Θεωρείται ότι ο Χοακίν Γκουζμάν Λοέρα, όπως είναι το πραγματικό όνομά του, γεννήθηκε στην αγροτική κωμόπολη του Μεξικού, το Badiraguato. Φημολογείται ότι γεννήθηκε στις 4 Απριλίου του 1957, σύμφωνα με το περιοδικό Times, ενώ άλλες πληροφορίες τον θέλουν να γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου.

Ο ίδιος μεγάλωσε σε ιδιαίτερη φτωχή οικογένεια και έπρεπε να μάθει να τα βγάζει πέρα από τα πρώτα χρόνια της ζωής του, αφού ο πατέρας του τον κακοποιούσε και ασχολείτο με τον εμπόριο ναρκωτικών.

Κατά τα εφηβικά του χρόνια εκδιώχθηκε από το σπίτι του και αναγκάστηκε να τραβήξει το δικό του δρόμο. Ξεκίνησε έτσι να ασχολείται με την διακίνηση μικροποσοτήτων μαριχουάνας για να βγάλει μερικά λεφτά.

Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 70’ είχε καταφέρει να κερδίσει φήμη και σεβασμό στο χώρο του και ξεκίνησε να συνεργάζεται με τον Έκτορ Λουις Πάλμα Σαλαζάρ, ένα νέο αναδυόμενο έμπορο. Ο Γκουζμαν επέβλεπε την διακίνηση ναρκωτικών σε μια δυτική περιοχή του Μεξικού, η οπιοία ωστόσο ήταν κρίσιμη για την επιχείρηση.

Λίγο πριν τα 30 του βρέθηκε να εργάζεται στα λογιστικά ενός ακόμη αρχιβαρόνου, του Μικελ Ανγκελ Φέλιξ Γκαλλάρντο. Κρατούσε αρχικά χαμηλό προφίλ και όταν το αφεντικό του συνελήφθη το 1985 τότε άρχισε να αναδεικνύεται ως ηγετική μορφή στο χώρο.

Το 1989 ιδρύει το δικό του καρτέλ στη Σιναλόα. Γρήγορα ο Γκουζμάν έγινε στόχος του FBI και της DEA, αφού θεωρείτο ένας από τους πιο επικίνδυνους εμπόρους.

Μόλις τα καρτέλ της Κολομβίας άρχισαν να παρακμάζουν, ο Ελ Τσάπο άδραξε την ευκαιρία να γεμίσει το κενό και ηγήθηκε της επιχείρησης μεταφοράς κοκαΐνης από τη Λατινική Αμερική στις ΗΠΑ. Μάλιστα έγινε ιδιαίτερα γνωστός για την κατασκευή τεράστιων τούνελ κάτω από τα σύνορα.

Τελικά επέκτεινε της δραστηριότητές του και στην ηρωίνη, τις μεθαμφεταμίνες και τη μαριχουάνα στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο κόσμο και κατάφερε να δημιουργήσει το μεγαλύτερο καρτέλ σε όλον τον κόσμο.

Λέγεται ότι ο Ελ Τσάπο παντρεύτηκε τουλάχιστον 3 φορές και έκανε πάνω από 9 παιδιά. Πολλά από αυτά ακολούθησαν την οικογενειακή παράδοση και ασχολήθηκαν με το καρτέλ.

Το 1993 ο Ελ Τσάπο συνελήφθη στην Γουατεμάλα και εκδόθηκε στο Μεξικό, όπου και καταδικάστηκε σε ποινή 20 ετών. Πίσω από τα σίδερα όμως κατάφερε να αναπτύξει ένα δίκτυο δωροδοκιών και εκβιασμών που του επέτρεψαν να διατηρήσει την κυριαρχία του. Ο μύθος του πανίσχυρου Ελ Τσάπο εξαπλώθηκε με πολλούς ντόπιους να τον θεωρούν ευεργέτη και φιλόπτωχο, όταν τελικά δραπέτευσε το 2001 μέσα σε ένα καροτσάκι για τα άπλυτα ρούχα.

