Τσιόδρας, απαιτείται ένας μήνας και λίγο περισσότερο σκληρών περιορισμών ώστε να μετριαστεί η επιδημία σε μια περιοχή με πληθυσμό 1000 ατόμων, να φτάσουν τα κρούσματα σε μονοψήφιο αριθμό και να «κατέβει» το R0 κάτω του 0,5.

Πάντως, τόσο η καραντίνα του Μαρτίου όσο και όλα τα ενδιάμεσα στάδια έφεραν αποτελέσματα με την Ελλάδα να εξακολουθεί να είναι σε καλύτερο επιδημιολογικό σημείο συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Υπενθυμίζεται μελέτη Ελλήνων επιστημόνων που προδημοσιεύτηκε στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση British Medical Journal την άνοιξη και είχε δείξει ότι εάν δεν είχαν ληφθεί μέτρα, η Ελλάδα μέχρι τις 27 Απριλίου θα θρηνούσε 4.500 θύματα από κορωνοϊό.

Ειδήσεις

Κορωνοϊός: Δεύτερο «λουκέτο» σε όλη τη χώρα για να ανακοπεί η ανεξέλεγκτη πορεία του ιού

Στο ΣτΕ για νέο γύρο αναδρομικών – Τι ισχύει για όσους έχουν κάνει αγωγές [Αναλυτικοί πίνακες]

Τουρκία: Σταθερή ρότα έντασης – Άγκυρα για 3 μήνες ρίχνει στην ΑΟΖ της Κύπρου το Barbaros