Γράφει ο Δημήτρης Κατσάκος

Η γνωστή σε όλους Χούντα των συνταγματαρχών ή Επταετία, κάθε 21η Απριλίου μας θυμίζει εκείνα τα χρόνια που όλα τα πλάκωνε η σκλαβιά κι όλα τα σκέπαζε η φοβέρα. Συλλήψεις, βασανιστήρια, εξορίες, χέρι-χέρι με οικονομικά σκάνδαλα, μίζες και… διευκολύνσεις. Με τραγικό επίλογο της προδοσίας της Κύπρους το 1974, που μέχρι σήμερα παραμένει κατεχόμενη, και στον Πενταδάχτυλο κυματίζει η ημισέληνος.

Στο τεύχος Απριλίου του ET Magazine στο EleftherosTypos.gr κάνουμε αναδρομή στα γεγονότα που οδήγησαν στην 21η Απριλίου 1967, αλλά και σε όσα διαδραματίστηκαν κατά της διάρκεια της Επταετίας και σημάδεψαν ανεξίτηλα με μαύρο μελάνι την ελληνική ιστορία.

Η χώρα την εποχή εκείνη βρισκόταν ουσιαστικά σε προεκλογική περίοδο. Οι εκλογές είχαν προκηρυχθεί για τις 28 Μαΐου και την εξουσία ασκούσε από τις 3 Απριλίου η ΕΡΕ, με πρωθυπουργό τον αρχηγό της Παναγιώτη Κανελλόπουλο, έχοντας τη συναίνεση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Γεωργίου Παπανδρέου και του Βασιλιά Κωνσταντίνου. Γεγονός των ημερών ήταν η συναυλία των Rolling Stones στο γήπεδο του Παναθηναϊκού (17 Απριλίου), που όμως διαλύθηκε από την Αστυνομία, προς μεγάλη απογοήτευση των Αθηναίων ροκάδων, που θα έβλεπαν ένα συγκρότημα – θρύλο στην ακμή της δημιουργικότητάς του.

Διάχυτη ήταν η πεποίθηση ότι τις επερχόμενες εκλογές θα κέρδιζε η Ένωση Κέντρου και θα επανερχόταν θριαμβευτικά στην εξουσία υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου. Πολλοί ήλπιζαν ότι θα ετίθετο ένα τέλος στη διετή πολιτική ανωμαλία, που έμεινε στην ελληνική ιστορία ως «Αποστασία» και σηματοδοτήθηκε με την παραίτηση του λαοπρόβλητου πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου (είχε λάβει το 52,2% στις εκλογές του 1964) στις 15 Ιουλίου 1965, μετά τη σύγκρουσή του με τον βασιλιά Κωνσταντίνο.

Στα δεξιότερα του πολιτικού φάσματος, ένα τμήμα της ΕΡΕ ζητούσε ένα «λοχία» για να σώσει τη χώρα από τον αναρχοκομμουνισμό. Για τη μετεμφυλιακή Δεξιά της προδικτατορικής περιόδου, κομμουνιστές ήταν εν ευρεία έννοια και οι κεντρώοι και οπωσδήποτε ο απρόβλεπτος Ανδρέας Παπανδρέου, που ήταν το ανερχόμενο αστέρι στην πολιτική σκηνή και εκινείτο αριστερότερα από το κόμμα του, την Ένωση Κέντρου.

Οι στρατηγοί, το Παλάτι, κάποιοι πολιτικοί της Δεξιάς και οι Αμερικανοί καλόβλεπαν μία μικρής διάρκειας συνταγματική εκτροπή, που θα επανέφερε την πολιτική κατάσταση στη σωστή ρότα, δηλαδή στην εναλλαγή στην εξουσία της Δεξιάς και ενός μετριοπαθούς Κέντρου. «Η Χούντα των Στρατηγών» έμεινε στα σχέδια, καθώς τους πρόλαβαν με το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου οι μικροί αξιωματικοί, με πρόσχημα τον κομμουνιστικό κίνδυνο. Τέτοια περίπτωση δεν διαφαινόταν στον ορίζοντα, καθώς η ΕΔΑ, που εκπροσωπούσε την κομμουνιστική Αριστερά (το ΚΚΕ ήταν εκτός νόμου), κινούνταν στο 11,80% των ψήφων στις εκλογές του 1964, σε σχέση με το 24,43% του 1958.

