Οι ποινές που προβλέπονται για τους «κινηματίες κατά της μάσκας» αφορούν όλη την γκάμα παράνομων δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της καταπολέμησης της πανδημίας, που στρέφονται κατά του κοινωνικού συνόλου και της δημόσιας Υγείας, ενώ το ύψος της ποινής είναι ανάλογο με τη βαρύτητα και το είδος του εγκλήματος.

Διέγερση σε ανυπακοή

Το αδίκημα της διέγερσης σε ανυπακοή επισημάνθηκε προς τους εισαγγελικούς λειτουργούς όλης της χώρας από τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Βασίλειο Πλιώτα, στην τρίτη κατά σειράν εγκύκλιο που εξέδωσε την περασμένη Τρίτη για τα μέτρα καταπολέμησης του κορωνοϊού από τότε που ξέσπασε η πανδημία. Το αδίκημα αφορά όποιους προτρέπουν δημόσια τους συμπολίτες τους στη μη τήρηση των νόμων και προβλέπει ποινή φυλάκισης έως ένα έτος ή χρηματική ποινή. Μάλιστα, ο κ. Πλιώτας τονίζει πως οι παράνομες προτροπές μπορούν να γίνουν και μέσω του Διαδικτύου, μετά την πρόσφατη αναθεώρηση του Ποινικού Κώδικα, ζητώντας σε όλες τις περιπτώσεις όπου διαπιστώνεται παράβαση να κινείται η διαδικασία του αυτοφώρου, καθώς και η σύλληψη του δράστη. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην εγκύκλιο για το ζήτημα των σχολείων και το «κίνημα κατά της μάσκας», όπως το αναφέρει ο ίδιος ο κ. Πλιώτας, σημειώνοντας πως το ζήτημα «προκαλεί εύλογη ανησυχία στους νομοταγείς πολίτες και γενικότερα στην ελληνική κοινωνία».

Διασπορά ψευδών ειδήσεων

Ακόμη ένα αδίκημα που διώκεται ποινικά και ελέγχεται ήδη από τις εισαγγελικές Αρχές αφορά στη διασπορά ψευδών ειδήσεων. Ο Ποινικός Κώδικας αναφέρει πως τελείται από «όποιον διασπείρει με οποιονδήποτε τρόπο ψευδείς ειδήσεις, με αποτέλεσμα να προκαλέσει φόβο σε αόριστο αριθμό ανθρώπων», ενώ και πάλι ρητά αναφέρεται η περίπτωση παράβασης μέσω του Διαδικτύου. Η ποινή που προβλέπεται εδώ είναι φυλάκιση έως τρία έτη ή χρηματική ποινή, ενώ εάν τελείται από αμέλεια προβλέπεται μόνο χρηματικό πρόστιμο.

Παραβίαση μέτρων για τη διάδοση μεταδοτικών ασθενειών 

Πρόκειται για το πρώτο νομικό «όπλο» που ενεργοποιήθηκε από τις δικαστικές Αρχές από τις πρώτες μέρες εμφάνισης της πανδημίας, ενώ ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου το είχε τονίσει στην πρώτη εγκύκλιο που είχε εκδώσει για το θέμα τον περασμένο Μάρτιο. Η παράβαση αφορά «όποιον παραβιάζει τα μέτρα που έχει διατάξει ο νόμος ή η αρμόδια Αρχή για να αποτραπεί η εισβολή ή η διάδοση μιας μεταδοτικής ασθένειας» και τιμωρείται με φυλάκιση έως πέντε έτη και χρηματική ποινή αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος μετάδοσης της ασθένειας σε αόριστο αριθμό ανθρώπων.

Εάν, τελικά, η ασθένεια μεταδόθηκε σε άνθρωπο από την παραβίαση των μέτρων, επιβάλλεται κάθειρξη πέντε έως δέκα έτη και, αν είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο άλλου, επιβάλλεται κάθειρξη δέκα έως είκοσι ετών. Εάν, μάλιστα, προκληθεί ο θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ισόβια κάθειρξη.

Η διάταξη περιλαμβάνει μεγάλο εύρος ποινών, που επιβάλλονται ανάλογα και με τη συμπεριφορά του δράστη. Οι ποινές, δηλαδή, γίνονται πιο βαριές εάν κάποιος έχει εμφανώς παραβιάσει τα μέτρα που έχει θεσπίσει η Πολιτεία, π.χ. ένας καταστηματάρχης που λειτουργεί το μαγαζί του χωρίς αποστάσεις φέρει μεγαλύτερη ευθύνη από κάποιον που δεν φορά τη μάσκα του σε χώρο που είναι υποχρεωτικό. Ακόμη μεγαλύτερη είναι η ποινική ευθύνη μίας ιατρικής ή θεραπευτικής μονάδας που δεν τήρησε τα μέτρα. Επί παραδείγματι, οι εισαγγελικές Αρχές σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη ερευνούν τις περιπτώσεις της μονάδας αιμοκάθαρσης και του γηροκομείου αντίστοιχα, όπου από τη διασπορά του ιού προκλήθηκε, δυστυχώς, ο θάνατος μεγάλου αριθμού ηλικιωμένων. Οι ποινές που απειλούνται σε αυτήν την περίπτωση φτάνουν μέχρι τα ισόβια – εάν, βεβαίως αποδειχθεί πως υπήρξε ευθύνη συγκεκριμένων ανθρώπων για την τραγική κατάληξη.

 Και μία… τρύπα

Παρά το πλήθος διατάξεων που υπάρχουν και καλύπτουν μεγάλη ποικιλία των δραστηριοτήτων του «κινήματος κατά της μάσκας» υπάρχει μία… μαύρη τρύπα σε απειλή που έχουν εξαγγείλει μέλη του: Αυτή των γονέων που αρνούνται να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο λόγω της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας, με επιχειρήματα όπως «καλύτερα να χάσουν την τάξη, παρά να είναι μέρος της συνωμοσίας». Στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει κάποιο ποινικό αδίκημα, αφού το πταίσμα της «παράβασης διοικητικών διατάξεων» καταργήθηκε με την αναθεώρηση του Ποινικού Κώδικα. Μπορεί, ωστόσο, δυνητικά, να υπάρξει θέμα αφαίρεσης της επιμέλειας του παιδιού, με διάταξη του εισαγγελέα Ανηλίκων.

Από την έντυπη έκδοση