Γρήγορα κατάφερε να γίνει νούμερο ένα στόχος των ΗΠΑ, με αυτές να προσφέρουν αμοιβή 5 εκατ. δολαρίων για κάθε πληροφορία που θα οδηγούσε στην σύλληψή του.

Η Μεξικάνικη κυβέρνηση ξεκίνησε τεράστια επιχείρηση εναντίον του, η οποία στη συνέχεια απέτυχε παταγωδώς, αφού ο Ελ Τσάπο βρισκόταν διαρκώς εν κινήση. Εκείνο το διάστημα μάλιστα κατάφερε να παντρευτεί και να διοργανώσει ένα τεράστιο πάρτι για να το γιορτάσει με προσκεκλημένους αστυνομικούς, αξιωματικούς και ανώτατα κυβερνητικά στελέχη.

Το Φεβρουάριο του 2014 ο Γκουζμάν συνελήφθη σε ξενοδοχείο στο Μαζατλάν του Μεξικού. Ο πρόεδρος της χώρα αρνήθηκα την έκδοση στις ΗΠΑ διαβεβαιώνοντας όταν ο περιβόητος βαρόνος δεν θα δραπέτευε ξανά.

18 μήνες αργότερα Ο Γκουζμάν οργάνωσε μια επική δραπέτευση. Το μέσον που κατάφερε να τον αναδείξει ως τον κορυφαίο έμπορο ναρκωτικών, τον βοήθησε αυτή τη φορά να ξεφύγει από τις αρχές. Οι συνεργάτες του έσκαψαν ένα τεράστιο τούνελ, τρύπησαν το πάτωμα του κελιού του και τον βοήθησαν να κατέβει ανενόχλητος. Το τούνελ οδηγούσε σε ένα σπίτι που έφτιαχναν οι συνεργάτες του προσποιούμενοι ότι ήταν οικοδομή από όπου και τελικώς έφυγε.

Όσο προσπαθούσε να ξεφύγει από τις αρχές εκείνο το διάστημα, κατάφερα να έρθει σε επαφή με τον διάσημο ηθοποιό Σον Πενν στον οποίο έδωσε μια μυστική συνέντευξη, επειδή ήθελε να κάνει μια ταινία για της ζωή του.

Όπως ήταν φυσικό όμως ο Ελ Τσαπό πιάστηκε ξανά από τις αρχές της χώρας του και επεστράφη στην ίδια φυλακή από την οποία είχε δραπετεύσει. Τον Ιανουάριο του 2017 εκδόθηκε στις ΗΠΑ για να αντιμετωπίσει κατηγορίες για εμπόριο ναρκωτικών. Την επόμενη ημέρα εμφανίστηκε στο ομοσπονδιακό δικαστήριο του Μπρούκλιν, όπου δήλωσε αθώος σε σειρά κατηγοριών.

Η δίκη ξεκίνησε το στις 13 Νοεμβρίου του 2018 . Ο δικηγόρος του ξεκίνησε λέγοντας πως στην πραγματικότητα αρχηγός του διαβόητου καρτέλ δεν ήταν ο Ελ Τσάπο, αλλά ένας άνδρας με το όνομα Ισμαήλ «Ελ Μάγιο» Ζαμπάντα, ο οποίος δωροδοκούσε την κυβέρνηση.

Το Ιανουάριο του 2019 ένας μάρτυρας επιβεβαίωσε πως ο πρόεδρος του Μεξικού είχε λάβει χρήματα από τον Ελ Τσάπο. Στις 12 Φεβρουαρίου του 2019 και μετά από 200 ώρες καταθέσεων και 56 μάρτυρες ο Χοακίν Γκουζμάν κρίθηκε ένοχος και για τις 10 κατηγορίες εναντίον του, μεταξύ αυτών συστηματική συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, λαθρεμπόριο ναρκωτικών και χρήση πυροβόλων όπλων.