Πρέπει, όμως, να συνυπολογίσουμε ότι βρισκόμασταν 17 χρόνια από τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου και στην κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου, όσον αφορά τον διεθνή περίγυρο. Ο στρατός ήταν πανίσχυρος, με παράδοση επεμβάσεων τον 20ο αιώνα, οι Αμερικανοί θεωρούσαν φέουδό τους την Ελλάδα, το δεξιό παρακράτος ήταν ισχυρό (Δολοφονία Λαμπράκη) και το Παλάτι ήταν ένας αυτόνομος πόλος εξουσίας, «που δεν βασίλευε, αλλά κυβερνούσε». Οι πολιτικοί που κυβέρνησαν αυτά τα 17 χρόνια (Πλαστήρας, Παπάγος, Καραμανλής και Παπανδρέου), ασχολήθηκαν κυρίως με την ανοικοδόμηση της χώρας και την οικονομική ανάπτυξη, παρά με το «βάθεμα και το πλάτεμα» των δημοκρατικών θεσμών και την εξάλειψη των μνημών του Εμφυλίου.

Το πραξικόπημα, «Επανάσταση» για τους θιασώτες του, εκδηλώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 21ης Απριλίου. Λίγες ώρες πριν, είχε ολοκληρωθεί η συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου και τα μέλη του αποχώρησαν για τα σπίτια τους, χωρίς να έχουν ιδέα για το τι θα επακολουθούσε. Ανάμεσά τους και ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Παναγιώτης Παπαληγούρας.

Η τριάδα των Παπαδόπουλου, Παττακού και Μακαρέζου, μπορεί να ήταν άσοι στη συνωμοσία, αλλά εκμεταλλεύτηκαν τον βαθύ ύπνο των δημοκρατικών κυβερνήσεων και φρόντισαν να τοποθετήσουν στις πιο νευραλγικές θέσεις του στρατεύματος ανθρώπους μυημένους στα σχέδιά τους. Τους βοήθησε, επίσης, το γεγονός ότι μέσα στην Αθήνα υπήρχαν μεγάλες μάχιμες μονάδες, όπως το Κέντρο Εκπαιδεύσεως Τεθωρακισμένων, που βρισκόταν στη σημερινή Πολυτεχνειούπολη, με διοικητή τον ταξίαρχο Παττακό.

21 Απριλίου 1967: Τα τανκς της χούντας στους δρόμους της Αθήνας

Από εκεί βγήκαν τα πρώτα τανκς στις 2 τα ξημερώματα, για να καταλάβουν όλα τα στρατηγικά σημεία της πρωτεύουσας (Βουλή, Υπουργεία, ΕΙΡ, ΟΤΕ, Ανάκτορα). Την ίδια ώρα, ο συνταγματάρχης Ιωάννης Λαδάς εξαπέλυε πιστές στο κίνημα δυνάμεις για να συλλάβουν το σύνολο της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας. Οι πραξικοπηματίες έβαλαν σε εφαρμογή το ΝΑΤΟικό σχέδιο «Προμηθεύς», για την αντιμετώπιση του κομμουνιστικού κινδύνου, με αποτέλεσμα να κινηθούν όλες οι στρατιωτικές μονάδες της Αττικής. Μεγάλη ήταν η συμβολή του διοικητή της Σχολής Ευελπίδων, Δημήτρη Ιωαννίδη, ο οποίος κινητοποίησε το τάγμα της σχολής και τη Στρατιωτική Αστυνομία (ΕΣΑ).

Μία από τις πρώτες ενέργειες των συνωμοτών ήταν να συλλάβουν τον αρχηγό του ΓΕΣ αντιστράτηγο Σπαντιδάκη και να τον αντικαταστήσουν με τον ομοιόβαθμό του Οδυσσέα Αγγελή, που ήταν μυημένος στο κίνημα. Ο νέος αρχηγός του Στρατού έδωσε εντολή σε όλους του μεγάλους στρατιωτικούς σχηματισμούς να εφαρμόσουν το σχέδιο «Προμηθεύς» κι έτσι να εξασφαλισθεί η υπακοή του στρατεύματος σε όλη τη χώρα.

Η μοναδική ενέργεια για να αντιμετωπιστεί εγκαίρως το πραξικόπημα έγινε από την πλευρά του Υπουργού Δημόσιας Τάξης, Γεωργίου Ράλλη, ο οποίος προσπάθησε να επικοινωνήσει με τον ταξίαρχο Ορέστη Βιδάλη για να κινητοποιήσει το Γ’ Σώμα Στρατού στη Θεσσαλονίκη. Δεν πρόλαβε, αφού το σχέδιο «Προμηθεύς» είχε ήδη τεθεί σε εφαρμογή, με αποτέλεσμα ο ταξίαρχος Βιδάλης να μην λάβει ποτέ το σήμα του Γεωργίου Ράλλη.

Ο αιφνιδιασμός ήταν πλήρης και στις 3:30 τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου το στρατιωτικό κίνημα είχε επικρατήσει και μάλιστα αναίμακτα. Νωρίς το πρωί, το ραδιόφωνο ΕΙΡ έπαιζε εμβατήρια και δημοτικά άσματα και οι αγουροξυπνημένοι Έλληνες άκουγαν τα πρώτα «Αποφασίζομεν και Διατάζομεν» των δικτατόρων, που ήταν η απαγόρευση των συγκεντρώσεων άνω των τριών ατόμων. Με συντακτική πράξη κατά τη διάρκεια της ημέρας ανεστάλησαν οι διατάξεις του Συντάγματος και ματαιώθηκαν οι εκλογές της 28ης Μαΐου 1967.

Αιφνιδιασμένοι από τις εξελίξεις φαίνεται να ήταν και οι Αμερικανοί, που δεν περίμεναν την κίνηση του Παπαδόπουλου. Τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα Φίλιπ Τάλμποτ ξύπνησε ο ανιψιός του πρωθυπουργού Κανελλόπουλου, Διονύσης Λιβανός, και του ανακοίνωσε την είδηση. Όταν μετά από λίγες μέρες ο Τάλμποτ είπε στο σταθμάρχη της CIA στην Αθήνα, Τζακ Μέρι, ότι το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου ήταν ο βιασμός της Ελληνικής Δημοκρατίας, αυτός του απάντησε κυνικά: «Μα, πως είναι δυνατόν να βιάσεις μία πόρνη;..»

H ορκωμοσία της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Κόλλια

Μόνο δύο πρωινές εφημερίδες πρόλαβαν να περιλάβουν στην ύλη τους την εκδήλωση του πραξικοπήματος. Η «Καθημερινή» στην πρώτη της σελίδα είχε ένα μονόστηλο με τίτλο «Την 2αν πρωινήν εξερράγη στρατιωτικόν κίνημα. Συνελήφθησαν πολιτικοί άνδρες», ενώ η «Αυγή» πάνω από τον τίτλο της έγραφε: «Συνελήφθησαν από στρατιωτικούς οι Μ. Γλέζος, Λ. Κύρκος, Α. Παπανδρέου. Ασυνήθιστες κινήσεις στρατιωτικών και αστυνομικών δυνάμεων».

Στις 7 το πρωί, η ηγεσία των πραξικοπηματιών επισκέφθηκε στα Ανάκτορα του Τατοΐου τον Κωνσταντίνο και του ζήτησε να ορκίσει την κυβέρνησή τους. Η περιοχή ήταν περικυκλωμένη από τανκς για να μην υπάρξει περίπτωση δυναμικής αντίδρασης από τον άνακτα. Ο βασιλιάς, παρά την προτροπή του συλληφθέντα πρωθυπουργού Παναγιώτη Κανελλόπουλου να αντισταθεί, συμβιβάστηκε μαζί τους «για να μην χυθεί αίμα ελληνικό» και αργά το απόγευμα όρκισε την κυβέρνηση, με πρωθυπουργό τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Κωνσταντίνο Κόλλια.

Επρόκειτο βέβαια για πρωθυπουργό – μαριονέτα, αφού τα νήματα κινούσε ο ισχυρός άνδρας του κινήματος, συνταγματάρχης Γεώργιος Παπαδόπουλος. Ο συλληφθείς και αποπεμφθείς αρχηγός του ΓΕΣ Γρηγόριος Σπαντιδάκης, άνθρωπος του βασιλιά, όπως και ο Κόλλιας, προσχώρησε στους κινηματίες και ανέλαβε Υπουργός Εθνικής Άμυνας.

Την ίδια μέρα άρχισαν και οι συλλήψεις απλών πολιτών, ενώ είχαμε και τα πρώτα θύματα. Τα όργανα της Χούντας δολοφονούν στον Ιππόδρομο, που είχε μετατραπεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, το στέλεχος της ΕΔΑ Παναγιώτη Ελή, ενώ ένας στρατιώτης πυροβολεί τη νεαρή Αθηναία Μαρία Καλαυρά, γιατί δεν υπάκουσε στις διαταγές του. Δέκα ημέρες αργότερα, η Χούντα ανακοίνωσε ότι οι συλληφθέντες ανέρχονταν σε 6.509 άτομα, στη συντριπτική τους πλειονότητα αριστερών πεποιθήσεων.

Η Ελλάδα από την 21η Απριλίου 1967 μπήκε στο «γύψο», κατά την έκφραση του Παπαδόπουλου, για 7 χρόνια, 3 μήνες και 3 μέρες. Η Δικτατορία κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος στις 23 Ιουλίου 1974, μετά το εγκληματικό πραξικόπημα στην Κύπρο και την τουρκική εισβολή στη Μεγαλόνησο. Η κατάργηση των στοιχειωδών ελευθεριών, οι φυλακές, οι εξορίες και τα βασανιστήρια, οι δολοφονίες των αντιπάλων του καθεστώτος, ο πνευματικός και πολιτιστικός μεσαίωνας, αλλά και η Κυπριακή τραγωδία, καταγράφουν τη Χούντα των Συνταγματαρχών ως μία από τις μελανότερες στιγμές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.

Από όλες τις πρακτικές του χουντικού καθεστώτος, καμία δεν προκάλεσε περισσότερη πολεμική, όσο η χρήση βασανιστηρίων στα μπουντρούμια της Ασφάλειας και το ΕΑΤ-ΕΣΑ, (Ειδικό Ανακριτικό Τμήμα- Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας) στο οποίο επικεφαλής ήταν ο συμπλεγματικός και παρανοϊκός δικτάτορας Δ. Ιωαννίδης.

Τα βασανιστήρια στη δικτατορία, δεν αποτελούσαν μεμονωμένα περιστατικά και παρεκτροπές των σωμάτων ασφαλείας, αντίθετα αναπτύχθηκαν στη βάση ενός  συστηματικού σχεδίου του καθεστώτος, μαζί με τις εξορίες και τα στρατοδικεία, για τη σωματική, ηθική και πολιτική εξόντωση των αντιπάλων του.

Οι πρώτες καταγγελίες για χρήση βασανιστηρίων από το καθεστώς ξεκίνησαν από τους αυτοεξόριστους Έλληνες στο εξωτερικό. Οι πραξικοπηματίες διαρρήγνυαν τα ιμάτια τους απέναντι στις κατηγορίες, τις οποίες απέδιδαν σε ψίθυρο των ανθελλήνων και δάκτυλο κομμουνιστών.

Η τριανδρία των γελοίων

Η καμπή έγινε τον Δεκέμβριο του 1967, όταν ο Τζέϊμς Μπέκετ, δικηγόρος της Διεθνούς Αμνηστίας κατέφθασε στην Ελλάδα, με σκοπό να καταγράψει το εύρος του ζητήματος. Όσα διαπίστωσε τον άφησαν άναυδο.

Ο έντιμος Μπέκετ, την ώρα που ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός, ουδέν είδε, συνέταξε αποκαλυπτική έκθεση για τα θύματα και τους τρόπους βασανισμού, η οποία οδήγησε στην αποπομπή της Ελλάδας από το Συμβούλιο της Ευρώπης και την απομόνωση του καθεστώτος στην οποία πρωτοστάτησαν συγκινητικά, οι Σκανδιναβικές χώρες.

Στο κατηγορητήριο,  περιλαμβάνεται ο φάκελος «Βασανιστήρια» που είχε εκδώσει η επιθεώρηση Athènes-Presse Libre, το 1969 και η ανατριχιαστική μαρτυρία του Περικλή Κοροβέση που δημοσιεύθηκε επώνυμα στο περιοδικό Look (Μάιος 1969).

Εν αρχή, ήταν οι συλλήψεις που γίνονταν συνήθως νύχτα και στην πλειοψηφία τους χωρίς εντάλματα. Πολλοί μάλιστα συλλαμβάνονταν χωρίς να τους απαγγελθεί κατηγορία και κρατούνταν στην Ασφάλεια για μέρες ή μήνες ή προληπτικά, με τη δικαιολογία ότι έπρεπε να δώσουν «διευκρινήσεις». Πηγές της εποχής κάνουν λόγο για 87.000 κρατούμενους χωρίς κατηγορίες.

Πολλοί συλληφθέντες οδηγούνται στην Υποδιεύθυνση Γενικής Ασφάλειας Αθηνών, στην διαβόητη Μπουμπουλίνας, στο σκοτεινό βασίλειο των βασανιστών Μάλλιου, Μπάμπαλη και Λάμπρου. Επρόκειτο για ένα σύγχρονο κολαστήριο, στο οποίο ανακρίνονταν με συστηματική χρήση βασανιστηρίων χιλιάδες συλληφθέντες Αριστεροί και γενικότερα πολιτικοί αντίπαλοι του καθεστώτος.

Εκείνη την περίοδο όλη η γειτονιά ανατριχιάζει από τις οιμωγές των βασανισμένων στην ταράτσα της Μπουμπουλίνας, αναφέρουν μαρτυρίες.

«Η ταράτσα της Μπουμπουλίνας έχει το πιο γνωστό πλυσταριό του κόσμου. Ασφαλίτικη επινοητικότητα με τα πιο μηδαμινά μέσα, έναν πάγκο, ένα σκοινί και μερικά στειλιάρια δημιούργησαν μια από τις πιο ένδοξες αίθουσες βασανιστηρίων της εποχής μας» θα γράψει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Περικλής Κοροβέσης στο συγκλονιστικό βιβλίο του Ανθρωποφύλακες, που αποτελεί προσωπική μαρτυρία.

Το «πανηγύρι» στη διεστραμμένη αργκό των βασανιστών, δηλαδή το ανέβασμα στην ταράτσα, αποτελούσε την έναρξη των συστηματικών και απάνθρωπων βασανιστηρίων, που τελούνταν ενώ οι συλληφθέντες ήταν δεμένοι στον πάγκο.

Οι ανακριτικές αρχές, χρησιμοποιούσαν τεχνικές ανάκρισης που κυμαίνονταν από απλή εξέταση, έως βασανισμό μέχρι θανάτου.

Προφορικές μέθοδοι

Στο προοίμιο, ο κρατούμενος δέχεται λεκτική επίθεση με αισχρολογίες, ψέμματα και απειλές, ανήμπορος να απαντήσει. Κλασσικό το υπόδειγμα:

-«Τι κάνει αγόρι μου η μάνα σου η π@@@@α;»

-«Που να δεις τη γυναίκα του, που ανακουφίζει τον πάσα ένα στους δρόμους»

-«Θα τις φέρουμε και τις δύο εδώ να τις γα@@@ε. Θα του αρέσει να παίρνει μάτι»

-«Τέτοια ”αδελφή” που είναι σίγουρα θα του αρέσει»

-«Τι συμβαίνει ”αδελφή”; Δεν είσαι άντρας εσύ; Δεν λες τίποτε που βρίζει τη μάνα και τη γυναίκα σου; Ξέρεις ότι είναι αλήθεια έτσι;».

Απειλές

Από την πρώτη στιγμή το θύμα απειλείται ότι θα το κρεμάσουν, θα το σκοτώσουν, θα το εκπαραθυρώσουν, βιάσουν, ευνουχίσουν, ακρωτηριάσουν και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς στην κλίμακα του φόβου και της διαστροφής.

Ο ήρωας Αλέκος Παναγούλης. Προσπάθησε να ανατινάξει τον δικτάτορα, αλλά…

Σωματικά βασανιστήρια

Αν τα «προκαταρκτικά» δεν πιάσουν ακολουθεί ο σωματικός πόνος, με πρώτο στη σειρά, το ξυλοκόπημα. Η συνηθέστερη μορφή εδώ, είναι ο «φάλαγγας». Αν και δεν αφήνει γενικώς μόνιμη αναπηρία, επιτυγχάνει τον μέγιστο δυνατό πόνο επειδή επί πολύ μεγάλο διάστημα, το θύμα έχει συνείδηση. Το θύμα, ακινητοποιημένο σφιχτά πάνω σε ένα πάγκο, δέχεται χτυπήματα στα πέλματα- «φιστίκια» στην αργκό των ανθρωποφυλάκων.

Οι παραλλαγές κι εδώ ήταν πολλές. Για να μην ακούγονται οι φωνές, έβαζαν σε λειτουργία μια μηχανή, ή έκλειναν το στόμα του θύματος με ένα πανί βουτηγμένο σε ούρα, ή του έριχναν νερό στο στόμα προκαλώντας συνθήκες πνιγμού. Το βασανιστήριο αυτό, απαιτεί τη σωματική συμμετοχή του βασανιστή. Οπότε γεννούσε την ελπίδα μέσα στον παραλογισμό στο θύμα ότι κάποτε μπορεί να κουραστεί και να σταματήσει…

Ηλεκτρονικά συστήματα

Ηλεκτροσόκ στα ευαίσθητα σημεία, όπως πόδια, χέρια, λαιμός, γεννητικά όργανα. Χρήση μέγγενης που πιέζει το κεφάλι, εκτόξευση υπό πίεση νερού στον πρωκτό ή στο αιδοίο. Η Ασφάλεια Πειραιά, που δεν μπορούσε να λυγίσει τον αγωνιστή Χρήστο Παπαγιαννάκη εγκατέστησε ένα εκκωφαντικό κουδούνι έξω από το κελί του- το οποίο είχε διαστάσεις τηλεφωνικού θαλάμου- και χτυπούσε απροειδοποίητα μέρα και νύχτα.

Κάψιμο με τσιγάρο παντού, στα χέρια, τα πόδια, τα γεννητικά όργανα, κρέμασμα επί πολλές ώρες από το ταβάνι ή δένδρα και βασανιστήρια σεξουαλικού προσανατολισμού που έχουν ισχυρή σωματική αλλά και ψυχολογική επίδραση. Τα ανδρικά γεννητικά όργανα χτυπιούνται με μαστίγιο από ατσάλινη πλεξούδα και λεπτές σακούλες γεμάτες άμμο, ενώ στις γυναίκες χτυπούν το στήθος και σφηνώνουν βίαια, ραβδιά, περίστροφα και δάχτυλα στον κόλπο. Μια νεαρή φοιτήτρια διακορεύθηκε με βέργα, από την οποία στη συνέχεια την κρέμασαν στον τοίχο. Ύστερα από αυτό, βρισκόταν σε κατάσταση κλονισμού, ανίκανη να αντιδράσει σε οποιονδήποτε εξωτερικό ερέθισμα παρά μόνο με δάκρυα.

Χημικά μέσα

Απορρυπαντικό (Tide) ρίχνεται στα μάτια, τη μύτη και το στόμα του θύματος, αλάτι ρίχνεται στις πληγές ή του δίνουν χλωρίνη όταν ζητά νερό. Στις πληγές του κομμουνιστή Κώστα Κάππου που βασανίστηκε απάνθρωπα, έριξαν ασβέστη και δεν έκλεισαν ποτέ.

Άλλοι τρόποι

Ξεριζώνονται τρίχες από το κεφάλι, τις μασχάλες και τα γεννητικά όργανα και τις βάζουν στο στόμα του θύματος. Στο Διόνυσο άγρια σκυλιά ξαμολήθηκαν μέσα στα κελιά των θυμάτων. Στο ίδιο στρατόπεδο θύματα αφέθηκαν γυμνά στο χειμωνιάτικο κρύο και δέχονταν παγωμένο νερό.

Συνηθισμένη επίσης πρακτική, η ταφή μέχρι το λαιμό, η παραμονή επί ώρες σε θέση γονατιστή, σπάσιμο των δαχτύλων και χειροπέδες στενές, που μετά από ώρες μπήγονται στη σάρκα, ενώ τα χέρια πρήζονται αφύσικα και αλλόκοτα.

Μέθοδοι μη σωματικές

Θόρυβος

Παρότι είναι σωματικός, προκαλεί εντούτοις ισχυρή ψυχολογική επίδραση. Στη Θεσσαλονίκη μηχανές έξω από τα κελιά, δυνατά κουδούνια στη Μπουμπουλίνας και τον Πειραιά, φρουροί που χτυπούν δαιμονισμένα μεταλλικές πόρτες και άλλα αντικείμενα, όλα εξαντλούν τα ψυχικά και σωματικά αποθέματα του κρατουμένου.

Γύμνια

Η ανάκριση ανδρών και γυναικών γυμνών, τους αφαιρεί, άλλη μια ψυχολογική άμυνα.

Εκμετάλλευση ψυχολογικών αδυναμιών

Ένας φοιτητής αντιστάθηκε θαρραλέα σε κάθε είδους μαρτύριο. Όταν στο διαμέρισμά του ανακάλυψαν ερωτικές επιστολές προς την αρραβωνιαστικιά του και διαβάζοντάς τες φωναχτά μέσα σε ειρωνείες, απειλούσαν ότι θα την έφερναν εκεί να την βιάσουν και θα την έστελναν στη συνέχεια σε οίκο ανοχής που είχε φτιάξει ο Παπαδόπουλος για στρατιώτες, «έσπασε» και έδωσε ονόματα.

Ακούγοντας άλλους να βασανίζονται

Εκείνοι που το βίωσαν θεωρούν ότι είναι χειρότερο από το να βασανίζονται οι ίδιοι.

Ο εξαναγκασμός να ακούει κάποιος τις κραυγές, τα ουρλιαχτά και τα βογκητά των άλλων, έχει προκαλέσει απελπισία σε σημείο νευρικού κλονισμού.

Εικονικές εκτελέσεις

Σκηνοθετούνται πειστικά και περιλαμβάνουν συχνά ιερέα και εκτελεστικό απόσπασμα που ρίχνει άσφαιρα. Στη Μπουμπουλίνας, το έργο περιλάμβανε γκρέμισμα από (χαμηλό) ύψος με τα μάτια δεμένα.

Απώλεια της αίσθησης της πραγματικότητας, μέσω της συστηματικής προσπάθειας να πειστεί το θύμα πως είναι παράφρων, πως οι πληγές που βλέπει δεν είναι αληθινές, ή πως στο δωμάτιο όπου υπήρχαν φρουροί, δεν υπήρχε κανείς, με συνέπεια τον νευρικό κλονισμό.